Skolyoz

Fizyodemi May 2023
Scoliosis-01.jpg

Skolyoz sıklıkla çocukluk ya da ergenlik döneminde teşhisi konulan omurganın lateral eğriliğidir.Her ne kadar eğrilik frontal planda derecelendirilsede skolyoz daha karmaşık,3 boyutlu bir problemdir ve derecelendirilmesi tek planda yapılsa da koronal,sagital ve aksiyal tüm planlarla ilişkilidir.Bu bahsettiğim planlar yani düzlemlerden bahsedecek olursam koronal düzlem vücudu ön ve arka olarak 2 parçaya ayırır,sagital düzlem vücudu sağ ve sol olarak iki kısma ayırır aksiyel düzlem ise hem sagital hem de frontal düzlemlere diktir.

Skolyoz koronal düzlemde ölçülen Cobb açısı ile tanımlanır ve tranvers düzlemde vertebral rotasyon,sagital düzlemde hipokifoz (doğal eğriliğin azalması) eşlik eder.

Skolyoz idiopatik,nöromusküler ve konjenital olarak sınıflandırılır.İdiopatik skolyoz da infantil,jüvenil ve adölesan idiopatik skolyoz olarak 3 alt gruba ayrılır.İnfantil idiopatik skolyoz 0-3 yaş arasında,jüvenil idiopatik skolyoz 4-10 yaş arasında ve adölesan idiopatik skolyoz 11-18 yaş arasında görülür, adölesan idiopatik skolyoz en yaygın olarak görülen tipidir çoğunlukla ergenlik döneminde teşhis edilir.Jüvenil idiopatik skolyozda tedavi edilmeyen eğriler ciddi kardiyopulmoner komplikasyonlara neden olabilir.

Konjenital skolyoz doğuştan görülen embriyolojik problemlerden kaynaklanır.Nöromusküler skolyoz ise nörolojik veya kas hastalıklarına bağlı görülen skolyozdur.

Skolyozu düşündürebilecek işaretler nelerdir?

Adolescent idiopathic scoliosis (Paria et al., 2015).jpg
Omurganın yana eğriliği
Yan vücut duruşu
Omuzlar arasında seviye farkı olması (bir omuzun diğerine göre daha yüksek,alçak olması)
Kıyafetlerin düzgün oturmaması
Bir bölgede görülen kas ağrıları
Pulmoner fonksiyonlarda azalma olması skolyozun ilerleyici ve şiddetli olduğunu düşündürebilir.

Tanısı nasıl konur?
Fiziksel değerlendirme,röntgen,spinal radyografi veya Mr ile değerlendirilebilir.Cobb açısı ile açısı değerlendirilir.Hasta bazlı rapor edilen ölçümlerle de hastanın açısından fonksiyonel olarak değerlendirilebilir.
Scoliosis cobb.gif

Fiziksel değerlendirmede omurganın tüm segmentlerinin aktif hareketleri değerlendirilir.
Adam öne eğilme testi  skolyozun konjenital mi idiopatik mi olduğuna karar vermek için bir belirteçtir.
Cobb açısı skolyozun progresyonunun takibinde değerlendirilen standart bir ölçümdür.
Skolyometre ile gövde asimetrisi değerlendirilebilir.
Cerrahi geçirilecekse solunum fonksiyon testleri solunumun değerlendirilmesinde kullanılabilir.

Tedavi seçenekleri nelerdir?
10 yaşın altındaki erken başlangıçlı hastalarda konservatif tedaviye rağmen eğrilik ilerleyici ise (Cobb açısı 50 derece ve daha fazla) cerrahi tedavi önerilmektedir.Ancak bu yaş grubunda omurgadaki büyümeyi ve pulmoner gelişimi engellediği için spinal füzyon önerilmemektedir.

Konservatif tedaviye egzersiz tedavisi,ortez kullanımı,tabanlık kullanımı dahildir.Fizik tedavi bir fizyoterapist ile birlikte planlanmalıdır.Dikkat edilmesi gereken detaylar doğru egzersizleri yapmak,hastayı sadece fiziksel açıdan değil biyopsikososyal olarak düşünüp değerlendirmek ve ona göre yaklaşımlar uygulamak,idiopatik skolyoz ve kronik bel ağrısı semptomları olan adölesanlarda kronik ağrı deneyimine katkıda bulunabilecek anksiyete,depresyon,stres gibi faktörlerinde düşünülmesidir.

Fizyoterapi skolyozda neleri amaçlamaktadır?
3 boyutlu otokoreksiyon (kendi kendine düzeltme)
Koordinasyon
Denge
Kas enduransı/kuvveti
Omurganın nöromusküler kontrolünü sağlamak
Solunum eğitimi
Stabilizasyon

Konservatif tedavide Schroth yöntemi en yaygın olarak kullanılan metoddur.Omurganın nötral pozisyonunun sağlanmasına yardımcı olmak amacıyla her hastaya özel planlanan ve omurgayı üç boyutlu bir düzlemde derotasyon,elongasyon (uzama) ve stabilizasyonunu amaçlar.Nefes ve kişinin postürünün farkındalığı da oldukça önemlidir.
Foto 2.jpg
Scroth’un yanında Lyon metodu,SEAS (Scientific Exercise Approach to Scoliosis),Barcelona konsepti,Dobomed metodu gibi skolyoza spesifik geliştirilmiş özel tedavi yöntemleri vardır.

Sonuç olarak iyi bir değerlendirme yapmak ve sonrasında her hastanın farklı olduğunu unutmadan ve ağrılarına katkıda bulunan emosyonel tecrübelerini düşünüp bireyin her ne kadar fiziksel semptomları olsa da bu fiziksel semptomlarına katkıda bulunan psikolojik faktörleri de düşünüp tedaviyi tüm bunlar çerçevesinde planlamak,kişiyi tedaviye dahil etmek ve sağlanan düzgünlükleri günlük yaşam aktivitelerinde korumasına özen gösterilmelidir.

Hazırlayan: Fzt. Birgül Dıngırdan

Referanslar
ANNS Scoliosis Available from:https://www.aans.org/Patients/Neurosurgical-Conditions-and-Treatments/Scoliosis Last accessed 18.4.2020
Anwer S, Alghadir A, Shaphe A, Anwar D. Effects of exercise on spinal deformities and quality of life in patients with adolescent idiopathic scoliosis. BioMed research international. 2015;2015.

Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.