Ampute Rehabilitasyonu

Fizyodemi May 2023
Bir uzvun kaybı hastanın mobilitesini ve günlük aktivitelerini sürdürebilme yeteneğini ciddi şekilde sınırlar. Bu hastaların topluma integrasyonunu negatif etkiler. Ekstremite kaybından sonra rehabilitasyonun nihai amacı hastanın protez kullanımı ile başarılı bir şekilde ayakta durmak, toplum arasına rahatça karışabilmeyi sağlamaktır.

Protez rehabilitasyonu multidisipliner bir yaklaşım gerektirir, fakat süreç çoğunlukla fizyoterapistler tarafından takip edilir.

Rehabilitasyon Süreci
Rehabilitasyon süreci engellerin sürekli tıbbi olarak değerlendirilmesini ve engellilerin faaliyet sınırlamasına yönelik tedavi müdahalelerini içerir.

Cerrahi öncesi
  • Subjektif değerlendirme: Hikaye, ilaç geçmişi, sosyal geçmişi sorgulanır.
  • Objektif değerlendirme: ROM, kas kuvveti, vücut bütünlüğü değerlendirmesinin yapılması, en uygun amputasyon seviyesinin belirlenmesi gerekir. Amputasyon sonrası mobilitenin geliştirilmesi için uygun egzersizler belirlenmelidir.

Amputasyon cerrahisi

1.Akut post-cerrahi: Ameliyat sonrası solunum fizyoterapisi gerekir. Hastanın transferlerini rahatça yapabilmesi için kuvvetlendirmeye yönelik egzersizler verilmelidir.

2.Protez öncesi: Hastanın proteze uygunluğuna karar vermek için yardımcı yürüme araçları kullanılır. Hastayı proteze hazırlamak için egzersiz terapisi gereklidir.

3.Prostetik reçete: Döküm randevusunda pelvisin nötral pozisyonlanması için fizyoterapiste ihtiyaç duyulur.

4.Prostetik antrenman: Fizyoterapist bu aşamada baş rolü oynar. Hastayı, protezi takma ve çıkarma konusunda eğitmekle başlar. Yürüyüş programına başlanır.

5.Topluma entegrasyon: Ergoterapistler bu aşamada hastaların aile ve toplum içindeki rollerini yeniden kazanmalarına yardımcı olurlar. Hastanın mesleki faaliyetlerini değerlendirerek iş ve eğitim değişikliklerini yapabilirler. Hastalar duygusal dengeleriyle ilgili yardımlar alır. Fizyoterapist hastalar için başa çıkma stratejileri geliştirmeli, fonksiyonel aktivitelerinin devamı için eğitim hazırlamalıdır.

6.Takip: Hasta düzenli olarak protez ekibi ve fizyoterapist tarafından incelenir. Gerektiğinde protezde değişiklikler yapılabilir. Hastanın reçetesinde bir değişiklik varsa (hedefleri değişti/ hareketliliği değişti gibi) fizyoterapist rehabilitasyon programını revize edebilir.

7.Ağırlık Aktarımı ve Denge Egzersizleri: Destek yüzeyi iki el-tek el- parmak ucu şeklinde aşamalı olarak azaltılır ve protez ayağın üzerine ağırlık aktarımı çalışılır. Pelvik rotasyonlar, topuk vuruşu, sağlam ayağı yükseltme, denge çalışılabilir.




8.Özel Yürüme Egzersizleri: Paralel barda, iki elden destek alarak sağlam ayakla ileri-geri adımlama, protez ayağı hafif adduksiyonda tutarken ileri-geri adım alma, kontralateral elden  destek alarak sağlam ayakla adımlama en sonunda destek almadan sağlam ayakla adımlama çalışmaları yapılır. Daha sonra aynı egzersizler protez ayakla çalışılır. Adımlama egzersizlerinden sonra destek yüzeyi iki el- tek el- desteksiz şeklinde azaltılarak yürüme egzersizleri yapılır. Egzersizler sırasında omuzlar ve gövde ileri-geri gidebilir fakat gövdenin lateral fleksiyona gelmesini istemeyiz.





Hazırlayan: Ece Yüksel

Referans: Esquenazi, A., & Meier III, R. H. (1996). Rehabilitation in limb deficiency. 4. Limb amputation. Archives of physical medicine and rehabilitation, 77(3), S18-S28.

Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.