Fibromiyalji ve Egzersizlere Cevabı Nasıldır?

Fibromiyalji eklemsel olmayan bir romatizmal sendromdur. Yaygın kronik kas ağrısı, uykusuzluk ve aşırı yorgunluk ile karakterizedir. Ekstremitelerde şişkinlik ve hissizlik, baş ağrısı, genito-üriner semptomlar ve gastrointestinal problermler eşlik eden semptomlardır. Fibromiyalji çoğunlukla depresyon ve psikolojik stresle birlikte görülür. Hastalar sıklıkla fiziksel aktivitelerde zorlanır ve aktiviteyle birlikte ağrıları artabilir.
Hastalığın nedeni ve patogenezi bilinmemektedir. Kas dokudaki, nörojenik yollardaki, immün ve endokrin sistemdeki değişiklikler sebep olabildiği gibi psikolojik değişiklikler de patogenezde etkili olabilir.
Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?
Birçok çalışma fibromiyaljili hastaların tekrarlı ve statik kas aktivitesinden sonra akut uzun süreli ağrı hissettiğini ve egzersiz sırasında çok fazla güç harcadığını hissettiğini rapor etmiştir. Bu durum fibromiyaljinin egzersiz sırasında etkili olan mekanizmalar üzerinde değişikliğe neden olduğunu düşündürmektedir. Egzersiz verirken bu mekanizmalar hakkında bilgi sahibi olmak biz fizyoterapistler için önemlidir.
Başka bir çalışmada egzersizin fibromiyaljili hastalar üzerinde oluşturduğu etkiler incelenmiştir.
Egzersiz önerilmeli mi, egzersizden kaçınılmalı mı?
Klinikte fibromiyaljili hastaların bazılarına dinlenme bazılarına ise egzersiz önerilmektedir. Dinlenme genellikle akut ağrı ve yorgunluktan sonra önerilir. Akut ağrı genellikle hipoksi ya da kas yaralanması sonucu oluşur. Fibromiyaljili hastaların akut ağrıyı egzersiz sırasında bildirmesine karşın egzersiz kaynaklı ağrının kas metabolizmasındaki değişiklikler ya da kas yaralanması sebebiyle oluştuğuna dair az kanıt vardır. Bu yüzden kas metobalizmasını normalize etmek ya da kas iyileşmesini sağlamak için dinlenme önermek yeterli değildir. Dinlenme önerilmesi fiziksel aktiviteyi azaltabilir ve kişinin kondisyon düzeyini azaltabilir.
Egzersiz fibyomiyaljide ağrı toleransını arttırmak ve hissedilen yorgunluğu azaltmak için önerilir. Birçok çalışma, fibromiyaljili hastalarda düşük yoğunluklu aerobik egzersizlerin semptomları kötüleştirmeden fiziksel durumu iyileştirdiğini göstermektedir. Ancak egzersizin ağrıyı azalttığına dair kanıt yetersizdir. Tetik nokta hassasiyetinin ve ağrının vücutta dağılımının azaldığı bulunmuş ancak ağrı yoğunluğunda belirgin azalma bulunamamıştır.

Fiziksel olarak aktif olmak sağlıklı ve aktif olarak hayatın içinde bulunmak demektir. Bu yüzden fibromiyaljili hastaların hem fiziksel hem de davranışsal olarak eğitileceği programlara egzersiz dahil edilmiştir. Bu tür programların sonucunda semptomlar ve psikolojik değişkenler üzerinde olumlu sonuçlar oluşmuş ve genel iyi olma durumu artmıştır. Bu yüzden fibromiyaljili hastaların fiziksel olarak aktif olmasının istenmesinin psikolojik bir gerekçesi de vardır.
Sonuç olarak fizyoterapistler fibromiyaljili hastaları fiziksel olarak aktif olmaya teşvik etmelidir. Kondisyonu kötü olan bir hastanın fitness düzeyi, düşük yoğunluklu egzersizlerle semptomları arttırmadan yükseltilebilir. Egzersiz sırasında önceden belirlenmiş olan dinlenme periyotlarının bulunması genel yorgunluk üzerine olumlu sonuçlar doğurabilir.
Referans
Anne Marit Mengshoel (1998) Fibromyalgia and Responses to Exercise, Journal of Manual & Manipulative Therapy, 6:3, 144-150
Özet
Bu çalışmada, egzersizin fibromiyalji hastalarının patojenik mekanizması üzerindeki etkileri araştırılmıştır.