Trokanter majör ağrı sendromu olarak da bilinen, trokanter majör bölgesinde başlayan ve uyluğun lateraline veya uyluğa doğru yayılan bir ağrı olarak tanımlanır. Genellikle gluteal tendonlar ağrıya sebep olurken daha önceden geçirilmiş bursit sonucu da ortaya çıkabilir. 

Gluteal tendinopatide hasta eğitimi tedavinin en önemli parçası olarak kabul edilir. Hasta eğitimi ile hasta tedaviye dahil edilir. Hormonal değişiklikler, eşlik eden hastalıklar, uyku durumu, sigara kullanımı ve kullanılan ilaçlar gibi faktörler hastaya açıklanmalıdır. Bu faktörlerin bazıları değiştirilemeyebilir, fakat hasta bunun farkında olmalıdır. Sigarayı bırakmak ve kilo vermek gibi sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin teşvik edilmesi tendinopati tedavisinin ayrılmaz bir parçasıdır. 

Tendinopati tedavisinde hastaya yüklenme programı ayarlamaları yapılabilir. Örneğin; yavaşça şiddeti arttırılan egzersiz programı, ‘weekend warrior’ olarak adlandırılan sadece hafta sonu şiddetli egzersiz programları veya aralıklı olarak dinlenme ve yüklenme olarak planlanan egzersiz programları seçilebilir.

Gluteal tendinopatili hastalarda aşırı kalça addüksiyonu olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle aşağıdaki yöntemler ile addüksiyondan ve orta hat bacak hareketlerinden hastalar kaçınabilir.

Özellikle Tensör fasya latea (TFL) kas germeleri gibi gluteus medius ve minimus tendonlarını sıkıştıran germe egzersizlerinden kaçınılmalıdır.

Özellikle etkilenen bacak etkilenmeyen bacak üzerinde olacak şekilde bacak-bacak üstünde çaprazlama pozisyonundan kaçınılmalıdır.

Ayakta uzun süre sabit durmak veya tek ayağa yüklenecek şekilde ayakta durmaktan kaçınılmalıdır.

Etkilenen tarafa doğru yan yatmaktan veya bacaklar arasına yastık koymadan etkilenmeyen taraf üzerine yan yatmaktan kaçınılmalıdır. 

Egzersiz yaparken dinamik valgus (kalça addüksiyon ve iç rotasyonu) pozisyonundan kaçınılmalıdır.

Fearon ve ark. tarafından geliştirilen The Visa G Anketi klinikte gluteal tendinopatili hastalarda sonuç ölçümü yöntemi olarak kullanılabilir.

Tedavi programı oluşturulurken dikkat edilmesi gerekenler

• Kalça abdüktör kas kuvveti gluteal tendinopatinin şiddeti ile ilişkili değildir.
• Clam egzersizi (midye egzersizi) gibi yüksek sıkıştırma kuvveti açığa çıkaran egzersizler ağrıyı şiddetlendirebilir.
• Yüzeyel kalça fleksörlerinin ve TFL kasının, kalça abdüktörlerine ve ekstansör rotatörlerine göre daha aktif olduğu kalça fleksiyonu egzersizlerinden kaçınılmalıdır. Bu egzersizler motor kontrolü ve optimal kas aktivasyonunu olumsuz etkileyebilir. 
• Egzersizler progresif olmalıdır. Yüklenme kademeli olarak arttırılmalıdır.
• Egzersiz programına başlarken tendon ağrısına iyi gelebileceği ve semptomları azaltabileceği için izometrik egzersizlerle başlanmalıdır.
• Egzersizleri takiben ağrı şiddeti değerlendirilerek yükleme yapılmalıdır. VAS’a göre 4/10 ağrı şiddeti ve 24 saat içinde şiddetlenmeyen ağrı idealdir.
• Egzersizler %40 yüklenme ile günde 5 kere ve 30 saniye tutularak tekrarlanabilir.
• Kasların derin stabilite sistemini uyarmak için hastalardan egzersizleri yavaş yapmaları istenmelidir.
• Lunges ve step up egzersizi gibi fonksiyonel egzersizler sırasında ağrıya izin verilmemelidir.
• Egzersizler sırasında hastadan omurgasını nötral pozisyonda tutması istenmelidir.

Hazırlayan: Uzm. Fzt. Nuri Sengir
Referanslar
Bell-Jenje T. Differentiating Buttock Pain (Part 2). Physioplus Course 2020.
Rio E, Kidgell D, Moseley GL, Gaida J, Docking S, Purdam C, Cook J. Tendon neuroplastic training: changing the way we think about tendon rehabilitation: a narrative review. British journal of sports medicine. 2016 Feb 1;50(4):209-15.
Bell-Jenje T. Greater Trochanteric Pain Syndrome – Recommended Exercises & Progressions. Part 2. Groovimovements website. (Feb)2020.

Daha fazla oku: Sakroiliak Eklem Disfonksiyonu