Tekrarlı Hamstring Kas Yaralanmalarının Risk Faktörleri Nelerdir?
Tekrarlı hamstring kas yaralanmaları sık karşılaşılan bir durum olmakla birlikte sporla ilişkili yaralanmaların %12-15’ini oluşturur. Çoğunlukla yüksek hızlı koşucular ve aşırı eklem hareket açıklığına ihtiyaç duyulan sporlarla uğraşan sporcularda görülür.
Spora dönüş süresi 1 hafta ile 6 ay arasında değişiklik göstermektedir. Hamstring kas yaralanmasının tekrarlama oranı %12-41’dir ve genellikle ikinci yaralanma ilk yaralanmadan daha şiddetlidir.
Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?
Akut hamstring yaralanmalarının tekrarlamasına neden olan risk faktörlerini belirlemek amacıyla yapılan bir sistematik derlemede 5 çalışma incelenmiştir.
Bu sistematik derlemenin sonuçlarına göre:
Evre 0 ve Evre 2 yaralanmalar ile karşılaştırıldığında Evre 1 yaralanma geçiren sporcularda tekrar yaralanma daha sık görülmektedir (Tablo 1).
Tekrar yaralanma oranı, Evre 0 için % 0-9,3, Evre 1 için % 24,1-35 ve Evre 2 için % 6,3’tür.
Aynı ekstremitede daha önceden ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu geçirilmişse kullanılan grefte (hamstring ya da kemik-patellar tendon-kemik) bağlı olmaksızın tekrar yaralanma riskinin arttığı bildirilmiştir.
Tekrar yaralanan sporcularda, tekrar yaralanma geçirmeyen sporculara kıyasla MR sonuçlarında ilk yaralanmanın daha büyük olduğu belirtilmiştir.
Yaralanma sonrasında çeviklik ve stabilizasyon egzersizlerinden oluşan bir rehabilitasyon programına alınan sporcularda germe ve kuvvetlendirme egzersizlerinden oluşan bir rehabilitasyon programına alınan sporculara kıyasla yeniden yaralanma oranının daha düşük olduğu bulunmuştur (sırasıyla, % 7,7 ve % 70).
Yeniden yaralanma ile yaş, boy, kilo, yaralanma süresi, spora dönüş süresi, etkilenen kas, yaralanmanın hamstring kasındaki lokalizasyonu (üst, orta ve alt uyluk veya muskulotendinöz bileşke), ilk yaralanmadan 12-18 hafta sonraki ağrı şiddeti, hematom görülmesi, yaralanan ekstremitenin dominant ekstremite olması ve fonksiyonel testlerin sonuçları arasında bir ilişki bulunmamıştır. Bu konu ile ilişkili çalışmaların kanıt düzeyi sınırlıdır.
Yaralanmanın kesit alanın yeniden yaralanma riski ile ilişkili olduğunu bulan çalışmalar olduğu gibi ilişkili olmadığını gösteren çalışmalarda mevcuttur. Bu konu ile ilgili kanıtlar çelişkilidir.
Sonuç olarak,daha önce ön çapraz bağ rekonstrüksiyonu geçirmiş, ilk yaralanma şiddeti Evre 1 olan, MR sonuçlarında yaralanma alanının büyük olduğu gösterilen hastalar yeniden yaralanma riski ile karşı karşıya olduğu için dikkatle tedavi edilmelidir.
Klinik Çıkarım: Çeviklik ve stabilizasyon egzersizleri, tekrarlı hamstring kas yaralanmalarına karşı koruyucu bir etkiye sahiptir. Bu nedenle, bu hasta grubunun rehabilitasyon programına mutlaka eklenmelidir. Ayrıca, risk faktörlerine sahip bireylere daha uzun bir rehabilitasyon sürecini tamamladıktan sonra spora dönüş önerilmelidir.
Referans
De Visser HM, Reijman M, Heijboer MP, Bos PK. Risk factors of recurrent hamstring injuries: a systematic review. British journal of sports medicine. 2012;46(2):124-30.
Özet
Bu çalışmanın amacı, akut hamstring yaralanmalarının tekrarlamasına neden olan risk faktörlerini belirlemektir.