Kadın Hentbol Takımı Oyuncularında Propriyoseptif Antrenman Diz Eklem Pozisyon Hissini Nasıl Etkiliyor? Kadın Hentbol Takımı Oyuncularında Propriyoseptif Antrenman Diz Eklem Pozisyon Hissini Nasıl Etkiliyor?

Kadın Hentbol Takımı Oyuncularında Propriyoseptif Antrenman Diz Eklem Pozisyon Hissini Nasıl Etkiliyor?

Disappointing 4th place for Norwegian women in handball World Cup - The  Norwegian American

Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?
Bir çok çalışma, propriyoseptif antrenmanın bir eksen etrafında dönen sporlarda yaralanma riskini azaltttığını göstermiştir. Başka bir çalışmanın amacı, hentbol takımı oyuncuları arasında propriosepsiyonun diz eklem pozisyon hissine etkisini belirlemektir.

 2 profesyonel hentbol takımı çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmayı, deney grubunda 15, kontrol grubunda 16 kişi olmak üzere 31 katılımcı tamamlamıştır. Takip süresi 10 aydır. Deney grubuna (müdahale takımı) propriyoseptif egzersizler içeren antrenman programı verilmiştir. Kontrol grubunda (kontrol takımı) ise herhangi bir propriyoseptif egzersiz içermeyen antrenman program verilmiştir.

Egzersiz programının ana odağı, ayakta dururken, sıçrarken, inişte diz ve ayak bileğinin kontrolünü ve farkındalığını geliştirmektir.
Antrenman programı; 24 temel egzersizlerden ve buna ek olarak 5 germe egzersizinden oluşmaktadır. Haftada 2 kez yapılmıştır. Kontrol takımında olan oyunculara ek olarak ısınma egzersizleri verilmiştir.

Isınma (30 saniye ve 1 tekrar)
Yavaş tempoda koşu
Çapraz makaslama ile yana doğru koşu
Zigzag çizgisi üzerinde öne doğru koşu
Zigzag çizgisi üzerinde arkaya doğru koşu

Statik Denge ( her iki ayak için 10 tekrar, çıplak ayakla)
Squat ( bir –iki ayak üstünde, yana doğru adımla veya adımsız)
Denge tahtası
Squat (iki bacak duruş)
Top atıp tutma (iki bacak duruş diz fleksiyonu 60°)
Tek bacak duruş
Tek bacak duruş, diğer bacağı çaprazlayarak
Birbirini itme
Gövde rotasyonuyla takım arkadaşına tek ayak üstünde top atma

Dinamik Denge ( her iki ayak için 10 tekrar, çıplak ayakla)

Spora özel diriller
Küçük bir kutudan yumuşak bir mata iki ayak üstüne atlama (iki ayak üstünde dizi bükülmüş)
Önceki egzersiz boyunca topu atıp tutma
Gövde 90° döndürülürken iki ayak üstünde küçük bir kutudan yumuşak bir mata iki ayak üstüne atlama
Önceki egzersiz boyunca topu atıp tutma
Tek ayak üstünde küçük bir kutudan yumuşak bir mata atlama
Denge tahtaları ve yumuşak matlar birbirinin yanına yerleştirilir: denge tahtalar boyunca ilerleme ve yumuşak matlara atlama

Ayakkabı ile egzersizler
Vertikal sıçrama

Kuvvetlendirme egzersizleri
Kuadriseps
Diz fleksörleri
Addüktörler
İliopsoas
Triseps surae

Eklem pozisyon hissi kişi oturma pozisyonunda, popliteal fossa oturma zeminin kenarına değmeyecek şekilde dizler 90° fleksiyonda test edilmiştir. Katılımcının bacağını pasif olarak 10° ekstansiyona getirilmiş, 3 saniye bu açıda tutulmuş ve başlama pozisyonuna pasif olarak geri getirilmiştir. Daha sonra atletten aynısını aktif olarak yapması istenmiştir. Açı dağılım aralıkları; 10-30° (küçük), 30-60° (orta), 60-80° (büyük) olarak belirlenmişir. Kişiden her iki bacak için 15 kez (her açı aralığı için 5 kez) yapması istenmiştir.Öğrenme etkisini elimine etmek için atletin gözü kapalı ve atlet sapma açısını bilmeden, herhangi bir geri bildirim almadan test tamamlanmıştır.Eklem pozisyon hissi, sezon başında ve sonunda iki takım içinde, ek olarak değerlendirme tarihinden 4 ay sonra aynı kişi tarafından ölçülmüştür.

Müdahale grubunun ilk ve 2. değerlendirmeleri arasında eklem pozisyon hissinin tüm açı aralıklarında önemli gelişmeler görülmüştür. Ancak 2. ve 3. değerlendirme arasında, dominant olan ve olmayan bacaklar arasında önemli bir fark bulunmamıştır.Kontrol grubunda önemli bir gelişme kaydedilmemiştir.

Klinik çıkarım: Diz yaralanmalarının sıklıkla görüldüğü hentbol oyuncularına propriyoseptif egzersizlerinin antrenman programlarına dahil edilmesi olası bir yaralanmayı azaltabilir. Böylelikle dizin eklem pozisyon hissinin iyi olması kalça ve ayak bileği eklemlerinde görülebilecek yaralanma riskini de düşürebilir.

Referans
G Pa ́nics, A Ta ́llay, A Pavlik, I Berkes.Effect of proprioception training on knee joint position sense in female team handball players.Br J Sports Med 2008;42:472–476.

Özet

Bu çalışmanın amacı, hentbol takımı oyuncuları arasında propriosepsiyonun diz eklem pozisyon hissine etkisini belirlemektir.

Kadın Hentbol Takımı Oyuncularında Propriyoseptif Antrenman Diz Eklem Pozisyon Hissini Nasıl Etkiliyor?