Motor Kontrol ve Ağrı

Fizyodemi May 2023
Motor Kontrol Değişiklikleri ve Ağrı

Ağrı, hareket değişikliklerine yol açan koruyucu bir mekanizma görevi görür. Değişmiş hareket erken koruyucu aşamada uygun olabilir, ancak devam ederse kötü iyileşme, devam eden özürlülük ve düşük yaşam kalitesine katkıda bulunabilir.

Motor kontrol "hareket için gerekli mekanizmaları düzenleme veya yönetme yeteneğidir. Hareket, kişi, çevre ve görev arasındaki etkileşimle ortaya çıkar. Kendi içinde hareket, "duyusal, bilişsel ve motor " sistemlerinin etkileşimidir.

Kas kontrolü ve Ağrı teorileri
  • Ağrı, kasların hiperaktif hale geldiği kısır bir döngü oluşturur.
  • Ağrı kas inhibisyonuna ya da kas spazmına yol açar.
  • Ağrı kişiseldir. Çevreye, göreve ve kişiye bağlı şekillenir. Bir kişinin fonksiyonel kapasitesi, bireyin çevrenin ve görevin taleplerini karşılama kapasitesi tarafından belirlenir.

Motor kontrol değişikliklerini açıklayan teoriler
  • Motor kontrol değişikliklerinin 4 ana yolu vardır bunlar; ağrı, nosiseption, yaralanma ve kişinin beklentisidir. Hodges (2016) onları şöyle özetlemiştir:
  • Yaralanma ve ağrıya öncü olarak yetersiz hareket / motor kontrol
  • Yaralanma, ağrı veya korku nedeniyle bozulmuş hareket/ motor kontrol 
  • Ağrılı / yaralı / tehdit altındaki bölgenin korunması için hareket / motor kontrolünün değiştirilmesi
  • Ağrıyla koşullu bir ilişki ile açıklanan modifiye hareket/motor kontrol

Bu yolların her biri her bireyde farklı görünebilir ve onları farklı şekillerde etkileyebilir. Ayrıca çakışabilir ve farklı olabilir. Bir değerlendirme yapılırken ve rehabilitasyon planlanırken bireylerdeki bu farklılıklar göz önünde bulundurulmalıdır.

Yetersiz doku yükleme teorisi
  • Nosiseption, doku yaralanması veya ağrıya neden olan tek yükleme sonucudur.
  • Yük toleransı için doku eşiğini aşmak için birçok faktöre ulaşılması gerekir.

Farklı düşünce tarzları
1.Yetersiz hareketin tekrarlanması ağrı / yaralanma / nüks için bir risk faktörüne yol açabilir. Ağrı veya yaralanmaya yol açan yetersiz hareket veya yüklemeye yeterli maruz kalma ile doku eşiğine ulaşılacaktır(eşik değerine zamanla düşük bir yük veya kuvvetle bile ulaşılabilir, ancak her bir kişinin eşiği ve kapasitesi farklıdır).
2.Birçok insan yaralanmada ağrısız optimal hareket veya duruşa sahiptir bu da ağrı ile olan ilişkinin sorgulanmasına yol açar.

Yetersiz yükleme stratejileri olan insanların farklı nedenleri. 
  • Alışkanlık-duruş veya spesifik kas aktivasyonu
  • Çevresel –ergonomik nedenlerle kötü duruş
  • Fonksiyonel - asimetrik görevler / spor
  • Öngörülen avantaj-ayakta dururken veya otururken postürü aşırı düzeltmek, çünkü kişi bunun ideal duruş olduğunu düşünür
  • Kaslarda veya tendonlarda enerji direncini en aza indirmek duruş veya harekette bir değişikliğe yol açabilir.
  • Daha önce ağrı veya yaralanmaya maruz kalma - motor değişikler ağrı veya yaralanma düzeldikten sonra bile kalabilir(ağrı nüksü için bir risk faktörü).

Dikkate alınması gereken hususlar
  • Ağrı anormal yükleme veya nosisepsiyon olduğu anlamına gelmez
  • Ağrı şiddeti, yetersiz doku yükleme miktarını yansıtmaz
  • Hareket ve yüklenmedeki bir değişiklik ağrı deneyimini başlatmış olabilir, devam eden ağrının nedeni olmayabilir
  • Nosiseptörler, yetersiz doku yüklemesi ile sürekli olarak aktive edilirse, bir kişinin hareketini değiştirmek semptomları çözebilir
  • Ağrı ve yükleme arasındaki ilişki doğrusal değildir ve hareketin rehabilitasyonu semptomları her zaman çözmeyebilir veya terapistin düşündüğü nedenlerle çözülmeyebilir. 

Ağrı / yaralanma girişimi / yanlışlık hipotezi:
  • Ağrı ve yaralanma motor kontroldeki değişikliklerden sorumludur.
  • Bu koruyucu olarak görülebilir veya motor davranışını koruyucu olmayan bir şekilde etkileyebilir / değiştirebilir.
  • Etkiler sinir sisteminin farklı seviyelerinde meydana gelir. Önerilen mekanizmalar: yaralanma/ağrı kaynaklı atrofi, kas lifi tipi değişiklikleri, yağ  infiltrasyonu ve bağ dokusunda meydana gelen değişiklikler gibi motor kontrolde değişikliğe yol açan akut ve subakut kas değişiklikleri; nosiseptif ve nosiseptif olmayan afferent girdiler motor nöronları aktive veya inhibe edebilir ve periferik duyusal fonksiyon, hareket pozisyonunu veya kas iğciği hassasiyetini değiştirerek motor kontrolüne müdahale ederek bozabilir.
  • Ağrı ve yaralanmaya bağlı uyumsuz motor değişiklikleri fonksiyonu etkiler ve ek ağrı ve yaralanmaya yol açabilir.

Koruyucu yanıt hipotezi
Ağrı yada yaralanmaya doğal yanıt korumaktır. Bu insanlar ve görevler arasında farklılık gösterir. Bu yanıt devam ederse, aynı alandaki ve hatta diğer alanlardaki yetersiz yüklemeden dolayı daha fazla ağrıya yol açabilir.
Bu koruyucu tepki farklı şekillerde olabilir:
  • Artan sertlik nedeniyle hareket kısıtlaması
  • Kuvvet miktarındaki değişiklik  (burkulan ayak bileği üzerindeki kuvveti azaltmak için topallama)
  • Kuvvet yönündeki değişim( infra-patellar yağ pedindeki ağrı nedeniyle diz pozisyonunda değişiklik)
  • Stresi azaltmak için kasların aktivitesini değiştirmek
  • Hareket ve görevden kaçınmak örneğin istirahat /katılımdan kaçınmak (iş-spor)
  • Korku kaçınma motor kontroldeki değişikliklere yol açar.

Koşullandırılmış cevap hipotezi
Bu hipotez, bireyin hareketi ağrıyla ilişkilendirdiği yerdir, bu nedenle hareket, nosisepsiyon olmadan ağrıya neden olacaktır. Buna ağrı hafızası da denir.

Hipotezlerin entegrasyonu
Bu 4 hipotez birbirinden ayrılamaz. Motor kontrol değişikliklerini ancak bu hipotezlerin birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğine bakarak ağrı ve yaralanma ile ilgili olarak anlayabilmemiz mümkündür. Her bireyin ağrı ve yaralanmaya tepkisi farklıdır. Farklı mekanizmalar farklı zamanlarda rol oynayabilir ve zamanla değişebilir. Başarılı bir müdahaleye sahip olmak için, motor kontroldeki değişimin arkasındaki mekanizmayı tanımlamanız ve bu mekanizmaya özgü tedavi seçmeniz gerekir.

Uygulama
  • Her bireyin tedavi müdahalesi, ilgili mekanizmaya bağlı olacaktır ve bir kombinasyon stratejisine ihtiyaç duyabilir.
  • Bozulmuş motor stratejisinin sonucunda oluşan yetersiz doku yüklenmesi - hareket stratejisini değiştirin
  • Ağrı veya yaralanma nedeniyle oluşan hareket engelini tedavi edin ve engellenmiş hareketin sonuçlarını önleyin / tersine çevirin 
  • Ağrıya koşullu cevap - koşullanmayı söndürmek/çözmek için odaklanmış müdahaleler kullanın
  • Eğitim, gerektiğinden daha uzun süren veya devam eden koruyucu motor değişiklikleri daha normal bir doku yüklemesine sahip olmak, katılımı ve aktiviteyi geri kazanmaya yardımcı olmak için azaltmayı veya çözmeyi amaçlamalıdır.




Hazırlayan: Fzt. Abdulsamet Celayır
Referanslar
1.Butera KA, Fox EJ, George SZ. Toward a transformed understanding: from pain and movement to pain with movement. Physical therapy. 2016 Oct 1;96(10):1503-7. Available from:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5046190/ (last accessed 20.2.2020)
2.Hodges, PW. Chapter 4. Motor Control and Pain. Sluka KA. Mechanisms and management of pain for the physical therapist. Lippincott Williams & Wilkins; 2016 Feb 2.
3.Lund JP, Donga R, Widmer CG, Stohler CS. The pain-adaptation model: a discussion of the relationship between chronic musculoskeletal pain and motor activity. Can J Physiol Pharmacol 1991;69(5):683–94.
4.Shumway-Cook, A., & Woollacott, M. H. (2007). Motor control: translating research into clinical practice. Lippincott Williams & Wilkins




Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.