Multiple Sklerozlu Bireylerde Yürüme ve Dengeyi İyileştirmek İçin Pilates Egzersiz Çalışması mı Fizyoterapi mi?
Denge ve yürüyüş problemleri MS’li hastalarda sıklıkla görülür. Özürlülüğe neden olan bu problemler, mobiliteyi, bağımsızlığı kısıtlarken, düşmelere ve yaralanmalara neden olur aynı zamanda hayat kalitesini olumsuz etkiler. Genel olarak, denge ve yürüyüş yeteneğini iyileştirmeyi hedefleyen çeşitli fiziksel yaklaşımlar vardır, örneğin; motor ve duyu stratejileri, feldenkrais egzersizleri, robotik yürüyüş çalışmaları, kickboks, duyusal tabanlıklar, Tai-chi egzersizleri, Nintendo Wii oyunları, kuvvet ve aerobik çalışmalar ve nöromusküler fasilitasyon gibi.
Bir diğer popüler alternatif rehabilitasyon metodu ise pilates egzersiz çalışmasıdır. Pilates, gövde kaslarının stabilizasyonunu kullanan kontrollü bir egzersiz formudur.Pilates, 6 temel prensipin (konsantrasyon, kontrol, merkezleme, hareket akışı, duyarlılık ve nefes) doğru sergilendiği bütüncül bir yaklaşıma dayanmakta, daha az zemin etkisi ve eklem stresi ile vücut farkındalığını artırmayı hedefler. Pilates egzersizleri aynı zamanda çeşitli yoğunluk seviyelerinde sergilenebilir bu özelliği ile hastanın ya da katılımcının kendi seviyelerine göre zorluk derecesi ayarlanabilir.
Bilimsel olarak etkinliği yeterli seviyede kanıtlanmamasına rağmen farklı patolojik popülasyonda Pilates egzersiz çalışmaları, inme geçirmiş hastalarda ve geriatrik popülasyonda her geçen gün daha fazla klinisyen tarafından bir tedavi stratejisi olarak kullanılmaktadır. Sonuç olarak, Pilates egzersiz çalışmaları bireysel ve grup çalışmaları olarak rehabilitasyon programlarına dahil edilmiştir.
Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?
Yapılan bir çalışmanın hedefi,12 haftalık bir Pilates egzersiz eğitim programının MS’li hastalarda yürüyüş ve denge üzerine etkilerini incelemek ve bu sonuçları standart bir fizik tedavi müdahale programı ile karşılaştırmaktır.
Dahil edilme kriterleri McDonald kriterine göre relapsing-remitting MS tanımına göre teşhis almış, 25-55 yaş arası, EDSS skoru 3-6 arasında, immün düzenleyici ilaçların etkisini nötralize etmek için, interferon beta-1a ‘ya dayanan hastalığı modifiye edici bu ilaçları 3 aydır alan hastalar olarak belirlenmiştir.Dahil edilmeme kriterleri ise mobiliteyi negatif etkileyecek ortopedik problemi olanlar, kor stabilizasyon egzersizine katılmayı engelleyici herhangi medikal sorunu olanlar, pilates egzersizini yapmaya elverişli olmayan majör depresyon geçiren yada bilişsel azalması olanlar, hamileler, görüş bulanıklığı olanlar, kardiyovasküler hastağı olanlar, relapsta olanlar yada önceki 3 ayda relaps geçirenler, şu an yada 6 ay içinde kor stabilizasyon egzersizine katılmış olanlar olarak belirlenmiştir.
Pilates grubu ve standardize fizyoterapi programı olarak 2 program uygulanmıştır.Pilates grubuna ev programı dahil bir şekilde kişiye özel olarak hazırlanmıştır.Pilates egzersizleri, ekstremite yüklenmesini artırarak ve/veya destek yüzeyini azaltarak gövde kontrolünü progresif olarak zorlamaya yönelik kişiye özel tasarlanmış,egzersizlerden önce yanlış-dizilime yönelik germe egzersizleri uygulanmıştır.
Standardize fizyoterapi grubuna ise Bobath konseptine dayanılarak gövde ve pelvik stabiliteyi artırıcı, alt ekstremite kas uzunluğunu, kuvvetini, dengeyi, hareket kontrolünü artırıcı egzersizlerden oluşturulmuştur.
Yürüyüş ve denge testleri olarak aşağıdaki testler uygulanmıştır:
- Time up and Go test
- 2 ve 6 dakika yürüme testi
- Fonksiyonel uzanma testi
- Berg Balans Skalası
- Four square step test
- MS walking scale (self-report)
- Modified Fatigue Impact Scale
- Laboratuvar denge yürüyüş testlemesi treadmill ile yapılmıştır.
- Postüral kontrol ölçümlerinde: göz açık-kapalı ard arda 3 görev tamamlıyorlar (görevler arası 1 dk, 3tekrar 30sn dinlenme) posturografi ile ortalama sonuçlar kaydedilmiştir.
Sonuçlarda
Postüragrafi ölçümleri sonrası yürüyüş ve postüral kontrol parametreleri:
- Her iki grup, adım aralığının basınç merkezindeki kalış zamanı ve göz açık salınım (sway) zamanı azalmıştır --> statik denge kontrolü artmıştır.
- Müdahale periodu geçtikten sonra her iki grupta, yürüme hızları, ortalama adım uzunluğu ve ortalama tek destek fazı artmıştır. Ayrıca her iki gruptada ortalama adım zamanı ve her iki bacağın yer ile temas halinde olduğu süre azalmıştır.
- Kadans ve stride genişliğinde değilşiklik saptanmamıştır, bulunmuştur.
Klinik Çıkarım: Çalışma MS’li hastalar için alternatif bir program sunmuştur. Bu yaklaşım standart fizyoterapiden daha avantajlı değildir.
Referans
Kalron A, et al., Pilates exercise training vs. physical therapy for improving walking and balance in people with multiple sclerosis: A randomized controlled trial. Clin Rehabil. 2017 Mar;31(3):319-328.
Özet
Bu çalışmanın birincil hedefi, 12 haftalık bir Pilates egzersiz eğitim programının MS’li hastalarda yürüyüş ve denge üzerine etkilerini incelemek ve bu sonuçları standart bir fizik tedavi müdahale programı ile karşılaştırmaktır.