"Kadın Hastanın Muhtemel Çocuklukta Geçirdiği Göğüs Cerrahisine Bağlı Olarak Gelişen Şiddetli İlerleyici Skolyozunda Schroth Terapi:Vaka Sunumu "

Skolyoz üç boyutlu kompleks bir omurga deformitesidir.Erken çocukluk döneminde edinilmiş skolyoz yetişkinlikte ilerleme gösterebilir,kalp problemleri riskini arttıran ve hayat kalitesini düşüren bir duruş bozukluğuna sebep olabilir. Bu olgu sunumu, skolyozlu yetişkin bir hastada eğrilerin ilerlemesinin durdurulabileceğini ve hatta skolyoza özgü Schroth fizyoterapi (SSSPT) ile tersine döndürülebileceğini göstermektedir.

İdiyopatik skolyozda tanımlanabilir bir neden yoktur, ancak omurganın eğriliğine (Cobb açılarında ölçülür) ve omurganın asimetrik yüklenmesine (spinal deformasyona) neden olan bir takım tetikleyici olay olduğuna inanılmaktadır.Bu tür tetikleyici olaylardan biri de farklı tıbbi bir nedenle erken çocukluk döneminde geçirilmiş göğüs cerrahisi sonrası gelişen kaburga füzyonları(birleşme)dır.

Kanada’da yapılan bu çalışma bu nedenli gelişen şiddetli skolyozda Schroth terapi egzersizleri ile yılda ortalama 1 derece eğriliğin durdurulabileceğini hatta eğriliğin tersine döndürülebileceğini göstermektedir.

Bu sunum Scroth terapi egzersiz programı verilmiş ayaktan tedavi alan;başlangıçta aylık daha sonra yılda bir kez gövde rotasyon açısının(ATR),göğüs ekspansiyonunun ve spirometreyle vital kapasitesinin ölçüldüğü 23 yaşında kadın bir skolyoz hastasının olgusudur.

OLGU SUNUMU

1988 yılında 3 yaşındaki bir kız çocuğunun torakal omurga seviyesine bitişik sol posterior göğüs kafesinden 4 cm büyüklüğünde bening(iyi huylu tümör) ganglionöroblastoma cerrahi olarak alınıyor.Cerrahi sonrası çekilen radyografilerde omurganın düzgün olduğu görülüyor.5 yıl sonra ise radyografilerde 4 ve 5.kaburgalarda birleşme(kosta füzyonu) tespit ediliyor.1999 yılında hasta 11 yaşındayken aile hekiminden Adölesan İdiyopatik Skolyoz (AİS) teşhisi alıyor ve Toronto’daki çocuk hastanesinde 17 yaşına kadar ‘’bekle ve gör’’ yöntemi uygulanıyor.Hasta sadece ganglionöroblastomanın tekrarı ihtimaline karşı takibe alınıyor,skolyoz takibi yapılmıyor.15 ve 17 yaşlarında spinal füzyon cerrahisi öneriliyor fakat hasta reddediyor.

2008 yılı Kasım ayında hasta 23 yaşına geldiğinde ilk fizyoterapi değerlendirilmesi yapılıyor,2 yıllık bir hikaye alınıyor ve aralıklı bel ağrıları(ağrı skalasına göre 7/10) ve merdiven çıkarken nefes daralması yaşadığı tespit ediliyor.

2006 dan önceki bir radyografide 68 derece Cobb açılı torasik eğri ve 47 derece Cobb açılı lomber eğri görülüyor. İlk fizyoterapi değerlendirmesinde gözle görülecek kadar ciddi omurga deformitesi bulunuyor. Göğüs oskültasyonunda sol akciğerin alt lobunda solunum sesleri alınamıyor. 2008 ‘in Kasım ayına gelindiğinde ise yapılan radyografide 70 derece Cobb açılı torasik eğri ve 48 derece Cobb açılı lomber eğri görülüyor,bununla beraber 4. ve 5.kosta füzyonu da tespit ediliyor.2008 Aralık ayında ise solunum ve eğriliğe özgü egzersizleri içeren Schroth terapisi uygulanıyor.

Şekil 1: Kasım 2008’de ilk fizyoterapi değerlendirmesi yapıldığında çekilen bu fotoğraf şiddetli skolyoz belirtilerini gösteriyor.Belirtiler : torasik konveks sağ taraf omuz elevasyonu,kamburluğa neden olan torasik konveks sağ taraf göğüs kafesi protrüzyonu ve torasik konkav sol taraf omuz depresyonu ve retraksiyonu.

Şekil 2: 2008-2009 arasındaki radyografiler 
a) Kasım 2008 de ilk fizyoterapi değerlendirmesi sonrası çekilen 70 derece Cobb açılı torasik eğrilik ve 48 derece Cobb açılı lomber eğriliği gösteren grafi 
b) Temmuz 2009 da çekilen grafi, Schroth terapi sonrası eğrilikler torasikte 58 ve lomberde 43 dereceye iniyor. 
c) Temmuz 2009 da egzersizler devam ederken çekilen başka bir grafi,eğrilikler torasikte 48 lomberde 33 dereceye kadar azalıyor. 
d) Kasım 2009 da alınan grafi, skolyoz eğrilikleri torasikte 38 derece lomberde 33 derece kadar düşüyor.

Aralık 2008 de hasta haftada 3-5 kez 45-60 dk lık ev egzersiz programıyla kombine edilmiş ayda 2-4 kez ve 1 saat süren Schroth terapi egzersizlerine başlıyor.Hasta başlangıçta aylık izleniyor sonrasında yıllık izlenmeye devam ediliyor.Hastaya 2011,2013 ve 2015 yıllarında SFS-22 yaşam kalitesi anketi de yapılıyor.

Egzersizden 1 ay sonra bel ağrılarının geçtiğini,2 ay sonra solunumunun geliştiğini bildiriyor.Sonraki aylarda yapılan değerlendirmede sol akciğerinin geliştiğini ve göğüs ekspansiyonun arttığı tespit ediliyor. Temmuz 2009’da çekilen grafide Schroth terapi sonrası eğriliklerin torasikte 58 ve lomberde 43 dereceye indiği bulunuyor,yine Temmuz’da egzersizler devam ederken hasta tarafından çektirilen başka bir grafide eğriliklerin torasikte 48 lomberde 33 dereceye kadar azaldığı ölçülüyor. Kasım 2009’da torako-lumbosakral ortezi(TLSO) yaptırılmak için tekrar radyografi çekiliyor ve açılarında torasikte 38 lomberde 30’a düştüğü tespit ediliyor.

Şekil 3: Temmuz 2009’da hasta Schroth terapi egzersizlerini uygularken çekilmiş bir fotoğraf.Spesifik bir egzersiz olan ‘’kas silindiri’’ hastayı rotasyonel solunum tekniklerine odaklanırken aynı anda aksiyal aktif uzanmaya ve üç boyutlu postür düzeltmeye teşvik eder.

Şekil 4: Temmuz 2009’da Schroth terapi egzersizi sırasında doğru oturma postürünü gösteren bir fotoğraf.

‘’Bu vaka sunumu Schroth terapi yaklaşımının başarısını ortaya koymaktadır.Yılda 1 derecelik değişimle 12 yılda 70 derecelik Cobb açısını 58 dereceye indirmek erişkinlikte 12 yılını kurtarmıştır. Schroth fizyoterapi, solunum fonksiyon bozukluklarını ve omurga ağrısı sendromlarını önleme ve tedavi etmede, omurilik füzyon cerrahisini önlemede;vital kapasiteyi, omurga stabilitesini, estetiğini, postüral görünümünü ve genel yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Referans: Andrea Lebel and Victoria Ashley Lebel. Severe progressive scoliosis in an adult female possibly secondary thoracic surgery in childhood treated with scoliosis specific Schroth physiotherapy: Case presentation.From 12th International Conference on Conservative Management of Spinal Deformities - SOSORT 2015 Annual Meeting Katowice, Poland. 7-9 May 2015