Patellofemoral ağrı (PFA) yaygın diz önü ağrısı ile karakterizedir ve çömelme ve merdiven çıkma gibi dize yük bindiren aktivitelerle tetiklenir.

Genel popülasyonun %6 sını ve spor katılımcılarının %25 ini etkileyen, ergenler arasında en sık görülen ikinci diz şikayetidir. Birincil nedenin, yeterli dinlenmeden dizde tekrarlayan yüklenme olduğu düşünülmektedir. PFA lı ergenlerin yaklaşık %40 ı erken yetişkinliğe kadar ağrı çekmeye devam eder ve bu durum, fonksiyonları, spor katılımını ve yaşam kalitesini sınırlayabilir.

PFA için en yaygın tedavi, genellikle direnç eğitimine odaklanan egzersiz terapisidir. Bunun yetişkinler için etkili bir tedavi olduğu, ancak ergenler için daha az etkili olduğu ve yalnızca üçte birinin olumlu yanıt aldığı gösterilmiştir. Bunun nedeni, ergenlerin yetişkinlere göre daha aktif olmaları, dizine yük bindiren ve PFA yı şiddetlendiren aktivitelere katılmak için yüksek motivasyona sahip olmaları olabilir. Bu nedenle, bu faktörü dikkate alınmazsa, başarısız olma olasılığı daha yüksektir. Bu çalışma bu yönü ele almak için tasarlanmıştır.

Bilimsel çalışmalar ne diyor?

PFA, aktif ergenler için oldukça yaygın bir sorundur. Çoğu tedavi stratejisi egzersize odaklanır ve aktivite değişikliğini ve yük yönetimini ihmal eder. Bu çalışmanın amacı, aktivite modifikasyonu ve yük yönetimine odaklanan bir tedavi stratejisinin etkilerini araştırmaktır. Katılımcılara, bir fizyoterapist ile 4 denetimli seans içeren 12 haftalık bir müdahale uygulanmıştır. İlk dört hafta, aktivite merdivenine uygun olarak aktivite modifikasyonu ve ağrı izlemeyi içerir. 5-8. haftalar ev tabanlı egzersizlere odaklanmaktadır. 9-12. haftalar ise spora dönüş rehberliğine dayanmaktadır.

Bu çalışmada yük yönetimi için kullanılan bir yöntem, dizi yükleme ve PFP yi şiddetlendirme potansiyellerine göre farklı aktiviteleri (örneğin, kolay yürüme <hızlı yürüme <yavaş koşu <orta koşu ve zıplama <hızlı koşu ve zıplama) ayıran aktivite merdivenidir. Katılımcılara, yalnızca ağrı on puanlık bir ölçekte dörtten az ağrı seviyesinde kalırsa merdivende daha yüksek bir basamağa geçmeleri talimatı verildi. Spora dönüş, ısınmaya katılımla başlanarak ve ardından haftada 15 dakika antrenman eklenerek, yine ağrının on puanlık bir ölçekte dörtten az ağrı seviyesinde kalması sağlanarak ilerlendi.

Birincil sonuçlar, çok daha iyiden çok daha kötüye doğru değişen 7 puanlık bir skala ile ölçülüştür. İkincil sonuçlar ise Diz Yaralanması ve Osteoartrit Sonuç Skoru (KOOS), kalça ve diz torku, spor katılımı, tedaviden memnuniyet ve ağrı kesici kullanımı ile değerlendirildi. Veriler birinci ay, üçüncü ay, altıncı ay ve birinci yılda toplanmıştır.

12 haftada, katılımcıların %87 si tüm anketi tamamladı ve bu grubun %86 sı başarılı bir sonuç bildirdi. 6 ayda, %77 si başarılı bir sonuç bildirdi ve 52 haftada yüzde, %81 di. KOOS skorlarında, ağrı, spor/rekreasyon ve yaşam kalitesinde klinik olarak ilgili büyük gelişmeler vardı. Kalça ve diz torku %20 ila %33 arttı. Katılımcıların %68 i 3 ay sonra spora geri dönerken, bu oranlar 6. ayda %79 a, 12 ayda ise %81 e yükseldi. Katılımcıların %90 ı tedaviden memnun kaldı. Bu çalışmadaki olumlu sonuçlara dayanarak, klinisyenler PFA lı hastalarda, özellikle de oldukça aktif olanlarda yük yönetimine ve aktivite modifikasyonuna öncelik vermeyi düşünmelidir.

Klinik Çıkarımlar:
Patellofemoral ağrı, aktif ergenler arasında yaygın bir şikayettir.
Egzersiz tedavisi yetişkinlerde patellofemoral ağrı için etkili bir tedavidir, ancak ergenlerde daha az etkilidir, çünkü belki de genellikle yük yönetimi ve aktivite modifikasyonunu içermemektedir.
Bu çalışmada, egzersizle birlikte yük yönetimi ve aktivite modifikasyonu adolesanlarda patellofemoral ağrı tedavisinde etkili olmuştur.

Hazırlayan: Fzt. Cansu Akkuş

Referans: Rathleff, M. S., Graven-Nielsen, T., Hölmich, P., Winiarski, L., Krommes, K., Holden, S., & Thorborg, K. (2019). Activity modification and load management of adolescents with patellofemoral pain: a prospective intervention study including 151 adolescents. The American journal of sports medicine, 47(7), 1629-1637.

Daha fazla oku: Patellofemoral Ağrı Sendromu