Servikal Lordoz Kaybı ve Boyun Ağrısı Olan Hastalarda Modifiye Servikal ve Omuz Retraksiyon Egzersizinin Etkinliği

Fizyodemi May 2023

Servikal lordoz, servikal omurganın fizyolojik bir eğriliğidir. Servikal lordoz kaybı, boyun ağrısı, temporomandibular eklem disfonksiyonu ve düşük yaşam kalitesi gibi çeşitli kas-iskelet sistemi sorunları ile ilişkilidir. Sağlıklı omurgalarda, eksenel yük omurganın ventral kolonu boyunca desteklenmektedir ancak lordoz kaybı olan omurgalarda yük daha öne doğru hareket etmekte ve servikal omurgadaki tork artmaktadır. Bu artan tork, kemiksi yapıyı zorlayarak disk hasarı, servikal radikülopati ve miyelopati gibi ciddi sorunlar ortaya çıkarabilmektedir. Lordotik postürün restorasyonu olmadığında, daha fazla eksenel yük kifotik postürün ilerlemesine neden olabilmektedir. Bu nedenle boyun ağrısı ile birlikte servikal lordoz kaybına daha fazla dikkat edilmelidir.

Servikal lordoz kaybı nöromüsküler hastalık, konjenital deformite, enfeksiyon, tümör, travma, romatizmal hastalık ve çeşitli ameliyat sonrası durumlardan kaynaklanabilmektedir. Servikal lordoz kaybının mekanizması belirsiz kalsa da, bazı faktörlerin onu indüklediği bilinmektedir. En önemli faktör, öne doğru baş pozisyonu gibi postüral alışkanlık olabilmekle birlikte, ileri bir baş duruşunun uzun süre benimsenmesi boyun kası dengesizliğine neden olabilmektedir. Bu dengesizlik devam ettikçe, servikal omurga lordozu azalmaktadır.

Bilimsel çalışmalar ne diyor?

Yapılan bu çalışmanın amacı modifiye edilmiş servikal ve omuz retraksiyon egzersiz programının servikal lordozu iyileştirip iyileştirmediğini ve servikal lordoz kaybı olan hastalarda boyun ağrısını azaltıp azaltmadığını araştırmaktır.Boyun ağrısı ve servikal kifoz şikayetleri olan 83 hastaya modifiye edilmiş egzersiz programı eğitimi verilmiştir. Egzersiz sonrası ağrı yoğunluğunu ve servikal omurganın yan grafisini olağan, rahat bir pozisyonda gözden geçirmek için 6-8 hafta sonrasına bir takip planlanmıştır. Takip kaybı, radyografi eksikliği ve radikülopatiye sahip bireyler çalışma dışı bırakılınca, kalan 47 hasta son analize dahil edilmiştir.

Modifiye edilmiş servikal ve omuz retraksiyon egzersiz programı iki adımdan oluşmaktadır. İlk adımda hastalar çenelerini arkaya doğru iterken, aynı anda ağrısız (3 saniye) olarak başlarını kaldırıp dik bir pozisyonda durmaktadırlar (Şekil 1A). McKenzie tarafından geliştirilen retraksiyon hareketi, baş düz kalırken baş ve boynu geri çekmeyi içermektedir. Bu durum üst servikal fleksiyona neden olabileceğinden, hareket başın kaldırılmasını da içerecek şekilde modifiye edilmiştir. İkinci adımda, otururken veya ayakta dururken hastalar dik bir duruş sürdürmektedirler ve omuzlarını geri çekerek, ağrısız aralık içinde boyunlarını öne uzatmaya çalışmaktadırlar (10 saniye) (Şekil 1B). Hastalar her egzersiz adımını günde en az 10 kez tekrarlamışlardır.

Şekil 1. Modifiye edilmiş servikal ve omuz retraksiyon egzersizi. (A) Hasta, başını yukarı kaldırır ve ağrısız aralıkta, aynı anda çeneyi geriye doğru iterek dik tutar. (B) Ağrısız aralıkta omuz ve başı geri çekmeye çalışır.

Sagital düzlemde servikal lordotik açı ile baş pozisyonu radyografik değerlendirme kullanılarak lateral radyografiden ölçülmüştür. Servikal lordotik açı (C2-C7) ve üst servikal seviyede (C2-C4) segmental kifoz oluşumunu kontrol etmek için 4-hatlı Cobb açısı ile posterior tanjant ölçülmüştür. Başın sagital düzlemdeki konumunu incelemek için sagital dikey eksen - C7 nin arka üst köşesi ile C2 den düşen şakül hattı arasındaki mesafe - ölçülmüştür.

Boyun ağrısının şiddeti sayısal bir derecelendirme ölçeğine kaydedilmiştir. Egzersizden önceki servikal spinal grafinin lateral görüntüsü, egzersiz sonrası ile karşılaştırılmıştır. 

Servikal lordoz kaybolduğunda dikey yükler, servikal omurganın ön kısmı boyunca yeniden dağıtılarak çevredeki yumuşak doku ve kemiklere aşırı yüklenmektedir. Bu aşırı yüklenme, osteofitler ve arka disk herniasyonu gibi servikal omurganın dejeneratif değişikliklerini kötüleştirmektedir. Bu nedenle lordozun iyileşmesi kas-iskelet sağlığı açısından önemli taşımaktadır. 

Günlük hayatta akıllı telefon ve araba kullanmak, televizyon seyretmek veya kitap okumak gibi başın öne doğru konumlandırılması ile oluşan duruş alışkanlıkları, servikal omurgayı zorlayarak lordoz kaybına neden olabilmektedir. Özellikle, akıllı telefon kullanımı son yıllarda önemli ölçüde arttığı için öne doğru bir baş duruşu daha yaygın hale gelmektedir. Yoğun akıllı telefon kullanımının servikal omurgada baskı oluşturabileceğini, böylece servikal eğriliği değiştirip boyun ağrısına neden olabileceği belirtilmiştir.

Yukarıdaki sorunlar göz önünde bulundurularak lordoz kaybı ve boyun ağrısı olan hastalar için geliştirilen modifiye egzersizlerde baş ve boyun geriye doğru itilirken baş hizasının korunması yerine egzersiz, üst servikal fleksiyonu önlemek için başın yukarı çıkmasını içerecek şekilde değiştirilmiştir. Genellikle öne dönük baş duruşu olan kişilerde yuvarlak omuzlar görülmektedir. Uzamış omuz kasları, pektoralis minörün gerginliği ve orta torasik skapular kasların zayıflığı ile ilişkilidir. Bu nedenle ikinci egzersiz, hastanın omuzlarını ve başını geri çekeceği bir şekilde planlanmıştır. Bu, omuz retraktörlerini güçlendirmek ve pektoralis minörünü germek için yapılmıştır.

Bu çalışmada, servikal lordoz kaybı ve boyun ağrısı olan hastalara modifiye edilmiş servikal ve omuz retraksiyon egzersiz programı uygulanmıştır. Bu programın servikal sagital dizilim ve boyun ağrısı şiddeti üzerinde önemli ve olumlu etkileri olmuştur. Dahası, egzersiz programından sonra üst servikal (C2-C4) seviyede servikal lordozda da bir iyileşme görülmüştür. Bu, modifiye edilmiş servikal ve omuz retraksiyon egzersizinin sadece üst servikal kifozu önlemeyeceğini, aynı zamanda tüm servikal lordozu iyileştirebileceğini göstermektedir.

Klinik Çıkarım: Modifiye edilmiş servikal ve omuz retraksiyon egzersiz programı, servikal lordoz kaybı olan hastalarda servikal lordozu ve boyun ağrısını iyileştirme eğilimindedir.

Hazırlayan: Fzt. Büşra Ergin

Referans: Lee, M. Y., Jeon, H., Choi, J. S., Park, Y., & Ryu, J. S. (2020). Efficacy of Modified Cervical and Shoulder Retraction Exercise in Patients With Loss of Cervical Lordosis and Neck Pain. Journal of the Korean Academy of Rehabilitation Medicine.

Daha fazla oku: Korektif (Düzeltici) Egzersizlerin Üst Çapraz Sendromunda Etkinliği Nedir?

Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.