Yaşlılarda Cinsiyet Farklılığının Direnç Egzersizi Eğitimi Etkisi Var mıdır?
İskelet kası kütlesi ve fonksiyonunun kaybı, sarkopeni (yaşa bağlı atrofi), kaşeksi ve genel olarak kasları kullanmama gibi birçok durumda ortaya çıkabilir. Sarkopenin önemli sonuçları, sandalyeden kalkabilme veya otobüse binebilme yeteneği gibi işlevsel yeteneklerin kaybı, düşme ve düşmeye bağlı hastaneye yatış olasılığındaki artış, bağımsızlık kaybı ve hayat kalitesinin düşmesini içerebilir.
Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?
Konu ile ilgili yapılan bir çalışmada yaşlı erkekler ve kadınlar arasında iskelet kası adaptasyonunun uzun süreli direnç egzersizi eğitimine farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Hastaların rehabilitasyonun erken safhalarında daha aktif olmalarını sağlamak için, görev veya çevre üzerinde değişiklik yapmak gerekir.
Çalışmaya yaş ortalamaları 71 olan 10 kadın ve 13 erkek gönüllü dail edilmiştir.Tıbbi olarak stabil (kalp hastalığı, kanser, artrit, solunum hastalığı, metabolik hastalık, yakın zamanda kırık ve mobilite kaybı hikâyesi olmayan) durumda olan katılımcılar seçilmiştir.
Ayrıca, katılımcılar günlük herhangi bir analjezik veya besin takviyesi almamakta ve düzenli egzersiz yapmamaktadırlar. Katılımcıların vücut ağırlığı, boyu ve fiziksel aktivite düzeyleri (IPAQ-kısa form), diz ekstansör izometrik kuvveti, kısa fiziksel performans bataryası (SPPB) ile fonksiyonel durumları, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile kuadriseps kas hacmi ve yağ içeriği ölçülmüştür. Ardından, katılımcılar haftada iki seans olmak üzere 18 hafta süreyle alt ekstremitelerine yönelik denetimli bir direnç egzersizi eğitimi almışlardır.Her seans, diz ekstansiyonu, leg press, leg curl ve parmak ucu yükselme egzersizlerini içermektedir (1 maksimum tekrarın %70'inde 9 tekrar, 4 set). 1 maksimum tekrar her 6 haftada bir tekrar test edilmiş ve şiddetler buna göre yeniden ayarlanmıştır.
Çalışmanın sonuçlarında18 haftalık direnç egzersizi eğitimi sonrasında spesifik olarak, diz ekstansör kas kuvveti ve kas kalitesindeki artış erkeklerde kadınlara göre daha yüksek bulunmuştur. Fonksiyonel becerilerdeki (yürüme ve sandalyeden kalkma hızı) ve kas kütlesindeki iyileşmeler cinsiyetler arasında fark saptanmamıştır. Yaşlı kadınlarda benzer adaptif yanıtlar için erkeklerden daha şiddetli bir dirençli egzersiz programı gerekebilir.
Çeviren: Fzt. Sedat Kaymaz
Referans
Da Boit M, Sibson R, Meakin JR, Aspden RM, Thies F, Mangoni AA, Gray SR. Sex differences in the response to resistance exercise training in older people. Physiol Rep 2016; 4(12): e12834.
Özet
Bu çalışmanın amacı, yaşlı erkekler ve kadınlar arasında iskelet kası adaptasyonunun uzun süreli direnç egzersizi eğitimine farklılık gösterip göstermediğini belirlemektir.