"Akinetik-Rijit Tip Parkinson Hastalarında Progresif Dirençli Egzersizlerin Etkileri "

Parkinson hastalığı, ekstrapiramidal motor disfonksiyonla beraber; substansia nigradaki dopaminerjik nöron kaybı ve striatal dopamin seviyesinin azalmasıyla karakterize nörodejeneratif bir rahatsızlıktır.

Klinik olarak çeşitli derecelerde

• İstirahat tremoru
• Rjidite
• Bradikinezi
• Postürel instabilite
• Yürüyüş problemleri görülmektedir.

Klasifikasyon bu semptomlara göre düzenlenmektedir.

1. Dinlenme Tremoru --> (T- subtype)
2. Akinezi ve rjidite --> (AR- subtype)

T-tip’e göre; AR tip Parkinson’da düşme riski daha fazladır ve progresyonu daha kötü seyretmektedir.

Önceki çalışmalara göre;
Akinezisi ve yürüyüş problemi olan parkinsonlu hastalardaki kognitif etkilenim, tremoru olan parkinsonlu hastalara göre daha fazla bulunmuştur.
Ayrıca baskın akinezisi olan Parkinsonlu hastalardaki nöral hasar, baskın tremoru olan parkinson hastalarına göre daha fazla bulunmuştur.

Bu zamana kadar Progresif Dirençli Egzersizlerin (PDE) Parkinson farklı alttiplerine etkisine dair herhangi bir çalışma yapılmamıştır.

Bu çalışmanın amacı PDE’lerin Akinetik-Rijit (AR) tip Parkinsondaki etkisini değerlendirmektir.

Metot

• 28 AR tip Parkinson hastası (Egzersiz grubu = 13 kişi; Kontrol grubu = 15 kişi) çalışmaya katılmıştır.
• Hiçbir katılımcı daha önceden PDE eğitimi almamıştır.

• AR tip olması ve Hoehn ve Yahr sklasına göre 1-2 puan almış olmak
• Demans’ın olmaması (Mini mental değerlendirme)
• (Yardımsız)Asistif destek olmadan min. 2 dakika ayakta durabilmek
• (Yardımsız)Asistif destek olmadan min. 10 metre yürüyebilmek

• Parkinson haricinde nörolojik rahatsızlığının olması
• Parkinson’a ait ilaçlarını düzenli bir şekilde almaya devam etmişlerdir.
• Çalışma süresince ilaç rejiminde bir değişiklik olmamıştır.
• Her katılımcının haftada 2-3 defa 30 dakikayı geçecek şekilde fiziksel aktivitesi bulunmaktadır. (Yürüyüş, koşma, bisiklet sürme, merdiven çıkma, spor yapma, bahçe işleri..)

• Statik postürografi (Centre of Pressure - CoP - parameters)
• Yürüyüş (10 metre yürüyüş testi)
• Yürüyüşte donma (The Freezing of Gait Questionnaire [FOG-Q] )
• Movement Disorder Society’in motor kısmı (Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (MDS-UPDRS) )
• Yaşam kalitesi (The 39-item Parkinson’s disease Questionnaire [PDQ39] )
• Her bir PDE sonrası yorgunluk, Borg (6-20) ile değerlendirildi.
• Hareket full range de yavaş ve kontrollü yapılıyor.
• Valsalva/Nefes tutmamaya dikkat ediliyor.
• Katılımcılar, ağırlığı kaldırma esnasında 4 e kadar , indirirken 6 ya kadar sayıyor.
• Katılımcılar hareketi doğru bir şekilde yapabilmek için 1 hafta eğitim alıyor.
• Egzersizler haftda 2 defa , ard arda olmayacak şekilde uygulanıyor.
• 1 Maksimal tekrar’a göre egzersiz şiddeti ayarlanıyor.
• PDE eğitimi öncesi ısınma ve sonrası soğuma evreleri uygulanıyor.

1.ve 2. hafta

• 6 drill = Knee flexion, Knee Extension, Seated Chest Press, Front Lat Pull-Down, Rear Lat Pull-Down, Arm Row
• Her bir drill/egzersiz maksimal tekrarın %40-50 si olacak şekilde , 1 set 15-20 tekrar
• Totalde 2 tur , turlar arası dinlenme süresi: 8-10 dk
• Drill arası dinlenme süresi: 120-140 sn

3. 4. 5. ve 6. Hafta

• 6 drill = Knee flexion, Knee Extension, Seated Chest Press, Front Lat Pull-Down, Rear Lat Pull-Down, Arm Row
• Her bir drill/egzersiz maksimal tekrarın %70-75 i olacak şekilde , 2 set 7-10 tekrar
• Setler arası dinlenme süresi: 90-120 sn
• Drill arası dinlenme süresi: 150-180 sn

7. ve 8. Hafta

• 6 drill = Knee flexion, Knee Extension, Seated Chest Press, Front Lat Pull-Down, Rear Lat Pull-Down, Arm Row
• Her bir drill/egzersiz maksimal tekrarın %80-85 i olacak şekilde , 2 set 4-7 tekrar
• Setler arası dinlenme süresi: 100-140 sn
• Drill arası dinlenme süresi: 180-200 sn

Sonuç:

• Kontrol grubunun hiç bir değişkeninde gelişme olmamıştır.
• COP parametrelerinde (length, area, speed) length hariç istatiksel olarak bir değişiklik gözlemlenmemiştir.
• Length anlamlı olarak azalmıştır.
• 10 metre yürüyüş testine göre;
  Tercih edilen hızda yürüyüşte istatiksel olarak bir değişiklik gözlemlenmezken, hızlı yürüyüşte ise anlamlı olarak bir artış kaydedilmiştir.
• PDQ39 anketine göre pre-test --> post-test anlamlı değişiklik gözlemlenmiştir.
• Egzersiz grubunda;Tüm eğitim boyunca rapor edilen borg puanı : 9.95 ‘di. (Hafif)

‘’Bu çalışmadan çıkarılacak klinik bilgi:

• AR tip Parkinsonlu hastalarda , PDE eğitimi tedavide kullanılabilir.
• Fakat gelişim; postürografi, yüyürüş ve yaşam kalitesi parametrelerinde gözlemlenebilmektedir.
• AR-tip parkinsonlu hastalarda PDE eğitimi; efor/yorgunluk şiddeti hafif olacak şekilde ayarlanmalıdır.

Santos L. et al. (2017) Effects of progressive resistance exercise in akinetic-rigid Parkinson s disease patients: a randomized controlled trial. Eur J Phys Rehabil Med. 53(5):651-663