Disfajik İnmeli Yaşlı Hastalarda Dirençli Ekspiratuar Kas Gücü Eğitiminin Etkileri

Fizyodemi May 2023
Solunum sistemi ve yutma işlemi çeşitli anatomik yapıları paylaşmaktadır ve her ikisi de hava yolunun korunmasından sorumludur. Çalışmalar, yutma ile ilgili kaslar arasında, suprahyoid kasların dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimi sırasında aktive olduğunu ve bu aktivasyonun, yutma fonksiyonunu iyileştirmek için potansiyel olarak etkili olduğunu bildirmişlerdir. 


Dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimi, disfaji için yeni bir tedavi stratejisi olarak görülmekte ve öksürme, konuşma, yutma gibi fonksiyonlara katkıda bulunmaktadır. Son zamanlarda, bazı çalışmalar dirençli ekspiratuar kas gücü eğitiminin çeşitli nörolojik durumlarda disfaji üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. Ancak, inme nedeniyle disfajisi olan yaşlı hastalar üzerinde yapılan çalışmalar bulunmamaktadır ve dirençli ekspiratuar kas gücü eğitiminin disfajik hastalar üzerindeki etkisinin klinik kanıtı net değildir.

Metodoloji

Bir videofluroskopik yutma çalışması tarafından doğrulanan ve inmeden kaynaklanan disfajiye sahip, 65 yaş üzerinde, disfaji başlangıç süresi 3 aydan az, Mini-Mental durum testinde 24 puan ve üzerinde sonuç almış olan 26 hasta çalışmaya dahil edilmiş ve rastgele 2 gruba ayrılmışlardır.



Katılımcıların, dirençli ekspiratuar solunum kaslarının eşik değerini belirlemek için maksimal ekspiratuar basınçları (MEP) ölçülmüştür. Sonrasında deney grubu taşınabilir bir ekspiratuar kas gücü eğitimi cihazı kullanarak dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimini gerçekleştirmişlerdir. Plasebo grubu da yükleme cihazı olmayan, dış kısmı deney grubu cihazı ile aynı olan sahte bir ekspiratuar kas gücü eğitim cihazı kullanılarak eğitilmişlerdir. Deney grubundaki katılımcıların cihazlarında eşik değeri MEP'nin %70'ine ayarlanmıştır. Eğitim için, hastalardan inhalasyondan sonra ağızlarını açmaları ve ağzını kapatmadan önce dudaklar arasında ekspiratuar kas gücü eğitim ağızlığını bulmaları ve daha sonra, ekspiratuar kas gücü eğitim cihazı içindeki basınç tahliye valfi açılana kadar kuvvetli ve hızlı bir şekilde üflemeleri istenmiştir. Ekspiratuar basınç, cihaz için ayarlanan hedef basıncı aşarsa basınç boşaltma valfi açılacak şekilde ayarlanmıştır.
Müdahale, 4 hafta boyunca haftada 5 gün, cihazdan günde 5 nefes olmak üzere 5 set nefes egzersizi şeklinde gerçekleştirilmiş ve her iki gruba da 30 dakika konvansiyonel disfaji tedavisi uygulanmıştır. Egzersiz sırasında, kas yorgunluğu ve baş dönmesi göz önüne alındığında, her seanstan sonra 1 dakikadan az bir mola verilmiştir.

Değerlendirme, laringeal penetrasyonu ve aspirasyonu yansıtan penetrasyon-aspirasyon skalası ve videofluroskopik yutma çalışması bulgularına dayanan bir orofaringeal yutma değerlendirmesi olan videofluroskopik disfaji ölçeği ile çalışma öncesinde ve sonrasında yapılmıştır. 



Sonuç

Ekspiratuar kas gücü eğitimi, ağız fazı sırasında orofasiyal kaslar (örn., Orbicularis oris, buccinators ve genioglossus kası) tarafından uygulanan gücü kullanarak, hastaların ağızlık yoluyla nefes vermeye teşvik edildiği oral bir egzersizdir. Dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimi sonrasında her iki grup da videofluroskopik disfaji ölçeği hem oral hem de farengeal fazlarda anlamlı düzelme göstermiş ancak bu düzelme deney grubunda daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, dirençli ekspiratuar kas gücü eğitiminin penetrasyon ve aspirasyon derecelerini azaltmada etkili olduğu ortaya koyulmuştur. Hiyoid kemik, suprahyoid kasın kasılması yoluyla hareketini sağlaması ve aspirasyonun azalmasıyla yakından ilişkilidir. Bu nedenle hava yolu koruma mekanizmasında önemli bir rol oynamaktadır. 

Bu çalışmada suprahyoid kasının, dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimi yoluyla, daha güvenli yutma sağlanması ve aspirasyonun azalmasına katkıda bulunduğu görülmüştür. Dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimi sırasında orofarinks için yüksek bir ekspiratuar akış gerekmektedir. Bu akışla birlikte oluşan stimülasyon, beyin sapının medulla oblongatasında bulunan yutma merkezini aktive etmekte ve gelen verimli bilgi orofaringeal yutma fonksiyonuna katılan motor ünitelere iletilmektedir. Tekrarlanan dirençli ekspiratuar kas gücü eğitiminin beyin sapındaki yutma merkezini uyardığını ve merkezi etkiye olumlu katkıda bulunduğu düşünülmektedir.Bu çalışmada, inme sonrası disfajisi olan yaşlı hastalarda dirençli ekspiratuar kas gücü eğitiminin, orofaringeal yutma fonksiyonunu sinirsel ve kassal olarak geliştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.


Klinik çıkarımlar: Dirençli ekspiratuar kas gücü eğitimi, yutmada büyük rol oynayan suprahyoid kasların aktivasyonunu teşvik etmekte ve tekrarlama yoluyla kas kuvvetini geliştirmektedir. Yutma sırasında suprahyoid kasların güçlü kasılması, hyoid kemiğin ve larinksin hareketlerini doğrudan etkilemektedir. Bu nedenle dirençli ekspiratuar kas gücü eğitiminin, orofasiyal ve suprahyoid kaslarına etkisi ile orofaringeal yutmayı olumlu etkileyeceği düşünülmekte ve inmeli disfajik hastalarda ekspiratuar kas gücü eğitiminin uygulanması tavsiye edilmektedir.

Hazırlayan: Büşra Ergin

Referans: Eom, M. J., Chang, M. Y., Oh, D. H., Kim, H. D., Han, N. M., & Park, J. S. (2017). Effects of resistance expiratory muscle strength training in elderly patients with dysphagic stroke. NeuroRehabilitation, 41(4), 747-752.

Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.