Erkeklerde Pelvik Taban Rehabilitasyonu

Erkeklerde pelvik taban problemleri bağırsak, mesane veya cinsel sağlıkta değişiklikler olarak ortaya çıkabilir ve pelvik ağrıya neden olabilir. Bu zorlukların birçoğu altta yatan kas disfonksiyonundan kaynaklanmaktadır.

Çeşitli belirti ve semptomlar erkeklerde pelvik taban problemine işaret edebilir:

• Sık idrara çıkma, birkaç kez başlayıp durma sorunu
• İdrar veya bağırsak problemleri
• Kronik kabızlık veya bağırsak hareketinin zorlanması
• Ağrılı idrara çıkma
• Sırtın alt kısmında, cinsel organlarda veya rektumda ağrı
• Erektil disfonksiyon
• Cinsel işlev bozukluğu

Erkeklerde pelvik kas zayıflığı yalnızca kuvvetten değil, gerginlikten de ileri gelebilir. Pelvisteki kaslar genellikle çok gergin veya aşırı aktif hale gelir, bu da genellikle erkeklerde pelvik taban problemleri semptomlarının nedeni olabilir. Aşırı gergin kaslar mesaneyi, üretrayı ve bağırsağı tahriş edebilir veya sıkıştırabilir. Kan akışının azalmasına neden olabileceği gibi sinirleri kısıtlayabilir, ağrılı tetik noktalara neden olabilir. 

Stres ve kaygı pelvik kasların düzenli kasılmasına neden olabileceği gibi yüksek etkili spor veya aktivite, ameliyatlar ve yara dokusu da pelvik taban kaslarının gerginliğini arttırır. Gergin kasların neden olduğu pelvik taban zayıflığı da erektil disfonksiyon ve istemsiz idrar kaçırma problemlerini ortaya çıkarır.

Erkeklerde Pelvik Taban Kasları

Erkek pelvik taban kasları, pelviste hamağa benzeyen kubbe şeklindeki bir yapıdır. Kontinansın, cinsel fonksiyonun ve pelvik organ desteğinin korunmasından sorumludurlar.

Pelvik taban kasları 3 katmandan oluşur ve çevredeki kemik pelvis, fasya, bağlar ve sinirlerle ilişki içerisindedir.

Yüzeysel perineal kese, katmanların en yüzeyselidir. Ampulospongiosus, ischiocavernosus, yüzeysel transvers perineal ve dış anal sfinkterden oluşur. Bu kas tabakası özellikle boşalmanın yanı sıra idrar ve dışkı tutmada da rol oynar. 
Ürogenital diyafram bir sonraki katmanı oluşturur ve derin enine perineler, sfinkter üretra ve kompresör üretradan oluşur. Bu tabaka özellikle karın içi basıncın arttığı durumlarda idrar kaçırmadan sorumludur.

En derin katman pelvik diyaframdır. Pelvik diyaframı oluşturan kaslar pubococcygeus, puborectalis, pubourethralis, iliococcygeus ve ischiococcygeus tur. Bu kaslar özellikle pelvik organların desteklenmesinden ve idrar kaçırmanın sürdürülmesinden sorumludur.

Erkeklerde Pelvik Taban Disfonksiyonun Nedenleri Nelerdir?

Erkeklerde pelvik taban kas fonksiyon bozukluğuna yol açabilecek çeşitli faktörler vardır:

• Yaş : Erkekler yaşlandıkça pelvik taban kasları doğal olarak zayıflar ve idrar kaçırma gibi sorunlara yol açar.
• Obezite : Aşırı kilo, pelvik taban kaslarına ek baskı uygulayarak zayıflığa ve diğer sorunlara yol açabilir.
• Kronik öksürük : Sürekli öksürük, bölgedeki tekrarlanan gerginlik nedeniyle pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir.
• Prostat ameliyatı : Prostat ameliyatı geçiren bazı erkeklerde, işlemin sonucunda pelvik taban kaslarında zayıflama görülebilir.
• Kronik kabızlık : Bağırsak hareketlerini yapmakta zorlanmak, zamanla pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir.
• Ağrı : Kronik sırt veya kalça ağrısı, pelvik kasların gergin veya gergin olmasına neden olabilir.

Erkekler için Kegel Egzersizi

Erkekler için Kegel egzersizleri mesane kontrolünü geliştirebilen, idrar kaçırmayı önleyebilen ve cinsel performansı artırabilen pelvik taban kas egzersizlerinin başında sayılır. Erkeklerde pelvik taban egzersizleri çok çeşitli olmakla birlikte bu egzersizler idrar akışını kontrol eden kasların sıkılaştırılıp gevşetilmesiyle yapılabilir. Erkeklerde idrar kaçırma (stres tipi idrar kaçırma), erektil disfonksiyon,  işeme sonrası damlatma gibi durumlarda etkisini gösterdiği gibi aksi halde mesane aciliyeti/sıklığı veya pelvik ağrısı olan hastalarımızın birçoğu için kegel egzersizleri aslında semptomlarını daha da kötüleştirebilir.

EK BİLGİ:
İdiyopatik CPPS yi değerlendirmek için en yaygın olarak kullanılan anket, Ulusal Sağlık Enstitüsü-Kronik Prostatit Semptom İndeksi dir (NIH-CPSI).  Bazı çalışmalar, Genitoüriner ağrı indeksi (GUPI) olarak da adlandırılan erkekler için değiştirilmiş NIH-CPSI yi kullanmaktadır.

Erkeklerde Pelvik Taban Rehabilitasyonu

Miyofasyal salınım, terapötik egzersizler, biofeedback ve nöromodülasyonu içeren kapsamlı bir PFPT programı, idiyopatik CPPS li erkeklerde semptomları iyileştirir. 

• Güçlendirme egzersizleri ve kegel egzersizleri, pelvik taban fizik tedavisinin en iyi bilinen şeklidir ancak CPPS li hastaların çoğunluğu için doğru tedavi değildir. Aslında pek çok hastada, güçlendirmenin aksine gevşemeyi gerektiren aşırı aktif veya hipertonik kas sistemi vardır. Kegel egzersizleri, CPPS li bazı erkeklerde semptomları kötüleştirebilir.
•  Biofeedback; rektal ağrı, vajinal ağrı ve levator ağrısı dahil olmak üzere çeşitli patolojilerdeki ağrı semptomlarını tedavi etmek için başarıyla kullanıldığı gibi CPPS’li erkeklerin semptomlarını iyileştirmek için iyi bir tedavi şeklidir.

Sonuç olarak; Erkek CPPS nin tedavisi zordur ve sıklıkla multimodal bir yaklaşım gerektirir. 

Hazırlayan: Yaren Kurt