Farklı Vuruş Paternlerine Sahip Koşucular Arasındaki Plantar Yüklerin Karşılaştırılması

Fizyodemi May 2023

Koşma en popüler rekreasyonel spor faaliyetlerinden biridir. Koşmanın kayda değer fiziksel faydaları olmasına rağmen, alt ekstremitede meydana gelen koşu ile ilgili yaralanmalar koşucunun%19,4 ila% 79,3 oranında bildirilmiştir. Ayak vuruşu paternlerinin koşu sırasında alt ekstremite yaralanmalarına bağlı bir risk faktörü olduğu, metatarsal ve topuk yaralanmalarında da zemin hazırlayan bir faktör olduğu kanıtlanmıştır. Arka ayak vuruşu yapmayan koşucularının toplam koşucuların düşük bir oranı olmasına rağmen, bu iniş düzeninin düşük darbe kuvveti ve yükleme hızı, alt ekstremitenin artan depolama enerjisi ve nispeten düşük koşu yaralanma riski ile ilgili olduğu doğrulanmıştır. Arka ayak vuruşu koşucularının büyük darbe kuvveti nedeniyle topuk ve diz yaralanmaları yaşama olma olasılığı daha yüksektir. Spesifik olarak, arka ayak vuruşu koşucularının plantar yükleri temel olarak topuğa odaklanırken, arka ayak vuruşu yapmayan koşucular metatarsal bölgelerde daha büyük yükler yaşar. Bu konularla ilgili olarak, bu çalışma alışılmış arka ayak vuruşu yapan ve yapmayan koşucular arasındaki plantar yük özelliklerini araştırmayı ve karşılaştırmayı amaçlamaktadır.

Metodoloji

Çalışmaya toplam 78 sağlıklı erkek katıldı. Tüm katılımcılar sağ bacak dominanttı topa vururken tercih ettiği ayak sorularak öğrenildi. Anatomi ve biyomekanikteki cinsiyet farkını ortadan kaldırmak için sadece erkek amatör koşucular dahil edildi. Katılımcılar düzenli olarak haftada 10-15 km koşuyorlardı. Dışlama kriterleri olarak: Çalışmadan önceki altı ay içinde kas-iskelet sistemi, görsel sistem, vestibüler ve/veya diğer tıbbi durumların olması olarak belirlenmiştir. 
İlk olarak, katılımcıların boyları ve vücut kütleleri ölçüldü, daha sonra haftalık bildirilen kilometreleri ve hangi ayak vuruş paternlerini tercih ettiklerini öğrenildi. Her katılımcı için bir çift yeni test ayakkabısı kullandı. Plantar yükleri,  Novel Pedar-X sistemi kullanılarak ölçüldü. Sadece sağ ayak verileri toplandı . Arka ayak vuruşu desenini kullanan koşucular önce ayak uzunluğunun posteriorunun 1/3'ü ile yere değdi. Ayak uzunluğunun 1/3'ünün ön yüzeyi yüzeye dokunduysa, ön ayak vuruşu  ve geri kalan 1/3 yüzeye dokunursa, orta ayak vuruşu olarak sınıflandırıldı. Çalışma ön ayak vuruşu ve orta ayak vuruşunu arka ayak vuruşu yapmayan olarak gruplandırdı. Her katılımcı koşu bandında tercih ettikleri koşu hızında 5 dakika ısındı. Önceki çalışmalara göre ayak dokuz bölgeye ayrıldı. Toplam ayağın plantar yük parametreleri ve duruş fazı boyunca seçilen dokuz bölge, sırasıyla temas alanı, maksimum kuvvet, tepe basıncı, kuvvet-zaman integrali ve basınç-zaman integrali dahil, hesaplandı. Temas alanı sağ ayağın maksimum temas alanıydı, maksimum kuvvet ayağın maksimum itiş kuvveti, zirve basınç ayağın en yüksek basıncıydı, kuvvet zaman integrali plantar kuvvetinin integral alanıydı ve ayağın iniş süresi, basınç zaman integralinin ayrılmaz alanıydı. 

M1: Medial Topuk, M2: Lateral Topuk, M3: Medial Orta Ayak, M4: Lateral Orta Ayak, M5: Medial Ön Ayak, M6: Santral Ön Ayak, M7: Lateral Ön ayak, M8: Baş Parmak, M9: 5. Parmak

Bulgular

Çalışmaya dahil edilen 78 erkeğin 41’i alışılmış arka ayak vuruşcusu olarak kaydedildi. 37 katılımcı alışılmış ön ayak vuruşcusu olarak doğrulandı. Arka ayak vuruşu koşucuları arka ayak vuruşu yapmayan koşucularındakilere göre daha fazla temas alanı, maksimum kuvvet ve kuvvet zaman integraline sahipti. Bu arada, arka ayak vuruşu koşucuları topuk ve orta ayak bölgelerinde tüm değişkenlerde arka ayak vuruşu yapmayan  koşucularından daha yüksek plantar yükleri yaşadılar. Arka ayak vuruşu koşucuları ile karşılaştırıldığında, arka ayak vuruşu yapmayan koşucularının kuvvet zaman integrali değerleri medial ön ayak bölgesinde% 27.50, orta ön ayak bölgesinde% 20.33, yan ön ayak bölgesinde% 24.32 daha yüksekti. Benzer şekilde, arka ayak vuruşu yapmayan koşucularındaki basınç zaman integrali değerleri medial ön ayak bölgelerinde%39,70, merkezi ön ayak bölgelerinde% 26,61, lateral ön ayak bölgelerinde% 23,88 daha yüksektir. Ayrıca, medial ön ayakta bulunan maksimum kuvvet ve zirve basınç, arka ayak vuruşu yapmayan koşucularında%18,60 ve%25,65 daha yüksekti. Baş parmak bölgesinde arka ayak vuruşu paterninde %50.00 daha fazla temas alanı olduğu; diğer parametrelerde anlamlı fark bulunmadı. Daha küçük parmak bölgesi için, temas alanı ve maksimum kuvvet , arka ayak vuruşunda arka ayak vuruşu yapmayan koşucularından sırasıyla %54.41 ve %48.68 daha büyüktü. Zirve basınç, kuvvet zaman integrali ve basınç zaman integralinde anlamlı fark bulunmadı.

Sonuç

Beklendiği gibi, arka ayak vuruşu koşucuları için topukta ve orta ayakta, metatarsal bölgelerde arka ayak vuruşu yapmayan koşuculara kıyasla önemli bir artış meydana gelir. Çalışmada, arka ayak vuruşu koşucularında maksimum kuvvet topuk, orta ayak ve daha az parmak bölgelerinde bulundu. Sonuçlar, arka ayak vuruşu yapmayan koşucularında medial ön ayak bölgelerinde plantar basıncının % 38,3 daha yüksek olduğunu bildiren önceki çalışmalarla tutarlıdır. Medial ön ayaktaki daha yüksek basınç, metatarsal yaralanma ile ilgili olabilir. Bu çalışmada belirtilmesi gereken birkaç sınırlama vardır. İlk olarak, ayak tipini sınıflandırma girişimi yapılmamıştır; bu nedenle, kemer yükseklikleri ve plantar yüklemesinin dağılımını nasıl etkiledikleri gibi ayak şekli ile ilgili bilgiler bilinmemektedir. Gelecekteki çalışmalar, topuk vuruşu yapmayan koşucularındaki biyomekanik farklılıkları keşfetmek için ayak şeklindeki temele dayanarak incelemeyi yapabilir. İkincisi, arka ayak vuruşu yapmayan koşucuların topuk ve ortaayak yükleri büyük farklılıklar gösterir ve arka ayak vuruşu yapmayan koşucuların iki ayak vuruş paterni  ile de vuruş yapma eğiliminde olduğunu varsayılmıştır. 

Alışılmış arka ayak vuruşu koşucularının toplam maksimum kuvvet  ve kuvvet zaman integrali'nin daha yüksek olduğunu ve plantar yüklerinin ağırlıklı olarak arka ve orta ayak bölgelerine odaklandığını göstermektedir. Kuvvet diz eklemine ulaşabilir ve tibial ve patellofemoral eklem yaralanmaları ile sonuçlanabilir. Alışılmış arka ayak vuruşu yapmayan koşucuları, alışılmış arka ayak vuruşu koşucularına kıyasla daha düşük toplam plantar yüklerine sahiptir. Ancak ön ayaktaki daha yüksek yükler metatarsal stres kırıkları ve aşil tendonu ve triceps surae yaralanmaları için telafi edici hasar ile ilişkili olabilir.

Klinik Çıkarım: Arka ayak vuruşu yapan koşucularda yer reaksiyon kuvveti diz eklemine fazla yük binmesine ve sonucunda tibial veya patellofemoral eklem yaralanmaları ile sonuçlanmasına neden olabilir.

Referans: Wei, Z., Zhang, Z., Jiang, J., Zhang, Y., & Wang, L. (2019). Comparison of plantar loads among runners with different strike patterns. Journal of sports sciences, 37(18), 2152-2158.

Hazırlayan: Abdulsamet Celayır
 

Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.