Hamilelikte; artan vücut kütlesi ve uterusun büyümesiyle birlikte karın bölgesinde meydana gelen değişiklikler postural kompansasyonlara sebep olur. Bel ağrısı (BA) ve pelvik kuşak ağrısı (PKA) da en çok yaşanan kas-iskelet sistemi şikayetidir.

BA, genellikle 2.trimesterde başlar. Görülme sıklığı %20 ile 90 arasında değişmektedir. Çalışmaların çoğu %50’den fazla olduğunu göstermektedir ve vakaların %20’si doğumdan sonra 3 yıl devam etmektedir.

PKA, 1.trimesterin sonlarında başlayıp artarak devam eder. Doğumdan sonra genellikle 6 ay içinde kendiliğinden çözülmekle birlikte, %8-10’u 1-2 yıl daha devam etmektedir.

Etiyoloji

Artan relaksin, progesteron ve östrojen hormonlarının etkisiyle eklemlerde laksite ortaya çıkar. Bir çalışmada, BA’nın en fazla hissedildiği dönemin relaksin hormonunun en yüksek seviyesinde olduğu dönem olduğu kaydedilmiştir. Diğer gebelerle karşılaştırıldığında, BA ve PKA yaşayan gebelerde asimerik sakroiliak eklem laksitesi ve pubik simfizis mobilitesinin daha fazla olduğu görülmüştür.

Uterusun büyümesiyle abdominal kaslar gerilir ve zayıflar. Pelvis sagital yönden rotasyona uğrar ve hiperlordoz oluşur. Bunlar, bel kaslarında daha fazla fleksiyon momenti oluşturur ve bele daha fazla yük bindirir.

Görüntüleme

Semptomların ağır ya da nörolojik problemlerin görüldüğü durumlarda daha ileri tetkikler gerekebilir. Radyografi, iyonize radyasyon içerir ve bunun birazı fetüs tarafından absorbe edilir. İntrauterin büyüme geriliği, merkezi sinir sistemi defektleri görülme olasılığı artar. Aynı zamanda karsinojenik risk de içerir

American Congress of Obstetricians and Gynecologists (ACOG), MR’ın bilinen ters bir fetal etkisinin bulunmadığını bildirdi. 2013’te yayınlanan bir rehbere göre MR’ın ilk trimesterde bile kullanılabildiği yayınlandı.

Ultrasonografi pubik simfizis ağrısı ve diastazını teşhis etmek ve epidural kateterin yerleşimine bakmak için kullanılmakta. Anneye veya bebeğe, bilinen bir yan etkisi yoktur.

BT, travmatik olmayan BA ve PKA için önerilmez fakat travmatik durumda ilk trimesterde dozunun düşük olmasına dikkat ederek uygulanmalıdır.

Tedavi

26 çalışmanın içerdiği bu çalışmada egzersizin hem BA’da hem PKA’da başarılı olduğu, bunun yanında akupunktur, osteopatik manipülasyon, manual terapi, su içi egzersizlerin de faydası ortaya konmuştur. Egzersiz sırasında takılan rijit kemer de ağrıyı iyileştirmekte ama fonksiyonel olmadığı bildirilmektedir.

Bel ağrısı eşlik eden veya etmeyen Radikülopati durumlarında konservatif yaklaşımlar uygulanır. Bunlar; dinlenme, buz uygulaması, lumbal bölgeyi desteklemek, aneljezik ilaçlar ya da kas gevşeticiler olabilir.

Casagrande, D. ve ark. Low Back Pain and Pelvic Girdle Pain in Pregnancy. (2015). J Am Acad Orthop Surg;23: 539-549 http://dx.doi.org/10.5435/ JAAOS-D-14-00248