İnme, dünya çapında morbidite ve mortalitenin önde gelen nedenidir. Yakın tarihli bir rapora göre inme hastalığının dünyadaki insidansı 100.000 kişide 76 ile 119 arasında değişiyordu. İnme geçiren hastaların yaklaşık %40’ı orta derecede fonksiyonel bozukluklar görülürken %15 ila%30 arasında ciddi fonksiyonel bozukluklar görülmektedir. İnme geçiren hastaların birçoğu bağımsız hareketi geri kazanırken hemiplejik omuzda sadece motor fonksiyon oluşur ve günlük yaşamdaki spesifik görevlere dönüş %15’in altındadır.

İnme hastalığı geçiren ve hayatta kalan hastaların %80’ine üst ekstremite terapisi uygulanmalıdır.  İnme hastalığı geçirip hayatta kalan hastaların%40’ı orta veya şiddetli üst ekstremite fonksiyonel bozukluğu bildirir. Üst ekstremite motor bozulmanın semptomları kas zayıflığı ve kontraktür iken motor kontroldeki bozulmanın semptomu ise kas tonus değişikliğidir. Beyin veya beyin sapı felci geçiren hemen hemen her hastada yeme, giyinme dahil günlük yaşam aktivitesini etkileyen fiziksel rahatsızlık görülür ve bu kişilerin kişisel hijyenlerinde de azalma vardır.  
 

Kavrama gücü günlük yaşam aktivitesini etkileyen bir başka unsur olmakla birlikte tipik olarak etkilenir. Günlük yaşam aktivitesinde, sosyal ilişkilerde ve yaşam kalitesinde hastalıktan ötürü sınırlamalar olacaktır. Başlangıçta kaybolan motor fonksiyonu hastalar ilerleyen zamnalarda tekrar geri kazanabilir. Motor iyileşmenin dinamik olarak sadece altı aya kadar gerçekleşeceği düşünülüyordu ancak güncel çalışmalarda altı aydan sonra da iyileşmenin devam edildiği görüldü.  Rehabilitasyon hakkında yapılan çalışmaların bize gösterdiği rehabilitasyonun hastayı teşvik etmesi, etkili olması, afferent girişi sağlaması ve işlevsel olması, son derece tekrarlayıcı olması gerekirken aynı zamanda kişide de sık sık pratik yaptırmalıdır. 

Teröpatik güçlendirme egzersizleri ve görev odaklı eğitimler kas-iskelet sisteminde görülen yetersizlikleri düzeltmek veya önlemek için kullanılan yaygın yöntemler arasındadır ve nöromusküler uyarmalar yoluyla Günlük Yaşam Aktivitesini artırmakla birlikte fonksiyonel olarak da kişiyi geliştirir.  Amerikan kalp ve İnme Derneği kuvvet eğitimi için maksimum bir tekrarın %50-%80 direnç olacak haftada 2 ila 3 gün yapılacak ve gün boyunca 10 ila 15 tekrar olacak şekilde belirtmiş ve bu direnci hastanın toleransı izin verdiği müddetçe arttırılacak şekilde yapılmalı olarak belirtmiştir.  

Segmental Kas Vibrasyonu (SMV) motor fonksiyonu iyileştirmek ve hemiplejik üst ekstremitede oluşan spastisiteyi inhibe etmek için kullanılan yeni bir tekniktir.  Vibrasyondan doğan titreşimden dolayı kasta oluşan motor uyarılabilirlik potansiyeli artabilir ve dinlenme esnasında vibrasyon kullanımı kortikospinal uyarılabilirlik seviyesini artırabilir. Antagonist ön kola vibrasyon uygulandığında hastanın önkol fleksör kasında durgun bir döneme girildiği belirtilmiş. Kanıtlar güçlü olarak belirttiği bir husus var o da saf duyu sistemini iyileştirmek ve geliştirmek motor kortikal uyarılabilirliği artırmasıdır. Bu çalışmanın amacı ise Süpervize Fizik Tedavinin yanı sıra titreşim uyaranının nöromusküler sistem üzerindeki etkisini gözlemlemek ve SMV uygulamasının inmeli hastada hemiparetik tarafta eklem hareket açıklığı, kas tonusu, kas gücü üzerine etkisini araştırmaktır. 

Metodoloji:

Bu çalışma iskemik inme geçiren 37 hasta(30 Erkek,7 kadın) değerlendirilen randomize kontrollü bir çalışmadır. Çalışmaya katılım şartları belirlenmiştir.  İnmeden bağımsız olarak  ortopedik,nörolojik veya kardiyopulmoner rahatsızlığı olan hastalar çalışmaya alınmamıştır. Kontrol grubu olan SPT grubundaki hasta sayısı 18 iken(n=18) deney grubu olan SPT-SMV grubundaki hasta sayısı 19 idi(n=19)  Tüm katılımcılar özel rehabilitasyon merkezinde 8 hafta boyunca haftada 3 seans olacak şekilde SPT aldı. SPT protokünün her oturumunda otuz dakikalık direnç egzersizi( Dirsek fleksör ve ekstansörlerinin her biri için 3 set 10 tekrardan oluşacak şekilde) ve hemiplejik üst ekstremite için fonksiyonel egzersizler vardır. Deney grubu olan SPT-SMV grubunda ise her SPT otrumunun sonunda SMV uygulaması yapılmıştır. SMV uygulaması triceps kasına 30Hz ile 2mm amplütüd ile olacak şekilde 5 dakika boyunca kas liflerine dik olacak şekilde uygulanmıştır. 

Sonuçlar:

8 hafta süren çalışmada SPT-SMV grubundan 2 hasta gruptan ayrılırken, SPT grubundan 1 hasta gruptan ayrıldı. Ayrılma nedenleri kişisel koşullar ve egzersizlere katılamamaktan kaynaklanmaktadır. Her iki grupyada tedaviden Barthel İndeksi, dirsek fleksör ve ekstansör kaslarının gücünde ve dirsek eklem hareket açıklığında artış vardı. Bununla birlikte sadece deney grubunda (SPT-SMV) grubunda dirsek eklemindeki kas tonusu önemli ölçüde düzeldi.  Sonuç ölçümlerine bakıldığında iki grup arasında anlamlı fark bulunamadı.

Klinik çıkarım: Segmental kas vibrasyonu ile fizik tedavi müdahalelerini birleştirilmesi kronik inme hastalarında oluşan spastisite azaltılması ve günlük yaşam fonksiyonlarının artırılması  üzerinde önemli bir etki oluşturabilir.  Bu bağlamda SMV spastisiteyi azaltmak için fizik tedavi ile birlikte kullanılabilir.  

Hazırlayan: Sefer Ali İnanıcı

Kısaltmalar: 
SMV=Segmental Kas Vibrasyonu 
ADL=Günlük Yaşam Aktiviteleri 
BI=Barthel İndeksi
MAS= Modifiye Ashworth Skalası  
MMS= Manuel Kas Testi
ROM=Eklem Hareket Açıklığı
SPT= Süpervize(Denetimli) Fizik Tedavi
SPT-SMV=Süpervize Fizik Tedavi ve Segmental Kas Vibrasyonu

Referans: Annino, G., Alashram, A. R., Alghwiri, A. A., Romagnoli, C., Messina, G., Tancredi, V., ... & Mercuri, N. B. (2019). Effect of segmental muscle vibration on upper extremity functional ability poststroke: A randomized controlled trial. Medicine, 98(7).