"İşitsel Biyofeedback Sonrasında Dengenin Gelişmesi: Progresif Supranuklear Palsi Hastalarına 6 Haftalık Tedavi Programı "

Progresif supranuklear palsi (PSP) kronik progresif nörodejenaratif bir hastalıktır.

Erken dönemde postüral instabilite ve düşmeler görülür.

Bu bozukluklar büyük olasılıkla beyin sapının ve daha yüksek kortikal fonksiyonların siinerjistik olarak işlevselliğini kaybetmesi sonucunda oluşmaktadır. Hastayı birkaç yıl içinde tekerlekli sandalyeye mahkum etmektedir. PSP için tam bir tedavi yöntemi yoktur.

Fizyoterapi ve rehabilitasyonun etkinliği üzerine literatür çok azdır.

Biyofeedback, kişinin kendi vücudu ile ürettiği sinyal ile duysal bilgisini artırarak performansını artırmayı hedefleyen bir eğitim tekniğidir. İşitsel biyofeedback (İBF) sisteminin ise son yıllarda denge problemi olan hastalarda (periferal sinir sistemi problemleri gibi ) denge üzerinde olumlu etkilerini gösteren çalışmalar mevcuttur.

PSP’li hastalarda fizyoterapinin olumlu etkileri ve işitsel biyofeedback sisteminin periferal vestibüler zafiyetlerde etkili bir yöntem olduğunu bildiğimizden dolayı bir santral sinir sistemi hastalığı olan PSP ‘de postüral kontrol eksikiğinde İBF temelli postür ve dinamik balans eğitiminin faydalı olabileceğini hipotez ettik.

Metodoloji 

Çalışma dizaynı ve katılımcılar

Bu kontrollü çalışmada postür ve dinamik balansı geliştirmeye yönelik 6 haftalık bir tedavi programı uygulandı.

Değerlendirmeler müdahaleden 1 hafta önce, son tedavi programından 1 hafta sonra ve tüm müdahalelerden 4 hafta sonra yapıldı.

Eğitim hafta 3 seans, her seans 45 dakika sürecek şekilde tek set olarak verildi.

Dahil edilme kriterleri:

• Başka birinin yardımı olmaksızın en azından teknik destek ile ayakta durabilme.
• Ciddi komorbiditesi olmaması.

• Major depresyon (Beck Depresyon Skalası >15)
• Demans (ICD-10)
• Mini Mental Durum Skoru <24
• Duyma Problemi (Odyometre)
• Stabil olmayan medikal problem (PSP ilaç dozajı)

8 PSP hastası çalışmaya dahil edilmiştir. (57-74 yaş arası)

Müdahale

Giyilebilir İBF cihazı kullanıldı (SensAction-AAL).

Cihaz ile hastanın gövde salınımı tespit ediliyor ve ardından işitsel feedback sağlanıyor.

İki farklı feedback kullanıldı: a) hedef dışında ses bildirimi : hasta önceden belirlenen bir noktaya uzanmaya çalışır hedeften uzaklaştığında feedback alır. b) hedef içinde ses bildirimi : hasta feedback gelene kadar öne doğru uzanarak ayağa kalkmaya çalışır. Bildirimin geldiği noktada ayağa kalması söylendi.

Eğitim

Eğitimin amacı sadece postüral kontrol ve postüral stabiliteyi değil aynı zamanda dinamik balansı artırmaktır.

Eğitim zorluğa ve karmaşıklığın artışına göre 6 postür ve balans kategorilerine göre önceden belirlenmiş egzersizlerden oluşturulmuştur. Bu 6 kategori:

1. Oturmada postüral kontrol
2. Ayakta duruş
3. Transfer
4. Salınım
5. Uzanma
6. Farklı yönlere adımlama

Tüm katılımcılar 1. kategori ile başladı ardından hastanı fiziksel kabiliyetine göre eğitim kategorilerine devam edildi.

Her bir egzersiz 2-3 dakika sürdürüldü.

Değerlendirmeler:

• Denge: Berg Balans Test
• Fonksiyonel Mobilite: Timed up-and-Go
• Oturmadan ayağa kalkma: Five Chair Rise
• Parkinson’a Spesifik Özellikler: UPDRS (Son zamanlarda PSP’de kullanılmaya başlandı).
• Hayat Kalitesi: PDQ-39
• Günlük yaşam aktivitelerinde cesaret, düşme korkusu: Activity Specific Balance Confidence
• Depresyon: Geriatric Depresyon Skalası

Bulgular:

Cihaz hastalar tarafından kabul gördü. Tüm katılımcılar 18 seansı tamamladı.

Postür ve balansta istatistiksel olarak anlamlı bir düzelme gözlenmiştir.

Fonksiyonel mobilite ve Parkinson’a spesifik özelliklerde anlamlı bir değişim gözlenmemiştir. PDQ-39 ile ölçtüğümüz hayat kalitesinde hastaların iletişim ve bilişsel skorlarının arttığı saptanmıştır.

Limitasyonlar:

Küçük örneklem

Sonuç:

PSP hastalarında, postür ve dinamik balansı hedef alan İBF temelli fiziksel eğitim hem fonksiyonel hem psikososyal gelişmelere neden olmuştur. Bu çalışma ev temelli eğitim stratejileri geliştirmek için ilk adım sayılabilir.

Anat Mirelman, Talia Herman, Martina Mancini, Clemens Becker. Improvement of balance after audio-biofeedback. A 6-week intervention study in patients with progressive supranuclear palsy.  Zeitschrift für Gerontologie + Geriatrie 43(4):224-8