KOAH, nefes almayı zorlaştıran bir akciğer hastalığıdır. Dünyada yaklaşık olarak 65 milyon insanda görülür. KOAH’lı kişilerde akciğerlerdeki hava yolları daralır ve hasar görür. Bu sebeple bu insanlar nefes almada güçlük çeker ve vücuda yeterince oksijen taşınamadığı için çoğu zaman yorgun hissederler.

En yaygın neden sigaradır. Sigaranın içindeki zararlı maddeler oksijenin akciğerlere ulaşmasını sağlayan hava yollarını tıkar ve bu yüzden KOAH’lı kişiler çok zor nefes alırlar. Kişiler ayrıca hava kirliliğine bağlı olarak zararlı duman veya toksik gazları solumaktan dolayı KOAH’a yakalanabilir. Nadir durumlarda KOAH genetik olarak ortaya çıkabilir. Bir kan testi ile kontrol edilebilir.

KOAH, başlangıçta genellikle semptom vermez fakat ilerledikçe;

Spirometri denen bir aygıtla KOAH semptomlarının olup olmadığı kolayca anlaşılabilir. Tanı için iki ölçüt vardır: Bunlardan ilki 1 saniyede bütün kuvvetle verilen hava hacmi(FEV1); ikincisi ise tek bir nefeste verilen en büyük hava hacmi(FVC). FEV1/FVC oranının %70’ten az çıkması kişinin KOAH olduğunu kanıtlar. 

İlk yapılması gereken iş eğer sigara içiliyorsa sigarayı bırakmak olmalıdır. Çünkü sigara içiciliği veya pasif içicilik KOAH’a karşı alınabilecek en önemli önlemdir. Sigarayı bırakmak KOAH’tan dolayı ölüm riskini %18’e kadar azaltır. Her yıl grip ve zatürre aşısı olmak da bu tür enfeksiyonların akciğere karşı yarattığı olumsuzlukları önlemek için gereklidir. 

Pulmoner rehabilitasyon KOAH’lı hastalar için tedavinin altın standardıdır. Pulmoner rehabilitasyon KOAH ve türevleri nedeniyle akciğer hastalıklarına maruz kalan kişiler için egzersiz eğitimi, sağlık eğitimi ve nefes alma tekniklerini içeren donanımlı bir programdır. Pulmoner rehabilitasyonun amacı; semptomları ve hastalığa bağlı komplikasyonları azaltmak, günlük yaşam aktivitelerinde kişinin maksimum kapasitesini kullanabilmesini sağlamak, kişinin egzersiz toleransını artırmak, kendine güveni ve bağımsızlığını sağlamak ve depresyon, stres gibi olumsuzlukları gidermektir. 

Pulmoner rehabilitasyon öncelikle kişiye özel olmalıdır. Program içerisinde hasta eğitimi, solunum eğitimi, egzersiz programları mutlaka bulunmalıdır. Hasta eğitiminde kişiye sigara içmemesi gerektiği; içiyorsa da acilen bırakması gerektiği söylenmelidir. Günlük yaşam aktivitelerinde kişi kendini yoracak aktivitelerde bulunmamalı ve bunun için enerji koruma teknikleri öğretilmelidir. Kişiye solunum eğitimi verirken nasıl soluk alıp vermesi öğretilmelidir. Bu, akciğerlerin kapasitesini arttırabilmek adına çok önemlidir. 

KOAH’lı hastalar için egzersiz hayatlarının değişmez bir parçası olmalıdır. Egzersiz ile birlikte kişinin kas kuvveti artar, dayanıklılık artarak günlük yaşam aktivitelerinde ve uzun yürüyüşlerde yorgunluk azalır, uyku kalitesi artar, kişi kendini daha enerjik hisseder ve kişi psikolojik olarak kendini çok daha iyi hisseder. Egzersiz eğitimi içerisinde kol ve bacakların kuvvetlendirilmesi, solunum kaslarının kuvvetlendirilmesi ve aynı zamanda aerobik ya da endurans denilen uzun süreli, orta veya düşük şiddette egzersiz eğitimi verilmelidir.

Özetle; KOAH’lı veya herhangi bir akciğer hastalığı bulunan kişiler sigarayı bırakmalı, doğru tedavi ve rehabilitasyon alması için mutlaka bu alanda deneyimli bir fizyoterapistle çalışmalıdır.