Koşucularda Kapalı Kinetik Zincir Rehabilitasyon Egzersizleri Sırasında Kalça Kas Aktivasyonunun Karşılaştırmalı Analizi

Fizyodemi May 2023
Uygun kalça kas aktivasyonu çeşitli hareketlerde yaralanma riskini azaltabilir. Hem gluteus maximus (GMAX) hem de gluteus medius (GMED) koşuda yüksek aktivasyon gösterir ve koşu ile ilgili yaralanmalarla bağlantılı biyomekanik kusurların sınırlanmasına yardımcı olabilir. GMAX ve GMED ayrıca femoral adduksiyon ve iç rotasyonu eksentrik olarak kontrol ederken dinamik aktivite sırasında pelvisi stabilize eder. Önceki yazarlar ayrıca, bir koşucuyu iliotibial bant sendromu (ITBS) için yüksek risk altına sokabilecek ana biyomekanik faktörlerin aşırı kalça adduksiyon ve iç rotasyon ve duruş fazı sırasında diz iç rotasyonu ve abdüksiyon olduğunu ileri sürmüşlerdir. Rehabilitasyon egzersizleri sırasında kalça kası aktivasyonunu en üst düzeye çıkarmak tedavi etkinliğini artırabilir, alt ekstremite kinematiğini iyileştirebilir, yaralanmaların önlenmesine yardımcı olabilir, atletik performansı iyileştirebilir ve ağrının azalmasına neden olabilir. 

Bu çalışmanın amacı, üç fonksiyonel kapalı zincir egzersizin (direnç bandıyla ayakta bilateral kalça eksternal rotasyonu (BER), rotasyonel tek  bacak squat (SLS) ve dirençli bant ile öne lunge (FL) hem konsentrik hem de eksentrik fazlarında GMAX ve GMED’un yüzey elektromiyografi amplitüdleri arasındaki farklılıkları araştırmaktı.

Metodoloji

Çalışmaya yaşları 18-50 arasında olan 22 (14 erkek,8 kadın)sağlıklı koşucu dahil edilmiştir. Dahil edilme kriterleri arasında haftalık 24 km ve daha fazla koşuyor olmak, 12 ay içinde herhangi bir alt ekstremite yaralanması geçirmemiş olmak olarak belirlenmiştir. 
Katılımcıların maksimal izometrik kalça abduksiyon kuvveti el dinamometresi ile değerlendirilmiştir. El dinamometresinde okunan değer kişinin vücut ağırlığı ile ilişkilendirilerek normalleştirilmiş ve kalça abduktör torku el dinamometresinin büyük torka olan mesafesi ile normalleştirilmiş kuvvet çarpılarak hesaplanmıştır. Direnç bandı sertliğini reçete etmek için normalleştirilmiş kalça abdüktör torkları kullanılmıştır. Kalça abdüktör torku <% 9 BW olan katılımcılara, minimum dirençli bir direnç bandı verilmiştir. Bu bantlardan %100 uzama ile sarının kuvveti 9.8 N, yeşilin ki 20.5 N mavininki ise 25.8 N’dur. Kalça abdüktör torku 9-11.9 BW olanlara orta dirençli bir bant (her %100 uzama için 20.5 N) ve torku 12 BW den büyük ve eşit katılımcılara ise maksimum dirençli bir bant (her %100 uzama için 25.8 N) verilmiştir. Katılımcılar koşu bandında kendi seçtikleri bir tempo ile (5-6/10) koştuktan sonra egzersizleri uygulamışlardır. Her egzersiz çift taraflı 3 tekrar ve egzersizler arasında 2 dk dinlenme olacak şekilde uygulanmıştır. Tüm egzersizler için hareket hızını standartlaştırmak için dakikada 60 vuruşa ayarlanmış bir dijital metronom kullanılmıştır.

Bilateral kalça eksternal rotasyon egzersizi için katılımcılara dizleri ve kalçaları hafifçe bükülmüş olarak hafifçe içten döndürülmüş bir pozisyonda başlamaları ve kalçalarda eşmerkezli bir dış rotasyon yapmaları söylenmiştir, egzersiz metronom ile bir vuruş için dışarı çıkıp (konsentrik faz) ve üç vuruş ile geri dönüş (eksentrik faz) ile gerçekleştirilmiştir.



Tek bacak squat egzersizi için katılımcılardan egzersizi yaparken femurun mümkün olduğunca yere paralel olana kadar çömelirken diğer bacak geride olacak şekilde ve karşıt kolu ile vücudunu duruş bacağına doğru yaklaşık 90 derece döndürmeleri istenmiştir.Bu egzersiz diğer bacak ile tekrarlanmıştır. Egzersiz, metronom ile iki vuruş aşağıya (eksentrik faz) gidip iki vuruş geri gelerek  (konsentrik faz) için gerçekleştirilmiştir.


Öne lunge egzersizi için katılımcılara ayakta duruş pozisyonunda bir bacak ile öne doğru bir hamle yapmaları ancak dizlerin ayak parmaklarını geçmemesine dikkat etmeleri söylenmiş ayrıca bandın sebep olduğu direnç nedeniyle dizlerinin içe hareket etmesini önlemeleri konusunda bilgi verilmiştir. Bu egzersiz de bilateral olarak yapılmıştır. Egzersiz, metronom ile iki vuruş için aşağı inme (eksantrik faz) ve iki vuruş için yukarı (konsentrik faz) gerçekleştirilmiştir.


Sonuç

Bu çalışmada araştırılan egzersizlerin hiçbiri koşu ile elde edilen tepe aktivasyon seviyelerine yaklaşmasa da, sonuçlar direnç bandı ile birlikte uygulanan öne lunge egzersizinin ve tek bacak squat egzersizinin GMAX ve GMED'in konsentrik aktivasyonu için bilateral eksternal rotasyon egzersizinden daha üstün olduğunu göstermektedir. Her üç egzersiz de GMAX ve GMED'in eksentrik aktivasyonu açısından benzer sonuçlar vermiştir.
Aşırı kalça adduksiyonunda ve riskli koşu postüründe sıklıkla görülen iç rotasyonu azaltmak için eksentrik kas aktivitesi gerekir. Bu bağlamda, her üç egzersizin de rehabilitasyonda veya alt ekstremite yaralanma riskini azaltmak için koşucularda dinamik kalça gücünü ve kontrolünü geliştirmeye odaklanan bir programda kullanılması önerilir.

Klinik Çıkarım : Klinisyenler BER egzersizinden başlayıp direnç bandıyla SLS ve FL'ye geçerek bu egzersizleri ilerletebilirler. Klinik olarak, daha sert bir direnç bandı kullanmak veya tek taraflı dirençli kalça dış rotasyonu yapmak, konsentrik faz GMAX ve GMED aktivasyonunun artmasına neden olabilir ve egzersizin etkinliğini arttırabilir. Koşucular için yaralanma sonrası egzersiz programında veya pelvik kontrolü geliştirmek için bir rehabilitasyon programı hazırlanırken bu egzersizler dikkate alınmalıdır. Ek olarak, SLS ve FL tek taraflı olarak gerçekleştirilir, bu da  koşu sırasında tek ekstremite desteğine aktarımı geliştirir.

Hazırlayan: Birgül Dıngırdan

Referans: Connelly, C. M., Moran, M. F., & Grimes, J. K. (2020). Comparative Analysis of Hip Muscle Activation During Closed-Chain Rehabilitation Exercises in Runners. International Journal of Sports Physical Therapy, 15(2), 229.


Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.