Myofasiyal ağrı sendromu (MPS), iskelet kasındaki myofasyal tetik noktalarının (MTrP’ler) ağrılı bir durumudur. Tek başına veya diğer ağrı kaynakları ile kombinasyon halinde ortaya çıkabilir. MTrP’ler, iskelet kasında bulunan ve palpasyona karşı oldukça dirençli gergin bantların odak alanlarıdır. Bir MTrP üzerine manuel basınç uygulandığında, hastanın mevcut ağrı semptomlarıyla tutarlı olan belirgin bir lokal ve referanslı ağrı ortaya çıkar. MPS sıklıkla diğer ağrı sendromlarıyla gruplandırılır; ancak fokromiyalji gibi tanılardan farklıdır, çünkü fokaldir; birden fazla ağrı kaynağı gerektirmez ve iskelet kasında gergin bir bant içerir.
MPS için ayırıcı tanılar
- Eklem bozuklukları
- Inflamatuar bozukluklar
- Nörolojik bozukluklar
- Bölgesel yumuşak doku bozuklukları
- Diskojenik bozukluklar
- Viseral referanslı ağrı
- Mekanik gerilme
- Beslenme, metabolic ve endokrin bozukluklar
- Psikolojik bozukluklar
- Bulaşıcı hastalık
- Yaygın kronik ağrı
MPS Tedavisi
MPS tedavisi MTrP’leri hedefler ve MTrP oluşumuna yol açan yapısal ve mekanik dengesizliği düzeltmeyi amaçlar. Tedavi ayrıca sempatik disfonksiyonu ele almalı, duygusal stres faktörlerini tanımlamalı ve geç komplikasyonları tedavi etmelidir. Eğitim, farmakoterapi, lokal iğne tedavisi ve egzersiz, ağrıyı ve ilişkili semptomları azaltmaya yarar. Çoğu zaman terapilerin bir kombinasyonu aynı anda veya sırayla kullanılır, ve uygun başlangıç tedavisi hasta ve sağlayıcıya bağlıdır.
Eğitim
- Gereksiz testlerden kaçınılmalıdır.
- MPS ile ilişkili kas ağrısının tehlikeli olmadığını ve doku hasarına neden olmadığını vurgulayarak, olası ağrı mekanizmaları basit bir şekilde tartışılmalıdır.
- Hastayı en çok neyin rahatsız ettiği belirlenir: ağrıya tahammülsüzlük, işlev kaybı, uyku eksikliği veya altta yatan yapısal & katastrofik hastalık korusu. İlgili semptomlar hastadan hastaya değişir ancak bireysel tedaviye rehberlik eder.
- Hasta önerilen her tedavi yöntemi hakkında eğitilmelidir: farmakoterapi, osteopati veya manuel salım gibi manuel yöntemler ve enjeksiyon.
- Depresyon, anksiyete, evde veya işyerinde stres ve baş etme becerilerinde zayıflık gibi arkaplandaki psikososyal faktörleri tanımak ve ele almak.
- Hasta psikolojik faktörlerin ağrıyı şiddetlendirdiği konusunda eğitilmelidir. Birkaç hastanın ruh sağlığı servislerine sevki gerekebilir.
- Hastalar, genel yaşam tarzına huzurlu uyku, kardiyovasküler uygunluk ve vücut mekaniğinin önemi konusunda eğitilmelidir.
- Bilişsel davranış teknikleri dahil olmak üzere, eğitim yoluyla davranış değişikliği teşvik edilmelidir.
Farmakolojik Yönetim
MPS patofizyolojisinin yerel kas, periferik sinir ve merkezi sinir sistemi bileşenleri olduğuna inanılmamaktadır. Bu nedenle, bu alanların her birini hedef alan ilaçlar MPS tedavisinde etkili olabilir.
- Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar
- Kas gevşeticiler
- Benzodiazepinler
- Serotonin ve norepinefrin seçici geri alım inhibititörleri ve trisiklik antidepresanlar
- Tramadol
- Lidokain
Myofasyal Ağrı İçin Egzersiz
Egzersiz, kas-iskelet ağrısının rehabilitasyonu ve tedavisinin en önemli yollarından biridir. Esnekliği artırmaya, fonksiyonel durumu geliştirmeye, ruh halini optimize etmeye ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur.
MPS tedavisinde germe egzersiz programının başlatılması esastır. Germe, kısalmış ve ağrıya neden olan sıkı iskelet kası bantlarını uzatır. Eklem hareketinin açıklığını geliştirir, ağrının azalmasına, hareketliliğin artmasına ve normal aktivitenin restorasyonuna yol açar.
Optimal kas uzunluğu düzeltildikten ve ağrı azaltıldıktan sonra, egzersiz programına güçlendirme eklenmesi, yeni hareket paternleri oluşturmaya ve kas dayanıklılığını artırmaya yardımcı olabilir.
Bu hedefe, zayıf kas gruplarını güçlendirmek, duruşu düzeltmek ve baskın kas gruplarını aşırı kullanmamak amacıyla geri bildirim sağlamak için fizyoterapi yardımı ile ulaşılabilir. Örneğin, üst trapezius ve levator skapulalarının omuz hareketinde aşırı kullanımı, aşırı aktif kasların gerilmesi ve latissimus dorsi, rhomboids ve alt trapezius gibi skapular stabilizatörlerin güçlendirilmesi ile düzeltilebilir.
Hastalar aktif bir yaşam tarzı sürdürmeye ve rutinlerine kardiyovasküler ve aerobik fitness programı dahil etmeye teşvik edilmelidir. Hastaları; ağrıyı hafifleten manuel teknikler, egzersizler ve gerilmeler konusunda eğitmek, onları semptomları kendi kendine yönetmeye ve resmi fizyoterapi programından ev egzersiz programına etkili bir biçimde geçmeye teşvik eder. Ağrı azalımı arttıkça, hastalar normal aktiviteye devam edebilir, bu da fonksiyonu iyileştirir ve MTrP’lerin tekrarını önler.
Bazı hastalar için, MPS ile alakalı bir ağrı efektif bir egzersiz programını engelleyebilir ve öncesinde tetik noktası enjeksiyonu (TPI – Trigger Point Injection) gibi diğer tedaviler gerekebilir. Bununla birlikte, egzersiz tüm MPS hastaları için tedavi planına dahil edilmelidir. Klinik deneyim, bir kasın kısaltılmış pozisyonda bırakılmasının MTrP’leri ağırlaştırdığını ve semptomların çözülmesini önlediğini göstermektedir.
Postural, Mekanik ve Ergonomik Modifikasyonlar
İş sağlığı ve ergonomi araştırmalarında, istenmeyen pozisyonlardaki tekrarlayan yüklerin kas ağrısına neden olduğuna ve çalışanların yaralanmaya yatkın olduğuna dair kanıtlar mevcuttur. Teorik olarak, aşırı veya yetersiz şartlandırılmış kas, mikro travma ve myofasyal kısalma geliştirir ve kas MTrP riski altındadır. Bu teoriye dayanarak, postürel ve ergonomik anormalliklerin düzeltilmesini önermek standart klinik uygulamadır.
Temporomandibular eklam ağrısı olan çalışanlar ve hastalar için postural eğitim uygulamak, ağrı semptomlarında iyileştmeye yol açmıştır. Bununla birlikte, myofasyal ağrının etkili bir tedavisi olarak postural değişimi desteklemek için sınırlı uzun süreli etkinlik verileri mevcuttur. Ek olarak, meslekle ilgili yaralanmalarda, belirli aralıklarla tekrarlayan veya yorucu olan bir işin önlenemediği durumda, anormal duruşları düzeltmek için ergonomik değişikler teşvik edilmektedir.
Stres Yönetimi
MPS’de stresi azaltmak için bilişsel davranış terapisi (CBT), meditasyon, gevşeme eğitimi ve nöroterapi gibi birçok müdahale türü vardır. Kaslara otonom innervasyonun stress ve kas ağrısı sırasında bir bağlantı sağlayabileceği teoridir. Stres azaltma yöntemlerinin fibromiyalji gibi kronik ağrıyı tedavi ettiği gösterilmiştir. Bununla birlikte, daha fazla araştırma, MPS tedavisinde bu müdahalenin doğrulanmasına yardımcı olacaktır.
Masaj, Elektroterapi ve Ultrasonografi
Masaj genellikle MPS için alternatif bir tedavi olarak aranmaktadır.
TENS, frekans modülasyonlu nöral stimulasyon (FREMS) ve elektrik seğirmesi sağlayan kas içi stimülasyon (ETOIMS) dahil olmak üzere çeşitli elektroterapiler MTrP’lerin ağrı azalımı kapsamında araştırılmıştır. EMS veya placebo ile karşılaştırıldığında TENS’in ağrıyı azaltmada üstün olduğu görülmüştür.
Bununla birlikte, etkileri tedaviden hemen sonra sınırlı görülmektedir. Bir çalışma tedaviden 1 ila 3 ay sonra semptomlarda azalma bulmamıştır. Buna karşılık, FREMS’in myofasyal ağrı için TENS kadar etkili olduğu ve etkisinin 3 ay devam ettiği, ancak TENS grubunda devam etmediği gösterilmiştir.
Bir elektroterapi tekniği olan ETOIMS, bir kas seğirmesi üretmek amacıyla motor uç plakalarıına etki eder. MPS’de kullanılmıştır, ancak ağrıyı azaltma konusunda az sayıda çalışma ve sınırlı kanıt mevcuttur.
Ultrason, dokuya mekanik ve termal enerji uygular ve dolaşımı artırdığına, metabolizmayı geliştirdiğine, doku esnekliğini artırdığına inanılmaktadır. Birkaç çalışma, ultrasonun tek başına veya egzersizle birlikte MPS’deki ağrıyı iyileştirdiğini bulmuştur. Ultrason ile ısı ve antienflamatuar kullanımla ilgili diğer çalışmalar, MPS’de ağrı üzerinde olumlu etki bildirmiştir. Sonuç olarak, ultrason MPS için etkili bir yardımcı tedavi olabilir ve bazı hastalar ultrason ile ısı veya antienflamatuar ilaçların etkisinden yaralanabilir.
MPS, kas veya iskelette, birincil veya ikincil ağrı bozukluğu olarak yaygındır. Lokal kas ağrısına ve sınırlayıcı fonksiyona neden olmasının yanı sıra, sempatik disfonksiyon, duygular stresörler, postural uyumsuzluk ve uyku bozukluğu ile ilişkili olabilmektedir.
Tedaviye çok yönlü bir yaklaşım benimsenmesi kritik öneme sahiptir. Fonksiyonel restorasyon için hasta eğitimi, aktif eğitime katılım ve egzersiz gereklidir. Birincil şikayetler ve eşlik eden semptomları ele almak için farmakoterapi ve kuru iğneleme tedavisi eklenebilir. Tedavide kullanılabilecek çeşitli araçlar ile, MPS, tedavi edilme konusunda zorlu ancak faydalı kas-iskelet sistemi ağrı durumlarından biri olmaya devam etmektedir.
Hazırlayan: Ece Yüksel
Yorumlar (0)
Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.