Nöromüsküler ve merkezi sinir sistemi bozukluklarına bağlı diz instabilitesinin ortotik tedavisi

Fizyodemi May 2023

Hasta perspektifleri ile nitel görüşme çalışması

Dizi stabilize etmek için verilen cihazlar diz ekleminde etkili olan zayıf kaslara göre seçilir. Proksimal alt ekstremite zayıflığı diz instabilitesine neden olur (örneğin quadriceps zayıflığı) ve diz-ayak bileği-ayak ortezleri (KAFO'lar) sıkça reçete edilir. KAFO’lar femuru tibia üzerinde ve tibiayı ayak üzerinde stabilize eder. Eğer instabilite için daha düşük kuvvetler yeterli ise diz brace’leri dizi desteklemek için kullanılabilir.

Plantar fleksör kas zayıflığı gibi lokal distal güçsüzlük durumlarında, ayak bileği-ayak ortezleri (AFO) de duruş sırasında ayak bileğini stabilize edebilir, böylece tibianın yer çekimine karşı pozisyonunu koruyabilir ve dizin aşırı fleksiyona ve hiperekstensiyona gitmesini önleyebilir.

Ortez cihazları destek ve iyi bir dizilim sağlar. Uzuvdaki biçim bozukluğunu düzeltir ve işlevini artırır.

Metodoloji

Katılımcılar nöromusküler ve merkezi sinir sistemi hastalığı teşhisi konan ve diz instabilitesi nedeniyle yürüyüş bozukluğu olup ortez kullanan yetişkinlerdir. Toplam katılımcı sayısı 24 olmakla birlikte, on ikisine poliomyelit tanısı konurken, geri kalanına multipl skleroz, CMT hastalığı, spinal yaralanma, inme ve spina bifida teşhisi konmuştur.

Ortotik cihazların kullanımı

Tablo: Katılımcılar üzerinde ortezlerin pozitif ve negatif yönleri.

Pozitif	Negatif
Rahat	Rahatsız edici
Hafif	Ağır
Kolay giyilebilen	Zor giyilen
Havadar materyal içerir	Deriye zarar verir
Dayanıklı	Kolay kırılabilir
Az bakım gerektiren	Fazla bakım gerektiren

Tedavide İstenen Hedef ve Sonuçlar

Ortezlemenin sağladığı bağımsızlık ve güvenli hareket, istihdam fırsatları, günlük aile etkinliklerine ve arkadaş çevresiyle sosyal etkinliklere katılma yeteneği, bağımsız seyahat etme ve düzenli egzersiz yapabilme durumlarını içerir. Ayrıca bunların sonucunda fiziksel ve mental olarak zindelik sağlaması tedavide hedef ve sonuçları içerir.

Sonuçlar

İstenen tedavi sonuçları, denge ve stabilitede artış ile ağrı ve düşmelerde azalmayı içermektedir. Etkinlik, güvenilirlik, konfor ve dayanıklılık, ortezlerin en değerli özellikleridir. Diz instabilitesi için ortez cihazları, fiziksel ve psikolojik sağlıkta refahın korunmasında ve geliştirilmesinde, hastaların çalışma ve aile yaşamına girmesinde ve sosyal aktivitelerin keyfini çıkarmasında önemli bir rol oynar.

Klinik Çıkarım: Diz ve ayak bileği ortezleri hastanın günlük yaşam aktivitelerine katılımını psikolojik ve fiziksel olarak artırır. Fizik tedavi dışı zamanlarda ekstremitenin korunmasını ve doğru dizilimde hareketi sağlar. Böylece eklem stabilitesi artar ve hastanın ağrısı azalır. Kişi fizik tedaviye daha hazırlıklı gelir. Ortezler fizik tedavide amaçlanan stabilizasyonu artırma, fonksiyon kazandırma ve ağrıyı azaltma yöntemlerine yardımcıdır.

Hazırlayan: Ayşe Demirtaş