Giriş 

Vücut postürü, belirli bir süre boyunca vücudun hizalanma durumu olarak tanımlanabilirken, ideal postür, minimal kas-iskelet aktivitesini kullanarak ağrı veya rahatsızlık oluşturmadan dengeyi koruma durumunu ifade eder. Uzun süre oturma eğilimi, kişisel bilgisayar veya akıllı telefon kullanan nüfusun artması ile birlikte artmaktadır. Bu, omurga hizasında değişikliklere neden olabilir ve yuvarlanmış omuz veya öne doğru baş postürü gibi düzensiz postürlere yol açabilir. Bu postürdeki değişiklik, omurga ile yerçekimi çizgisi arasında değişikliğe neden olur ve kaslara ve bağ dokularına aşırı yük bindirebilir.

Öne baş pozisyonu (ÖBP), omuz ve boyun ağrısı disfonksiyonuna neden olan bir iç faktör olarak bilinir. ÖBP, uzatılmış baş ve üst servikal ile alt servikal omurganın fleksiyonu ile karakterize bir postür oluşturur. Bu, yerçekimi merkezini (baş) yük taşıma ekseni önüne taşıyarak dışsal momentin (kolun) uzunluğunu artırır. Bu sürekli yük, kraniovertebral uzantı kaslarına ve kasılabilir olmayan yapılara sürekli bir stres uygulayarak biyomekanik hareketlerde değişikliğe neden olur ve bu artan stres, kas-iskelet hasarına veya ağrısına yol açabilir. Ayrıca, öne doğru baş postürü (ÖBP), baş ve boyun bölgesinde fonksiyonel hareketi sınırlayabilir.

Bu değişiklikler, eklem kapsülü içindeki düzensiz dönme ve kayma hareketlerinden kaynaklanırken, uzun süreli postür değişikliği, kasın birimlerinin sayısının azalmasına ve kas liflerinin kısalmasına neden olabileceği bildirilmiştir, bu da kasılmayı etkileyebilir.

Daha önce yapılan çalışmalarda; ÖBP derecesi ile (kraniovertebral açıya göre) boyun sakatlığını belirlemede önemli bir gösterge olarak kullanılabileceği rapor edilmiştir. Ayrıca, kraniovertebral açının tekrarlı boyun ağrısı ile ilişkili olduğu ve ağrının şiddetinin derecesi ile ilişkili olduğu bildirilmiştir.

Bu çalışmada araştırmacılar, boyun etrafında ağrıya yol açma faktörleri olarak işlevsel hareket kısıtlamaları veya kraniyovertebral açının kullanılıp kullanılamayacağını belirlemeyi amaçlamıştır. 

Metodoloji

Çalışmaya ÖBP’si olan, Kraniyovertebral açısı < 52° olan, 20-40 yaş aralığında, ağrısı olmayan 22, ağrısı olan 22, toplam 44 kişi katılmıştır.

Ağrının değerlendirilmesinde Sayısal Ağrı Değerlendirme Skalası kullanılmıştır. 0 dan 10 a kadar olan bir ölçekte, 0 ağrıyı gösterirken 10 acı verici ağrıyı ifade eder şekilde, katılımcıdan son 24 saat içinde hissedilen ortalama ağrıyı işaretlemesi istenmiştir.
Kraniyovertebral açı ölçümü, sagital plandan fotoğraflama yöntemi ile değerlendirildi. Ölçülen CVA değeri ne kadar büyükse, baş ve boyun hizalanması o kadar idealdir; aksine, açı ne kadar küçükse, ÖBP derecesi o kadar ciddidir.

Servikal bölgedeki eklem hareket açıklığını ölçmek CROM ekipmanı (CROM Basic MedNet-Sites, ABD) kullanılmıştır. 

Sonuçlar 

ÖBP’li katılımcıların genel özelliklerinde (cinsiyet, yaş, boy, kilo) ağrısı olan katılımcılar ile ağrısı olmayan katılımcılar arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. 

Bu çalışma ÖBP’una odaklanılmış ve ağrısı olan ve olmayan katılımcılarda kraniyovertebral açının ve aktif servikal ROM farklarını rapor edilmiştir ve bu farkların ağrıyla ilişkili olup olmadığını belirlemiştir. Sonuçlar, ağrılı katılımcılarda servikal bölgedeki ekstansiyon ve fleksiyon hareketlerinin ve kraniyovertebral açının, ağrısı olmayanlara göre azaldığını göstermiştir. Bu kraniyovertebral açının azalmasının servikal ekstansiyon ve fleksiyonun hareketlerindeki azalmayla ve ağrıyla ilişkili olduğunu göstermiştir. Ek olarak yapılan analiz sonucunda, kraniyovertebral açının ve servikal fleksiyonun ağrı için önemli risk faktörleri olduğunu göstermiştir.

Azalan kraniyovertebral açı, başın öne doğru fleksiyonunu artırarak ekstansiyon kasının yükünü (dışsal moment kolu artırarak) artırır, böylece çevresindeki bağ dokularına ve kaslara sürekli bir yük bindirir. Önceki çalışmalarda, kraniyoservikal bölgedeki ekstansiyon kası ve bağ dokusu üzerindeki sürekli stresin boyunda dengesizliğe neden olduğu ve ağrıya yol açtığı bildirilmiştir. Araştırmacılar, uzun süre bu postüre maruz kalmanın, posteriyor kraniyoservikal bölgedeki kontraktil olmayan yapılar üzerinde yükü artırarak miyofasiyal ağrıya neden olabileceğini bildirmiştir.

Bu çalışma, ağrının servikal bölgedeki fleksiyon ve ekstansiyon eklem hareket açıklığının azalması ile önemli bir ilişkili olduğunu göstermiştir. Özellikle, servikal bölgedeki fleksiyon hareket açıklığının, kraniyovertebral açıyla birlikte ağrı oluşumu ile anlamlı bir ilişki olduğu yapılan analizde gösterilmiştir. ÖBP, başı öne doğru taşıyarak dışsal momenti artırarak dışsal momenti artırır, bu da arka ekstansiyon kaslarının sürekli olarak kasılmasına neden olur. Ayrıca, ÖBP kraniyoservikal bölgedeki eklem hareketlerin eklem kapsülü içindeki sınırlamasını ve faset eklemi arasındaki artan basıncı, kraniyovertebral açıda azalmanın neden olduğu kraniyoservikal bölgedeki kasların fizyolojik değişikliğini sınırlayabilir. Yapılan bu çalışmada rotasyon yönleri arasında herhangi bir fark görülmemiştir.

Klinik Çıkarım

Yapılan çalışmanın sonuçları ele alındığında; ağrı, servikal fleksiyon/ekstansiyon hareketi ve kraniyovertebral açı üçlemesinde güçlü bir ilişki olduğu görülmüştür. Bu bilincin hem fizyoterapistlerde hem de danışanlarda olması gerekmektedir. Gelişen teknoloji çağıyla birlikte çalışma masalarında, bilgisayar ekranlarında ve akıllı telefonlarda geçirilen süre artarken omurga sağlığı da sıklıkla göz ardı edilmektedir. Baş ve vücut postürü sadece duruşla alakalı olmayıp birçok kas-iskelet sistemi problemlerinin kökenini oluşturabilir, önemi bilinmeli ve erken dönemden itibaren önlemi alınmalıdır. 

Hazırlayan: Fzt. İrem Yılmaz

Neck Pain in Adults with Forward Head Posture: Effects of Craniovertebral Angle and Cervical Range of Motion
Dae-Hyun Kim,a Chang-Ju Kim,b,* and Sung-Min Sonb. Osong Public Health Res Perspect. 2018 Dec; 9(6): 309–313. doi: 10.24171/j.phrp.2018.9.6.04 PMCID: PMC6296804 PMID: 30584494

Daha Fazla Oku:  Başın Öne Postürü, Servikal Kas Performansı ve Boyun Ağrısı ile İlişkili Midir?