Parkinson Hastalarında Postürel Kontrol Üzerine Direnç ve Denge Eğitimi

Fizyodemi May 2023

Kanıtlar, hangi özel egzersiz programının daha iyi olduğu açık olmasa da, fizyoterapi programlarının Parkinson hastalığı (PD) olan bireylerin dengesini iyileştirebileceğini göstermiştir.

Metodoloji

Toplam 40 PD katılımcısı rastgele iki gruba ayrıldı: denge eğitimi (BT) ve direnç eğitimi (RT).

BT grubu denge eğitimi, fonksiyonel bağımsızlık ve yürüyüşe odaklanırken, RT grubu alt ekstremite ve gövdeyi etkileyen direnç egzersizleri yaptı her ikisi de eğitimli fizyoterapistler tarafından denetlendi. Terapi seansları haftada iki kez (60 dakika)ve toplam 24 seans yapıldı.

Denge grubu: Denge eğitimi grubunun protokolü postüral kontrol prensiplerine entegredir bu yüzden kendi başına denge, duyusal entegrasyon, motor koordinasyonu, postüral stabilite sınırları, hareketlilik / çeviklik, öngörülen ve reaktif postüral düzeltmeler, fonksiyonel bağımsızlık ve yürüyüş programları içerir.

Çalışmada kullanılan egzersiz programı
1-8. Haftalar arası Egzersizler	9-16. Haftalar arası Egzersizler	17-24.haftalar arası Egzersizler
Rombergle birlikte farklı ağırlıklar kullanılarak üst ve alt ekstremite arasında ağırlık aktarımı	Üst ve alt ekstrmeite arası koordinasyonu sağlamak adına tandem duruş	Tek ayak kullanarak üst ve alt ekstremite arasında kooperasyon sağlamak, teka yak üzerinde hareket etmek ve zamanla hareketin hızını amplitüdünü artırmak
Adım atma platformunda adım egzersizleri yaparak hız koordinasyon denge becerisi geliştirme	Tandem egzersizleri ile gövde egzerszileri yaparak harekette hızı hareketin amplitudunu artırmak ve postural kontrolü sağlamak	Tek ayak üzerinde durarak gövde egzersizleri çalışmak ve postüral kontrol sağlamak
Aşağıdaki egzersizler trambolinde yapılmaktadır.	Tandem egzersizleri ile birlikte ağırlık transferi öne arkaya yanlara yapmak böylece üst ve alt ekstremite arası koordinasyonu güçlendirmek	Tek ayak üzeri ileri geri hareket ederek çemberi tamamlama
Romberg pozisyonunda side to side ağırlık aktarımı yapma	Adım platformunda daha kompleks bir şekilde adım egzersizleri çalışmak yürürken üst ekstremite ile olan assosiasyonun yeniden tesisi için çalışmak	Adım platformunda en kompleksif şekilde çalışmak uyarıcı stabilite sınırları ve postüral uyarıcılar eklemek
Romberg pozisyonunda Yanlara ve arkaya bilateral olacak şekilde ileri adım atma	Aşağıdaki egzersizler trambolinde yapılmaktadır.	Aşağıdaki egzersizler trambolinde yapılmaktadır.
Romberg pozisyonunda diz fleksiyonu ve ekstansiyonu yaparak vücut ağırlık merkezinin yerini değiştirmek	Tandem pozisyonunda anterior posterior yönde ağırlık aktarımı	Tek ayak üzerinde pozisyon değiştirip vücut ağırlık merkezini değiştirmek
Aşağıdaki egzersizler topla yapılan egzersizlerdir.	Romberg ve tandem pozisyonunda gövde fleksiyon ekstansiyon rotasyon yapmak ve bunları üst ekstremite ile koordine etmek	Tek ayak üzerinde durarak üst ekstremite ile assosiasyon sağlamak
Oturma pozisyonunda ayakta duruş fazına geçişi kolaylaştırmak için Bobath topu tutarak kneeling pozisyonunda durma, kneeling pozisyonundan semi kneeling pozisyonuna geçiş bunları gövde rotasyonuyla birlikte ve gövde rotasyonu olmadan yapma	Romberg pozisyonunda kısa zıplamalar	Romberg pozisyonunda kısa zıplamalar
Gövdenin öne doğru yer değiştirmesini kolaylaştırmak adına semi kneeling pozisyonunda Bobath topunu ileri doğru itme	Bu egzersizler topla yapılmaktadır. Semi kneeling pozisyonunda gövde rotasyonu ve üst ekstremite koordinasyonu sağlamak*	Aşağıdaki egzersizler topla yapılmaktadır.
1 tur yürüyüş yapmak	Semi kneeling pozisyonundan ayakta durma pozisyonuna geçişi kolaylaştırıcı egzersizler yapmak(bu egzersizleri semi kneeling pozisyonunda yapmak)	Hasta bir topun üzerine oturup egzersiz yaparken tek bacağını ileri uzatır ve egzersize devam ederken 10 saniye bu pozisyonunu korur.
1 tur yürüyüş yapmak	2 tur yürüyüş yapmak lakin zorluk seviyesini 1 derece artırarak	3 tur yürüyüş yapmak lakin zorluk seviyesini 1 ve 2 derece artırarak

Direnç grubu: Direnç grubu alt ekstremite ve gövdenin ana kas gruplarının germe ve kas güçlendirme eğitimine dayanıyordu.Bu kas grupları denge ve yürüyüş halinde iken daima hareket halindedir. Parkinsonlu hastalar da yorgunluk birikmesini engellemek için 2 set 10 tekrar halinde yapıldı. Yük eğitim için başlangıç yoğunluğu tek egzersize bağlı olarak 1 ila 2 kg arası değişiyordu.

Supin pozisyonda yapılan egzersizler

Alt ekstremite gövdede üçlü fleksiyon 2 bacağının ortasına top alıp durmak pazı kuvvetlendirme pektoral germe omuz abdüktör kuvvetlendirme bir ayağı topun üzerine koyup bu şekilde topun üzerinden yere direnç uygulamak, triceps biceps deltoid pektoral kuvvetlendirmek abdominal, kalça fleksör ekstansör kuvvetlendirme bacakta ekstansör kuvvetlendirme ve dorsifleksör kuvvetlendirme.

Lateral Dekübit pozisyonda yapılan egzersizler

Kalça abdüktör addüktör kuvvetlendirme, omuz fleksiyon ekstansiyonu omuz kuşağı kuvvetlendirme

Sandalyede oturarak yapılan egzersizler

Kalça flekörlerinin ve diz ekstansörlerinin kuvvetlendirilmesi sırt ekstansörlerinin kuvvetlendirilmesi

Ayakta yapılan egzersizler

Sandalyeden destek alıp diz fleksörleri ve üst ekstremite kuvvetlendirme

Sandalyeden destek alıp kalfle birlikte üst ekstremiteyi kuvvetlendirme

Bu egzersizler 24 hafta boyunca aynıdır yapılan değişiklik ağırlıklardır. İlk 8 hafta 1 kilogram ağırlık kullanılırken 9-16. Haftalar arası 1.5 kilogram ağırlık kullanıldı. 17-24. Haftalar arasında 2 kilogram ağırlık kullanıldı.

Sonuç: Postüral kontrolde force platformunda tek ayakta durmaktaki belirgin düzelme sadece denge grubunda görüldü. Gruplar arasındaki standartlaştırılmış ortalama fark önemli ölçüdedir.Denge grubunda iyileşme %36 kadar iken direnç grubunda %0.07 kadar iyileşme görülmektedir.

Klinik Çıkarım: Parkinson hastalığında postüral kontrol, çok yönlü ve spesifik bir denge egzersiz programı ile bir direnç eğitimi programından daha iyi bir sonuç alınabilir.

Hazırlayan: Sefer Ali İnanıcı