Robotik terapinin serebral palsili çocukların üst ekstremite fonksiyonlarına etkileri

Fizyodemi May 2023

Serebral Palsi (SP), fetal (cenin) ya da bebek yeni doğan beyninde meydana gelen, ilerleyici olmayan rahatsızlıklar yüzünden aktivite limitasyonuna sebep olan kalıcı hareket ve postür bozukluklarına sebep olan bir problem olarak tanımlanır. SP’nin motor problemlere sıklıkla duyu, algı, kognisyon, iletişim, davranış ve ikincil kas-iskelet problemleri eşlik etmektedir. SP çocukluk çağı engelliliğine ve fiziksel fonksiyon üzerinde derin bir etkiye sahiptir. Üst ekstremite disfonksiyonu, çocukların günlük yaşam aktivitelerini negatif etkiler ve bakım veren kişinin yükünü arttırır. Üst ekstremite disfonksiyonu aynı zamanda çocuğun aileye, okula ve sosyal aktivitelere katılımını limitler. SP’li çocukların üst ekstremite motor fonksiyonlarını geliştirmek için amaca yönelik etkili görsel ve işitsel geri bildirimler ile birlikte tekrarlı uygulamalar yapılmalıdır. Son zamanlarda robotik terapi SP’li çocukların motor fonksiyonlarını geliştirmek için bir metod olarak bulunmuştur.

Robot “elektronik, bilgisayarlı kontrol sistemlerinin insan fonksiyonlarını yerine getirmek üzere tasarlanan mekanik cihazlara uygulanması” olarak tanımlanıyor. Rehabilitasyon robotları, SP’li çocukların üst ekstremite fonksiyonlarını yerine getirmek için kontrollü, yoğun, spesifik görevli eğitimi sağlar. Spesifik bir noktaya uzanma ve bu hareketi tekrarlı yaptırmayı sağlar.

Metodoloji

Bu derlemeye katılmanın şartları:

Katılımcılar çalışmalarına en az 1 tane SP’li çocuk eklemeli
Araştırma üst ekstremite fonksiyonlarına odaklanan robotik terapi olmalı
Ölçümler uzanma, kavrama gibi hareketleri de içermeli
Üst ekstremite fonksiyonları iyi motor beceri değerlendirmesi skalaları ile ölçülmeli.

Bu derlemeye 9 adet dahil edilmiştir. 3 farklı robotik sistem kullanılmış. Bunlar;

InMotion2
NJIT-RAVR
CosmoBot

İlk iki sistem kullanıcılarla etkileşim kurmak için contact (temas) yöntemini kullanır. Yani katılımcının kolunu robot koluyla sabitlenmesi için tipik olarak bir ortez veya destek kullanılarak, robot koluyla fiziksel olarak temas halinde olması gerekiyor.

InMotion2’nun gücü, haraketleri yaparken katılımcının koluna yardım etmek ya da direnmek için ayarlanabilir ve görsel/işitsel geri bildirim sağlayabilir.
NJIT-RAVR, robotik kol ve görsel gerçeklik oyunlarını kombine ederek çocukları eğitir. InMotion2 gibi üst ekstremite hareketlerine yardım eder veya direnç gösterir.
Temassız CosmoBot sistemi önceden belirlenmiş görev hedeflerine ulaşamayan katılımcılara anında otomatik görsel ve/veya işitsel geri bildirim sağlamak için bir terapist gibi hizmet eder.

4 çalışma InMotion2 cihazını terapi için kullandı.

3 çalışma NJIT-RAVR görsel gerçeklik ve robotik terapi kombine kullanıldı.

1 çalışma InMotion2 ve Botox kombine kullandı.

1 çalışma da robotik terapi ve konvansiyonel tedaviyi kombine kullandı.

NJIT-RAVR: seansta 60 dk, haftada 3 seans, 3 hafta uygulandı.

InMotion2: seansta 60dk, haftada 2 seans, 8 hafta, bazıları da 60 dk/seans, haftada 3 seans, 6 hafta uygulandı.

CosmoBot: seansta 20 dk, haftada 2 seans, 5 hafta uygulandı.

Sonuç ölçümleri; kinematik değişkenler, eklem hareket açıklığı, kas tonusu, kas kuvveti ve klinik değerlendirme araçlarını içerir.

Bulgular:

6-8 hafta inMotion2 kullanımı sonrası

Kas tonusunda azalma
Hareketin hızında artma
Hareketin süresinde azalma
Hareketin akıcılığında gelişme gözlemlendi. ( QUEST, Melbourne, The Reaching Performance Scale and the Parent Questionairre ile değerlendirildi.)

CosmoBot kullanımı sonrası (supinasyon eklem hareket açıklığı arttırmak için görev düzenlenmiş) konvansiyonel terapiye göre supinasyonda daha fazla gelişme gösterilmiştir. Ancak, bilek ekstansiyon açısının geliştirilmesi hedeflenen 2 çocuktan sadece 1’i bilek ekstansiyon eklem hareket açıklığında gelişme gösterdi ve 1 çocuk da geleneksel yöntemlerle bilek ekstansiyon eklem hareket açıklığında gelişme gösterdi.

NIJT-RAVR(görsel gerçeklik oyunları ile kombine robotik terapi) kompansasyonu (telafi edici hareket) önleyici bir gövde ve kayışlarla eğitildiğinde daha iyi bir eğitim etkisi görülmüştür. Bu terapiyi gören çocuklar 3 haftalık uygulamadan sonra ulaşma kinematiklerinde gelişme göstermişlerdir ancak “Melbourne” kullanılarak yapılan klinik değerlendirmeleri tutarsızdır.

Robotik terapi ve Botox kombine yapılan çalışmada beklenildiği gibi kas tonusunda ciddi azalma oldu ama kas gücünde gelişme olmadı.

Sonuç:

SP’li çocuklarda üst ekstremite fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik robotik tedavi hala yeni bir yöntemdir ve etkinliğine dair kanıtlar hala eksiktir. Robotik terapi tekrarlı hareket sağladığı için faydalı olabilir. Robotik cihaz görsel ve işitsel geri bildirim sağlama potansiyeline sahiptir ve yardım ya da hareketlere direnç sağlayarak görev zorluk derecesi için kolayca ayarlanabilir. Ön bulgular inMotion2’nin sadece kinematik değişkenlerde, kas tonusunda ve kas gücünde değil, aynı zamanda standart değerlendirme araçlarında da daha fazla gelişim olduğunu göstermiştir. CosmoBot çocukların eklem hareket açıklığını geleneksel terapiden daha fazla geliştirmiştir.

Klinik çıkarım: SP’li çocuklarda üst ekstremite fonksiyonunu iyileştirmeye yönelik robotik tedavi uygulanabilir.

Referans: Chen, Y. P., & Howard, A. M. (2016). Effects of robotic therapy on upper-extremity function in children with cerebral palsy: a systematic review. Developmental neurorehabilitation, 19(1), 64-71.

Hazırlayan: Burcu Zehra Sivri