Yaşlılığa bağlı hiperkifoz, torasik omurganın yaşlanmayla ilişkili abartılı kifotik eğriliği olarak tanımlanır ve yaşlı yetişkinlerin %20-40 ını etkiler.
•    Torasik omurganın anterior eğriliği normaldir ve vertebra gövdelerinin ve intervertebral disklerin şekli nedeniyle mevcuttur.
•    Kifoz açısının 40° den büyük olması hiperkifoz olarak tanımlanır. Yaşa bağlı hiperkifozun bildirilen genel nedenleri kötü duruş, intervertebral disklerin dehidrasyonu ve sırt ekstansör kas gücünün azalmasıdır. 
•    Sırt ağrısı, boyun ağrısı, üst ekstremitelerde veya kalçada uyuşma gibi semptomlara neden olabilir.
•    Depresyon ve düşük öz saygı gibi düşük psikolojik iyi olma haline neden olabilir.
•    Göğüs kafesinde (torasik omurgaya bağlı) nefes alma güçlüklerine yol açabilecek hareket bozukluklarına neden olabilir.
•    Omurga üzerindeki biyomekanik stresi artırarak vertebral kompresyon kırığı gelişme riskinin artmasına neden olabilir.
•    Kötü yürüyüş nedeniyle düşme ve kırık riskini arttırabilir.
•    Fiziksel fonksiyon bozukluğu üzerinde etkili olup yaşam kalitesini etkiler.
•    Kifotik açı arttıkça, mortalite de artmaktadır. Bazı çalışmalar bunu pulmoner ölüme bağlamıştır.

Epidemiyoloji/Etiyoloji
•    Torasik kifozun derecesi yaşam boyunca 20-29 derece arasında değişir.
•    Hiperkifoz insidansı ve prevalansı hem erkekler hem de kadınlar arasında %20 ila %40 arasında değişmektedir. 
•    40 yaşından sonra kifotik açı genellikle kadınlarda erkeklerden daha hızlı artmaya başlar.
•    Bu açı 55-60 yaş arası kadınlarda 43 ila 52 derece arasında değişirken, 76-80 yaş arası kadınlarda 52 dereceye kadar çıkmaktadır.
•    Normal torasik eğriliğin artması çeşitli koşullar ve psikososyal faktörlerle ilişkili olabilir:
1.     Altta yatan osteoporoz ve vertebral kırıklar. Bununla birlikte, ciddi kifoz ölçümleri olanların yalnızca üçte birinde vertebral kırıkların radyografik doğrulaması yapılmıştır.
2.    Depresyon, güvensizlik, umutsuzluk ve endişe.
3.    Bağ dokusunun yapısında ve mekaniğinde zamanla elastikiyet ve hareketlilik kaybına yol açan kademeli değişiklikler, vücudu öne doğru çeken yerçekimine karşı koyamamaya neden olur.
4.    Kas zayıflığı (genellikle zayıflayan spinal ekstansör kas nedeniyle).
5.    Somatosensoriyel, görsel ve vestibüler sistemlerdeki eksiklikler dik duruş kontrolünün kaybına neden olur.
6.    Alt ekstremitelerdeki eklemlerden gelen proprioseptif ve titreşimsel girdinin azalması, dik dikey hizalama algısının bozulmasına neden olur.

Torasik Hiperkifozun Başlıca Semptomları
•    Torasik omurganın ön eğriliğinde artış. Bu zamanla ortaya çıkabilir ve her zaman hasta tarafından değil, arkadaşları ve ailesi tarafından da tespit edilebilir. (eğer ani bir öne eğrilik artışı varsa, diğer sağlık sorunlarıyla ilişkili olabileceğinden bir doktor değerlendirmesi gereklidir).
•    Kolları kullanmadan sandalyeden kalkmakta zorluk.
•    Zayıf denge.
•    Daha yavaş yürüme hızı.
•    Duruş ve yürüyüşte daha geniş destek tabanı.
•    Merdiven çıkma hızında azalma.
•    Ciddi hiperkifoz vakalarında, akciğerlerin yaşamsal kapasitesinin kaybı nedeniyle nefes almada güçlük.

Ayırıcı Tanılar
•    Osteoporoz
•    Omurga kırığı
•    Nöromüsküler hastalıkların neden olduğu kas dengesizliği
•    Ankilozan spondilit
•    Scheuermann Kifozu 

Teşhis Prosedürleri
Hiperkifozu ölçmek için geçerliliği kanıtlanmış farklı tanı yöntemleri vardır:
•    Torasik kifozu değerlendirmek için en geçerli yöntem ayakta çekilen lateral omurga radyografileridir. Cobbs açısı ölçümü (lateral omurga radyografisinden) elde etmek için kullanılır ve torasik kifozu ölçmek için mevcut altın standarttır.

Klinik ölçüm için Debrunner kifometresi, Flexicurve ve Spinal Mouse dahil olmak üzere çeşitli non-invaziv, cilt yüzeyi yöntemleri kullanılmıştır.

•    Kifometre kifoz açısını ölçer. Cihazın kolları torasik eğrinin üst ve alt kısmına (üstte T2/T3 ve altta T1/T12 spinöz çıkıntıları) yerleştirilir. Matematiksel bir formül kullanarak radyolojik olarak ölçülen torasik Cobb açısı ile güçlü bir korelasyon sağlar.
•    Flexicurve cetveli, C7 spinöz süreci üzerinden L5-S1 e hizalanan esnek bir cetveldir; cetvel omurganın eğriliğine göre kalıplanır. Kifoz indeksi, torasik eğrinin genişliğinin uzunluğuna bölünüp 100 ile çarpılmasıyla hesaplanır. Kifoz indeksi değerinin 13 ten büyük olması hiperkifotik olarak tanımlanır.
•    Spinal Mouse ®, bir bilgisayar programı (PC) ile birlikte, zararlı radyasyon uygulamadan vertebral kolonun eğriliklerini değerlendiren bir cihazdır.

Sonuç Ölçütleri
•    Skolyoz Araştırma Topluluğu Sonuç Enstrümanı (SRS-22): SRS -22 fonksiyon, ağrı, kişisel imaj, ruh sağlığı ve tedaviden memnuniyeti değerlendirir. Hiperkifozu artmış ağrı, düşük kişisel imaj ve azalmış genel fonksiyon ve genel aktivite ile ilişkilendiren bulgular vardır. Bu kifoz analizi için r değerleri (0.40-0.66), skolyoz büyüklüğü ile SRS anket puanları (0.16-0.26) için bildirilenlerden önemli ölçüde daha yüksektir. Bu nedenle, SRS sonuç aracı hiperkifoz hastalarının değerlendirilmesi için daha da uygun olabilir.
•    Oksiput ile Duvar Arası Mesafe
•    Tragus ile Duvar Arası Mesafe
•    Boyun Ağrısı ve Engellilik Ölçeği
•    Zamanlı Kalk ve Yürü Testi (Timed Up and Go)

Klinik Muayene
Hiperkifotik duruş, terapistin nitel görsel değerlendirmesi ile klinik olarak incelenebilir. Bu şu şekilde yapılabilir:
•    Torasik eğrilikteki değişikliklerin diğer bölgelerdeki (örneğin lomber omurga) modifiye bir duruştan kaynaklanabileceğini akılda tutarak omurganın ön eğriliğini değerlendirmek.
•    Tragus-Duvar Testi, Oksiput-Duvar Mesafesi.
•    Başı desteklemek için gereken 1,5 cm lik blok sayısının kaç olduğunun belirlenmesi.
Bu ölçümleri altın standart radyografiyle karşılaştıran herhangi bir çalışma bulunmamaktadır.

Farmakolojik ve Cerrahi Tedaviler
Farmakolojik tedavide yaşa bağlı hiperkifozu olan birçok hastada düşük kemik yoğunluğu veya omurga kırıkları olduğu için anti-resorptif veya kemik yapısına katkı sağlayan ilaçlara odaklanılır.
İki cerrahi seçenek bulunur ve bunlarla temel olarak ağrıyı hafifletmeye, fiziksel sakatlığı azaltmaya, kifoz açısını azaltmaya yardımcı olunur.
1. Kifoplasti: Omurga kırığı olan hastalarda ağrıyı azaltmak ve omurga deformasyonunu düzeltmek için kullanılan bir prosedürdür.
2. Vertebroplasti: Cerrah akrilik kemik çimentosunu doğrudan omur kırığına enjekte eder.Bu ameliyat kifoplasti ile aynı riske sahiptir, yani sıvı sızdırabilir ve potansiyel olarak omuriliğe zarar verebilir.

Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
2014 yılında yapılan sistemik bir incelemede, yaşa bağlı hiperkifotik postürü olan hastalarda egzersiz grubu kontrol grubuna kıyasla mütevazi bir ilerleme kaydeden (hiperkifozda 1.67°-3.74° azalma) az sayıda yüksek kaliteli çalışma olduğu sonucuna varmıştır. 
Egzersizlerin etkili ve güvenli olması için bir fizyoterapist tarafından denetlenmesi gerekir. Egzersiz modaliteleri ve dozajı hastanın kapasitesine ve ihtiyaçlarına göre uyarlanmalıdır.

Fizyoterapi programının ana hedefleri şunlar olmalıdır: 
•    Artan sırt ekstansör gücü
•    Omurga ekstansiyon hareketliliğinde artış
•    Artan postüral farkındalık
•    Vertebral kompresyon kırıklarının önlenmesi
•    Fiziksel işlevi sürdürmek veya eski haline getirmek, daha fazla deformiteyi önlemek

Başlıca Fizyoterapi Stratejileri
•    Hiperkifotik eğriliği azaltmaya ve durumun ilerlemesini önlemeye yardımcı olmak için germe ve güçlendirme egzersizleri yoluyla postüral düzeltme eğitimi.
•    Nefes egzersizleri, akciğer kapasitesini artırarak fiziksel aktivite toleransını geliştirmeye yardımcı olur. Örn. Diyafragmatik Nefes Egzersizleri
•    Isı, buz ve/veya transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) gibi elektriksel stimülasyon gibi modaliteler kullanılarak ağrı yönetimi.
•    Omurga esnekliğini artırmaya yardımcı olmak için miyofasyal/yumuşak doku manuel terapisi (uygulamalı teknikler kullanılarak) ve omuz mobilizasyonu.
•    Postürü ve günlük yaşam aktivitelerini iyileştirmek, fiziksel işlevselliği kolaylaştırmak için hasta eğitimi.
•    Genel zindeliği artırmak ve düşme riskini azaltmak için denge egzersizleri ve yürüme eğitimi.

Randomize Kontrollü Çalışmalarda Kanıt Düzeyi B1 Olan Egzersiz Modaliteleri
•    Hiperkifozlu bireyler için modifiye edilmiş Hatha Yoga: Duruşlar nefes alma tekniklerine, sıkı kas gruplarını esnetmeye ve zayıf/engellenmiş kas gruplarını (örn. romboidler) güçlendirmeye odaklanmalıdır.
•    Manuel mobilizasyonlar: Mobilizasyonlar Maitland Eklem Mobilizasyon Derecelendirme Skalasına göre yapılmalıdır.
•    Pektoral bölge, omuzlar ve Latissimus Dorsi kasının aktif mobilizasyonu/germeleri.
•    Kas güçlendirme: Torasik ekstansiyon (paravertebral kaslar), abdominal kaslar, skapular addüktörler, omuz fleksiyonu- addüksiyon-abdüksiyonu ve ayakta dirsek fleksiyon-ekstansiyonu
•    Postüral Farkındalık Eğitimi (ayakta ve otururken): Hastaya görsel, işitsel ya da taktil geribildirimlerde bulunulur.

Postüral farkındalık eğitiminin adımları:
•    Hastaya sorunlu duruşun ne olduğunu açıklayın.
•    Doğru duruşun gösterin ve yapılması gereken her hareketi açıklayın:
1.    Karnınızı içeri çekin ve aşağıya bastırın.
2.    Dizlerinizi hafifçe bükün.
3.    Omuzları geriye çekin (skapular retraksiyon): Bu harekete eşlik etmek için omuzda dış rotasyon yapmak yardımcı olabilir.
4.    Göğüsünüzü yukarı kaldırın.
5.    Çeneyi hafifçe içeri çekin.
•    Hastanın bunu kendisinin denemesini sağlayın, ilk seferde her hareketin üzerinden geçmeye devam edin. Hasta, komut üzerine iyi postürü hemen sürdürebilecek kadar yeterli sayıda uyguladıktan sonra, postürün gün boyunca korunmasını sağlamak için bantlama ve rastgele hatırlatıcılar (zamanlayıcı) kullanılabilir.

Klinik Çıkarım
Kifoz yaşlı bireylerde yaygındır, kırık ve ölüm riskini artırır ve fiziksel performans, sağlık ve yaşam kalitesinde bozulma ile ilişkilidir. Hiperkifoz taraması klinik ortamda kolayca uygulanabilir ve bugüne kadarki kanıtlar, nispeten basit, mevcut ve ucuz konservatif müdahalelerin hiperkifozu azaltmak, yaşam kalitesini iyileştirmek ve erkekler ve kadınlar için gelecekteki kırık riskini azaltmak için yararlı bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

Hazırlayan: Fzt. Ece Yüksel

Daha Fazla Oku: Postüral Hiperkifoz Hastaları İçin Uygulanan Manuel Terapi Ve Egzersiz Terapi Uygulamalarının Karşılaştırılması

Referanslar: 
Jang et al., H. (2015). Effect of thorax correction exercises on flexed posture and chest function in older women wih age-related hyperkyphosis. J. Phys. Ther. Sci. , 27, 1161-1164.
Jang, H.-J., Hughes, L. C., Oh, D.-W., & Kim, S.-Y. (2019). Effects of Corrective Exercise for Thoracic Hyperkyphosis on Posture, Balance, and Well-Being in Older Women: A Double-Blind, Group-Matched Design. Journal of Geriatric Physical Therapy, 42(3), E17–E27. 
Katzman et al., W. B. (2010). Age-related hyperkyphosis: its causes, management, and consequences. J Orthop Sports Phys Ther , 40, 352-360. (LoE: 5)
Bansal et al., S. (2014). Exercise for Improving Age-Related Hyperkyphotic Posture: A systematic Review. Arch Phys Med Rehabil , 95 (1), 129-140. (LoE: 1a)
Roghani T, Zavieh MK, Manshadi FD, King N, Katzman W. Age-related hyperkyphosis: update of its potential causes and clinical impacts—narrative review. Aging clinical and experimental research. 2017 Aug;29(4):567-77
Mulligan et al., B. (2015). The Mulligan Concept of Manual Therapy: Textbook of Techniques. Chatswood, NSW, Australia: Elsevier.
Fon et al., G. (1980). Thoracic kyphosis: range in normal subjects. AJR Am J Roentgenol , 134 (5), 979-83.
Lewis et al., J. (2010). Clinical measurement of the thoracic kyphosis. A study of the intra-rater reliability in subjects with and without shoulder pain. BMC Musculoskeletal Disorders , 1 (11), 39.
Hinman et al., M. (2004). Comparison of thoracic kyphosis and postural stiffness in younger and older women. Spine J , 4 (4), 413-7.
Korovessis et al. (2001). Prediction of thoracic kyphosis using the Debrunner kyphometer. J Spinal Disord , 67-72.
Teixeira et al. (2007). Reliability and validity of thoracic kyphosis measurements using the flexicurve method. Brazilian Journal of Physical Therapy , 199-204.
Kado et al. (2006). Comparing a supine radiologic versus standing clinical measurement of kyphosis in older women: the Fracture Intervention Trial. Spine , 463-467.
Petcharaporn et al. (2007). The Relationship Between Thoracic Hyperkyphosis and the Scoliosis Research Society Outcomes Instrument. Spine , 226-231. Kado DM. (2009). The rehabilitation of hyperkyphotic posture in the elderly. Eur J Phys Rehabil Med , 583-93
Goh et al. (2000). A comparison of three methods for measuring thoracic kyphosis: implications for clinical studies. Rheumatology , 310-315.
Pradhan et al., B. (2006). Kyphoplasty reduction of osteoporotic vertebral compression fractures: correction of local kyphosis versus overall sagittal alignment. Spine , 15 (31(4)), 435-41.
Wardlaw et al., D. (2009). Efficacy and safety of balloon kyphoplasty compared with non-surgical care for vertebral compression fracture (FREE): a randomised controlled trial. Lancet , 373 (9668), 1016-24.
Greendale et al., G. (2009). Yoga decreases kyphosis in senior women and men with adult-onset hyperkyphosis: results of a randomized controlled trial. J Am Geriatr Soc , 57, 1569-79.(LoE: 1b)
Bautmans et al., I. (2010). Rehabilitation using manual mobilization for thoracic kyphosis in elderly postmenopausal patients with osteoporosis. J Rehabil Med. , 42, 129-135. (LoE: 1b)
Bennell et al., K. (2010). Effects of an exercise and manual therapy program on physical impairments, function and quality-of-life in people with osteoporotic vertebral fracture: a randomised, single-blind controlled pilot trial. BMC Musculoskelet Disord , 11-36. (LoE: 1b)
Abreu et al., D. (2012). The effect of physical exercise on thoracic hyperkyphosis in elderly postmenopausal patients with osteoporosis. Osteoporosis Int. , 23, 120. (LoE: 1b)
Benedetti et al., M. (2008). Effects of an adapted physical activity program in a group of elderly subjects wtih flexed posture: clinical and strumental assessment. J Neuroeng Rehabil , 5, 32. (LoE: 2b)
Itoi et al., E. (1994). Effects of back-strengthening exercise on posture in healthy women 49 to 65 years of age. Mayo Clin Proc , 69, 1054-9. (LoE: 1b)
Katzman WB, Wanek L, Shepherd JA, Sellmeyer DE. Age-related hyperkyphosis: its causes, consequences, and management. journal of orthopaedic & sports physical therapy. 2010 Jun;40(6):352-60.