"Yüzücü Omuzu" terimi, yüzücülerdeki omuz ağrısı sorununu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Kennedy ve Hawkins, 1974 yılında, serbest stil ve kelebek yüzme hareketlerinde tekrar eden fleksiyon ve abdüksiyon hareketleri nedeniyle korakoakromiyal kemer altında supraspinatus tendon sıkışmasını tanımlamak için bu terimi kullanmışlardır. Bu yazarlar, 1970 lerde rekabetçi yüzücülerde omuz ağrısı prevalansını %3 olarak bulmuşlardır oysa daha yakın zamanda literatürde bu prevalansın %91 e kadar çıktığı bildirilmektedir, bu rekabetçi yüzücülerdeki en sık görülen kas-iskelet sistemi yaralanmasıdır. Yüzücülerde omuz ağrısının insidansı genellikle yaşla, antrenman yıllarıyla ve rekabet düzeyiyle orantılıdır.

Yüzme Biyomekaniği
Yüzme, omuzların ve üst ekstremitelerin itici gücünün %90 ına kadar sağladığı, çeşitli omuz hareketlerini gerektiren olağandışı bir spordur; çoğu hareket iç ve dış rotasyon ile skapular protraksiyon ve retraksiyonun değişen derecelerini içerir. Dört farklı yüzme stili vardır: serbest stil, sırt üstü yüzme, kurbağalama ve kelebek yüzme. Ancak stil uzmanlığı ne olursa olsun, eğitim genellikle serbest stil yüzme üzerinde odaklanır.
Serbest stil yüzme; el girişi, ileriye doğru uzanma, çekme yapma, orta çekme yapma, el çıkışı ve orta geri çekme olmak üzere altı bölüme ayrılabilir. El girişi ve çekme fazının başlangıcında, omuz öne doğru fleksiyonda ve humerus abduksiyonda ve internal rotasyonda bulunur. Çekme yapma, en fazla kuvvet üretiminin gerçekleştiği fazı temsil eder. Çekmenin sonunda, omuzun ekstansiyonu ve humerusun addüksiyon ve internal rotasyonu karakterize eder. Geri çekme aşamasında, humerus abduksiyonda ve internal rotasyonda olup, kol suyun dışında ekstansiyondan fleksiyona hareket eder.
Diğer stiller arasında küçük farklılıklar bulunmaktadır ve çekmenin itme gücüne katkısı farklıdır: kurbağalama için %50, kelebek için %70 ve sırt üstü için %75.
Humerusun başlangıçtaki güçlü addüksiyon ve ekstansiyonunda pectoralis major ve latissimus dorsi en aktif kaslardır. Humerus vücuda dik olduğunda, latissimus dorsi çekmeyi sürdürürken serratus anterior vücudu kolun üzerine hareket ettirmek ve skapulayı yukarı döndürmek için çalışır ve glenohumeral uyumu sağlar. Latissimus dorsi aktivitesini tamamladığında, posterior deltoid omuzu sudan çıkarır. Orta ve ön deltoid, romboidler, supraspinatus ve trapezius kasları, hareketin geri kazanım aşamasında skapulayı ve humerusu stabilize etmek için görev alır. Yazarlar, serratus anterior ve subskapularis kaslarının sürekli olarak maksimal manuel kas testinin (MMT) %20 sinin üzerinde ateşlendiğini belirtmişlerdir.
Yazarlar ağrılı ve ağrısız omuzlar arasındaki farklara baktıklarında, serratus anteriorun orta çekme aşamasında aktivitesinin dramatik olarak azaldığını ve bunun sonucunda romboidlerin destekleyici bir aktivitesi olduğunu, bu durumun skapulanın istikrarsızlaşmasına neden olduğunu bulmuşlardır. Serratus anterior gibi subskapularis de sürekli aktiviteye bağlı olarak yorgunluğa daha yatkındır ve bu durum, glenohumeral stabilizasyonda dengesizliğe neden olan infraspinatusun kompansatuar aktivitesine yol açar.
İç rotasyon sırasında omuzunda ağrı olan yüzücüler, serbest stil hareketinin geri kazanım aşamasında dirseği aşağı bırakabilir, dönme talebini azaltarak ağrıyı azaltabilir ve daha geniş bir el girişiyle suya girebilir. Omuz ağrısı olan yüzücüler ayrıca aşırı vücut dönüşü ve skapulanın kanatlanması gibi ağrılı bir omuzun belirtilerine sahip olabilir.

Omuz ağrısının etiyolojisi
Rekabetçi yüzücülerde omuz ağrısı subakromiyal sıkışma sendromu, aşırı kullanım, skapular diskinezi, gevşeklik ve instabilite, labral hasar, os akromiyale ve supraskapular nöropati gibi birçok farklı etiyolojiye bağlı olabilir.
Başlangıçta, Kennedy ve Hawkins, omuz ağrısının nedeninin omuzun addüksiyon pozisyonunda supraspinatus un vasküler olmayan bölgesinin ve biceps tendonunun intrakapsüler kısmının, korakoakromiyal yayın altında tekrarlayan sıkışması olduğunu önermişlerdir. Diğer raporlar ise sıkışmanın instabilite veya skapula stabilizatör kas dengesizliği tarafından oluşturulduğunu öne sürdüler ancak omuz ağrısının incelenmesinin devam etmesiyle nedenin çok faktörlü olabileceği, bunların arasında aşırı kullanım ve kas yorgunluğu, gevşeklik, instabilite ve yüzme hareketinin biyomekaniği olduğu açık hale gelmiştir.

Aşırı kullanım 
Rekabetçi yüzücüler günlük olarak 9 mil yüzebilir ve günde 2500 veya daha fazla omuz devri yapabilirler. Bu tür bir antrenman, yüzücüleri omuz aşırı kullanım yaralanmalarına yatkın hale getirir. Subskapularis ve Serratus Anterior çoğu çekme aşamasında aktiftir ve bu nedenle yorgunluğa eğilimlidir. Bu kaslar yorgunluk yaşadıkça, omuz kinematiği olumsuz etkilenir ve genellikle ikincil sıkışmaya neden olur.

Sıkışma Sendromu
Yüzücülerin omuz hareket açıklığı (ROM), diğer başüstü sporcularının ROM una benzerdir ve bazı sporcular sınırlı iç rotasyon ve aşırı dış rotasyon gibi uyumsal değişiklikler gösterir. Rotator manşet tendonlarının ve skapula stabilizatörlerinin humeral başı glenoid çukurunda merkezlemesini sağlayamaması, sonrasında gelen aşırı humeral baş translasyonuyla birlikte sıkışmaya neden olabilir. Sıkışma subakromiyal veya intra-artiküler olabilir ve yüzme hareketi sırasında çeşitli pozisyonlarda ortaya çıkabilir. Subakromiyal sıkışmada, rotator manşetin bursal tarafı, kol öne fleksiyonda ve iç rotasyonda (hareketin kurtarma aşaması) korakoakromiyal yayın altında sıkışırken, intra-artiküler sıkışmada biceps tendonu veya rotator manşet tendonlarının eklem tarafı, kol öne fleksiyon, addüksiyon ve iç rotasyonda (hareketin el girişi aşaması) glenoidin ve labrumun ön-üst kenarına sıkışır. Sıkışma, skapular diskinezi, aşırı eklem gevşekliği ve kas yorgunluğu gibi omuz kinematiğini değiştiren herhangi bir süreç tarafından ağırlaştırılabilir.

Skapular Diskinezi 
Yüzücülerde skapüler protraksiyon skapular diskinezinin yaygın bir belirtisidir. Serratus anterior ve subskapularis yorgunluk yaşadığında, dengeleyici olmayan pectoralis major, anterior glenohumeral eklemi zorlar ve anormal bir skapula hareketine, subakromiyal alanın daralmasına ve sonuçta sıkışmaya yol açabilir. Skapular diskinezi, hipermobilite ve infraspinatus kasılmalarıyla birlikte olduğunda supraskapular sinir sıkışmasına da yol açabilir. Subakromiyal alan, kronik mikrotravma nedeniyle supraspinatus tendonu ve yanındaki bursanın kalınlaşmasıyla zaten azalmışsa, semptomatik sinir sıkışması ortaya çıkabilir.

Glenohumeral İç Rotasyon Eksikliği 
Torres ve Gomes, rekabetçi yüzücülerdeki ortalama iç rotasyonun 12° ± 6.8° olduğunu bulmuşlardır, bu da kapsülün ve/veya rotator manşetin arka tarafının daha sıkı olduğunu gösterir. Yüzücülerdeki internal rotasyondaki artışa eksternal rotasyondaki kuvvet kazancı eşlik ettiğinde humerus başının anterior yönünde kayması ve kapsül instabilitesine ek olarak sıkışma sendromunun görülmesi olasıdır.

Os Akromiyal
Os akromiyal yüzücülerdeki omuz ağrısının sebeplerinden biridir. Nispeten nadir (genel toplumda prevelansı %1-15) olmasına karşın bu problem omuz hassasiyeti ile ilişkili olabilir ve sıkışma sendromunu taklit edebilir. 

Laksite ve Çok Yönlü İnstabilite
Humerus başının glenoid kavitede aşırı translasyonu atletik aktiviteler sırasında glenohumeral eklemin statik (glenoid labrum ve kapsül bağları) ve dinamik stabilizatörler (rotator manşet ve skapular kaslar) tarafından önlenir. Fizyolojik gevşeklik ve patolojik instabilite arasında dar bir ayrım olduğu iyi bilinmektedir. Normal gevşeklik, tekrarlayan aşırı kullanımla zaman içinde artabilir ve sonunda patolojik hale gelebilir. Glenohumeral gevşeklik, yüzücüler için belirli bir noktaya kadar avantajlı olabilir ve bunun sonucu olarak hız ve verimlilikte bir artış ile daha büyük bir kulaç uzunluğuna izin verir. Bununla birlikte, statik stabilizatörler tarafından sağlanan azalmış pasif stabilite, humerus başının translasyonunu ve glenohumeral kinematiği düzgün bir şekilde kontrol etmek için aktif stabilizatörlerin daha fazla katkısını gerektirir. Oluşan dengesizlik, kas kasında aşırı yüklenmeye, yorgunluğa ve tekrarlı yaralanmalara yol açabilir.  

Klinik Çıkarım
Üst ekstremitenin çok sayıda tekrarlı atımları ve üretilen itici gücün üst ekstremite ile iletilmesi nedeniyle yüzücülerde omuz yaralanmalara karşı savunmasız kalabilmektedir. Fırlatma sporcularında olduğu gibi yüzücülerde de omzun kinetik zincirin proksimal kasları yorulduğunda yaralanma için yüksek risk oluşturmaktadır. Kapsamlı değerlendirme, core stabilitesi de dahil olmak üzere, etyolojiye yönelik tedavi programları oluşturmak önemlidir.
 

Hazırlayan: Fzt. İrem YILMAZ
De Martino, I., & Rodeo, S. A. (2018). The Swimmer s Shoulder: Multi-directional Instability. Current reviews in musculoskeletal medicine, 11(2), 167–171. https://doi.org/10.1007/s12178-018-9485-0
Daha Fazla Oku: Skapular Diskinezisi Olan Kadın Adölesan Yüzücülerde Seçilmiş Korektif Egzersizlerin Glenohumeral İnternal Rotasyon Üzerine Etkisi