Bisiklete Bağlı Yaralanmanın Önlenmesi, Değerlendirilmesi ve Rehabilitasyonu

Amerikan Bisikletçiler Ligi'ne göre, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki bisikletçi sayısı son 10 yılda önemli ölçüde arttı. Bisiklete binme sağlığa faydaları ve toplumsal faydalarının yanı sıra çeşitli yaralanmalarla ilişkilidir. Nontravmatik yaralanmalar rekreasyon bisikletçileri içinde çoğunluktadır, ancak yüksek hızlarda, büyük gruplarda, teknik arazide veya trafikte seyahat edenler için travmatik yaralanma riski bulunmaktadır. Rekabetçi bisiklet sporu; yol yarışı, zamana karşı deneme, cyclocross, dağ bisikleti, pist bisikleti, BMX ve triatlon disiplinlerini içerir. Uyarlanabilir sporcular için bisiklet, düşük ekstremite hareketliliğine sahip sporcular için el bisikleti, görme engelli sporcular için tandem bisiklet ve bozulmuş dengesi olan sporcular için yaslanmış ve / veya üç tekerlekli bisiklet gibi seçenekler sunar.

Bisiklete Bağlı Yaralanmanın Önlenmesi

Bisiklet yaralanmasının önlenmesi, travmatik ve aşırı kullanım yaralanmaları için ortak mekanizmaların bilinmesini ve güç ve esneklik dengesizliklerinin, teknik hataların ve bisiklet uyumunun erken düzeltilmesini içerir.

Travmatik yaralanmalar

Bisiklet kazaları, zayıf altyapı veya yol koşulları, mekanik arıza, operatör hatası veya motorlu taşıtla etkileşim gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Yarıştaki travmatik yaralanmaların çoğu yumuşak doku ve deriyi takip eder, bunu kırıklar ve sarsıntılar izler. Travmatik bisiklet yaralanmaları öncelikle üst ekstremiteyi ve başı etkileme eğilimindedir, ancak alt vücudu da etkileyebilir.

Aşırı kullanım yaralanmaları

Bisiklete binmede en sık görülen aşırı yaralanma alanları diz, lomber omurga, servikal omurga, kalça, aşil tendonu, bilekler ve önkoldur. Döngü hareketi öncelikle sagital düzlemde meydana geldiğinden, bir bisikletçinin kinetik zincir boyunca başka bir yerde yaralanmaya yatkınlığını etkileyen güç dengesizlikleri gelişebilir. 

Diz ağrısı

Ön diz ağrısı patellofemoral ağrı ve kondromalazi, patellar tendinoz ve kuadriseps tendinozu gibi bisikletçilerin en yaygın şikayetlerinden biridir. Bu koşulların, dizde artmış veya anormal dağılmış patellar temas basınçlarına neden olan biyomekanik değişiklikleri içerdiği düşünülmektedir. Bu, daha düşük vites, düşük pedal çevirme kadansı veya aşırı tepe tırmanışı dahil olmak üzere yetersiz bisiklete uyum, egzersiz hacmi veya bisiklet tekniğinden kaynaklanabilir. Benzer şekilde, düşük veya önde konumlanmış sele veya aşırı uzun kranklar pedal strokunun üstündeki diz fleksiyon açısını arttırır ve bu da patellofemoral temas basıncının artmasına neden olur. Kalçalara göre pedallar üzerindeki ayaklar arasındaki yanlış genişlik de anormal patellar tracking nedeni olabilir. 

Omurga Ağrısı 

Boyun ve bel ağrısı, özellikle agresif sürüş yapan atletlerde veya artmış lumbar fleksiyon gerektiren triatlon dalında spesifik bir açıda gelişen yaygın şikayetlerdir. Omurga ağrısını sınıflandırırken yönlü bir tercih yaklaşımı kullanmak yararlıdır. Lomber omurgada disk herniasyonuna bağlı diskojenik ağrı ve radiküler ağrı tipik olarak fleksiyonla provoke edilirken, spinal veya foraminal stenoz ve faset aracılı ağrı nedeniyle sırt ve radiküler ağrı genellikle ekstansiyonla semptomatiktir. Fleksiyon temelli bel ağrısına eğilimli bir bisikletçi için, bisiklete uyum, bisikletin kullanımını olumsuz yönde etkilemeyen tolere edilebilir bir lomber fleksiyon derecesini içerecek şekilde ayarlanmalıdır. Faset eklem problemli, foraminal veya santral stenozlu, genellikle yaşlı hastalarda görülen bisikletçi için, bisiklete binme tipik olarak iyi tolere edilir ve hem sırt ağrısı hem de genel sağlık üzerindeki faydaları için egzersiz için mükemmel bir yaklaşım olabilir. Servikal omurganın ekstansiyon ve protraksyona zorlandığı daha düşük, daha aerodinamik bir pozisyon da boyun ağrısına katkıda bulunabilir. Boyun ağrısı veya servikal radikülopati sırasında, servikal ekstansiyonu azaltmak için gövde ve gidonların yükselmesi dahil ayarlamalar kısa vadede bir bisikletçinin sürmeye devam etmesine yardımcı olabilir. 

Kasık, kalça ve genital ağrı 

Bisiklete bağlı yaralanmalarda, sürücünün seleyle pozisyonuna ve anterior tiltine bağlı olarak iskial tüberositas ve pubik ramuda meydana gelen yaralanmalar bulunmaktadır. Ölçülebilir olan iskial tüberositas genişliği, pelvis şekli ve genel bisiklet uyumu gibi eyer seçimini etkileyecektir. Pubic rami üzerinde ağırlıkla daha ileri bir pozisyon daha dar bir sele ile uyumlu iken, ischial tuberosities üzerinde ağırlıkla dik bir pozisyon daha geniş bir sele gerektirir. Sele yüklemesinde cinsiyetle ilgili bildirilen farklılıklara dayanan kadınlara özgü seleler vardır.

Bisiklet ile ilgili genitoüriner semptomlar arasında perineal veya genital ağrı, paresteziler, dizüri ve cinsel işlev bozukluğu bulunur. Pudendal paresteziler ve nevralji de perine yumuşak dokuları üzerindeki aşırı baskı ile ilişkili olduğu düşünülen zor bir sorundur. Pudendal paresteziler ve nevralji için risk faktörleri arasında zayıf bisiklet uyumu, sele üzerindeki artmış süre, minimal pozisyon değişikliği ve artan vücut ağırlığı bulunur. Tedavide güç dengesizliklerinin düzeltilmesine odaklanan fizik tedavi ve bazı durumlarda manuel terapi yardımcı olabilir.

Ayak bileği ve ayak ağrısı                                                                                                                      

Sert tabanlı bisiklet ayakkabıları kullanılarak bisikletçinin ayağı pedala güç aktarımı için sert bir kol haline gelir. Aşil tendon ağrısı daha yumuşak bir ayakkabı, daha düz(pes planus), yanlış kilit pozisyonu (pedala göre arka ayak) veya pedal stroku sırasında aşırı ayak bileği hareketi ile gelişebilir. Düşük sele yüksekliği, güç üretmek için pedal strokunun altındaki dorsifleksiyonu arttırır ve aşil tendonundaki gerginliği arttırır; aşırı sele yüksekliği de artan plantarfleksiyon nedeniyle aşil ağrısına katkıda bulunabilir.

Bisikletçiler metatarsalji ve interdigital nevralji de dahil olmak üzere ayaklarda rahatsızlık ve duyusal değişikliklere eğilimlidirler. Semptomlar uzun sürüş süresi veya dar ayakkabılarla daha kötü olma eğilimindedir. 

El ağrısı/uyuşma

Distal ulnar nöropati bisikletçi içinde tanımlanmıştır ve tipik olarak gidonlar üzerindeki uzun süreli baskıya bağlanır. Ulnar sinirin guyon kanalında yaralanmasına neden olur. El ağrısı ve uyuşma insidansı, sürüşe bağlı olarak değişir.          

Sonuç 

Bisiklet yaralanmalarının değerlendirilmesi ve yönetimi, sporcuları, doktorları, fizyoterapistleri, bisiklet tesisatçılarını ve bazıları için sporcuları veya antrenörü içeren işbirlikçi bir süreçtir. Anatomik faktörlerin, teknik hataların, egzersiz alışkanlıklarının ve bisiklet uyumunun düzeltilmesi, bisiklet üzerindeki konforu ve keyfi artırabilir. İnsan vücudunun sınırlı olduğu yerlerde, makine sürücüye uyarlanabilir.

Hazırlayan: Fzt. Abdulsamet Celayır

Referans: Kotler, D. H., Babu, A. N., & Robidoux, G. (2016). Prevention, evaluation, and rehabilitation of cycling-related injury. Current sports medicine reports, 15(3), 199-206.

Daha fazla oku:

Bisikletçilerde Sele Yüksekliğinin Alt Ekstremite Kinematiğine Etkisi

Bisiklet Biyomekaniği Optimizasyonu - Bisiklet Montajının Gelişimi

Sprint Sırasında Vücut Pozisyonundaki Değişiklikler: Bisiklet Ayarı Uygulamaları