Serebral palsi (SP), temel olarak kalıcı spesifik olmayan hareket ve postür bozukluğuyla sonuçlanan, statik olgunlaşmamış beyin hasarına sekonder olarak yol açan bir hastalıktır. Tüm SP vakalarının yaklaşık % 25 i, etkilenen serebral yarımkürenin karşı tarafındaki üst ve alt ekstremitelere ait tek taraflı spastisite ile motor fonksiyonda bozukluk yaşar ve spastik hemipleji olarak sınıflandırılır. Hemiplejik çocuklar motor aktiviteler yapmaya çalışırken biraz asimetri görülebilir. Destekli ayakta durmada, hemiplejik çocuklar daha fonksiyonel taraflarında durabilir ve etkilenen alt ekstremiteye vücut ağırlığını transfer etme yeteneğini bozan postüral yanlış dizilimler sergileyebilir. Kas zayıflığı, SP’li çocuklarda motor fonksiyon bozukluğuyla doğrudan ilişkili olan yaygın bir semptom olarak uzun süredir kabul edilmektedir. Tipik olarak geliştirilen muadillerine göre alt ekstremite kaslarında beklenen maksimum kasılma kuvvetinin sadece% 52 veya daha azını oluşturabilirler. Alt ekstremite kaslarındaki güçsüzlüğün derecesi homojen bir örüntü izlemez, bazı gruplar özellikle diğerlerinden daha fazla etkilenir, sıklıkla distal kaslar daha fazla etkilenir.

Güç antrenmanının, SP li çocuklarda kas gücünü iyileştirmek ve motor fonksiyonu artırmak için etkili bir terapötik müdahale olduğu giderek artan şekilde kanıtlanmıştır. Daha önce, kuvvet antrenmanı CP için dikkatli bir şekilde reçete ediliyordu ve bu büyük eforun orantılı olarak kas spastisitesini kötüleştireceğine inanıyordu. Daha sonra, en son gözlemlerden elde edilen artan kanıtlar, egzersizin indüklediği kuvvetin spastisite üzerindeki zararlı olmayan etkilerini bildirmiştir. Dahası, kaslarının eğitime olumlu tepki verebileceği belirtilmiştir. Plyometrik egzersizler, kasın eksantrik olarak kasılmaya başladığı ve ardından aynı kasın hızlı konsantrik kasılmasının izlediği dirençli kuvvet antrenmanının spesifik bir modelidir. Birlikte yüksek hızlı dinamik hareketler ve kaslar ve kemikler üzerinde yüksek etki kuvveti oluşturabilir.

Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?

Yapılan bir çalışmanın amacı hemiplejik BF li çocuklarda plyometrik eğitimin ağırlık taşıma simetrisi, kas gücü ve yürüme performansı üzerindeki etkisini değerlendirmektir.Refleks hareketinden kaçınmak için her çocuğun sabit bir eklem açısında kademeli olarak izometrik bir kasılma (5 saniye içinde) kullanılmıştır “refleks hareketinden kaçınmak için sabit bir eklem açısında kullanılmıştır. Ölçülen kaslar, 60 ° ve 90 ° lik iki diz fleksiyon açısında kuadriseps kasıydı ve hamstring kası sadece 90 ° diz fleksiyonunda değerlendirilmiştir.

Hem plyo hem de plyo dışı gruptaki tüm katılımcılar, temelde her çocuğun bireysel ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmış 16 seans geleneksel fiziksel rehabilitasyon bakımı aldı. Genel tedavi hedefleri esnekliği korumak, denge ve postüral kontrolü iyileştirmek, güç oluşturmak, koordinasyonu geliştirmek, yürüyüş performansını iyileştirmek ve fonksiyonel becerileri optimize etmektir. Art arda sekiz hafta boyunca haftada iki seans aldılar. Her seans neredeyse bir saat sürdü ve şunları içeriyordu:

1) Statik ve dinamik esneklik egzersizleri

2) İleri denge eğitimi

3) Postürel düzeltme egzersizleri

4) Alt ekstremite kaslarının aşamalı kuvvet antrenmanı

5) Koordinasyon egzersizleri

6) Fonksiyonel ambulasyon egzersizleri.

Plyo grubuna tahsis edilen katılımcılar, yakından izlenen ve izlenen plyometrik egzersizlerden 30 dakika daha aldılar. Olağan fizik rehabilitasyon bakımı ve plyometrik egzersizler arasında 15 dakikalık bir dinlenme süresi bırakılmıştır.

Ağırlık taşıma simetrisi

Ağırlık taşıma simetri endeksinde yapılan sonuçlara bakılınca sonuçlar oldukça anlamlıydı.

Kas gücü

Her iki grup arasında kas gücündeki değişikliklerdeki farklılıkların özeti aşağıda gösterilmiştir. 60 ° diz fleksiyonunda anlamlı fark yoktu. Aksine, diz fleksiyonunda 90 ° diz fleksiyonunda kuadriseps ve hamstring kasının arası yapılan sonuçlar anlamlıydı. Plyo grubundaki çocuklardaki gelişim daha fazlaydı. 

Yürüme performansı

Yürüme performansı ölçüleri şurada gösterilir. PLYO ve PLYO dışı gruplar arasında yürüme hızı anlamlıydı.

Bu çalışma, plyometrik eğitimin tek taraflı SP li çocukların tedavisinde ağırlık taşıma simetrisi, kas kuvveti ve yürüme performansı üzerindeki etkinliğini doğrulamaya çalışmıştır.  Ek olarak, plyo eğitimi, HF basıncındaki artışla gösterildiği gibi, etkilenen kişilerin HF sinde ağırlık taşıma üzerinde olumlu bir klinik etki sağlama olasılığı daha yüksek olan eğitim türüdür ve bu da vücut ağırlığının daha fazla transferini düşündürmektedir. Ayakta durma ve yürüme aktiviteleri sırasında alt ekstremiteye aşırı bağlılık ve ilgili taraftaki kasların vücut ağırlığını yeterince destekleyememesi nedeniyle, plyometrik eğitim protokolü, yan yana ağırlık taşıma farklılıklarını hedef aldı. Ayrıca, her iki alt ekstremite ağırlık taşıma faaliyetlerine dahil olduğu ve bu faaliyetleri yürütmek için azami çaba gerektirdiği için ikili eğitime önem vermiştir plyo eğitiminin ağırlık taşıyan simetri üzerindeki ayırt edici etkisini açıklayabilir. Bildiğimiz kadarıyla, SP li çocuklarda plyo eğitiminin ağırlık taşıma simetrisi üzerindeki etkinliğini analiz eden önceki hiçbir çalışma yoktur. Bu çalışmanın bulguları, plyo eğitimi ve gelişmiş propriyoseptif ve kinestetik farkındalığın neden olduğu merkezi ve periferal nöromüsküler adaptasyona atfedilebilir. 

Plyo egzersizlerinin eksantrik kasılma aşamasının, tekrarlayan mekanoreseptör stimülasyonu ve tendomüsküler yapıların uzunluğu ve gerginliğinde hızlı değişiklikler yarattığı öne sürülmüştür. Bu etkiler, Golgi tendon organlarının inhibe edici etkisini azaltabilir ve kas milinin, özellikle yerçekimi önleyici kasların hassasiyetini artırabilir. Ek olarak, eklem konumu ve hareketi konusunda bilinçli farkındalıkla ilgili olarak merkezi sinir sistemine afferent katkıyı artırabilir. Plyo eğitiminin neden olduğu nöral adaptasyon ve propriyoseptif modifikasyon, ilgili tarafta vücut ağırlığı desteğinin artırılmasına da katkıda bulunabilir. Ayrıca, Plyo eğitiminin kas-tendon elastikiyetini geliştirdiği, fonksiyonel stabiliteyi arttırdığı ve alt ekstremite kaslarındaki uzunlamasına retraksiyonun azalmasına neden olabilecek kas-eklem sertliğini arttırdığı ve vücut ağırlığının ürettiği kuvvetin vücut ağırlığınca iletilmesine yardımcı olduğu düşünülmüştür. Ek olarak, plyo eğitiminin kas dizilmesi ve kaslar arası koordinasyonun iyileştirilmesine ikincil olarak postüral stabiliteyi arttırdığı belirtilmiştir, bu da vücut ağırlığının eğitimden sonra neden her iki alt ekstremitede yayıldığına dair makul bir açıklama olarak düşünülebilir.

Kas gücü ile ilgili olarak, plyo grubundaki çocukların, plyo dışı gruba göre müdahale öncesi ve sonrasına göre 90 ° diz fleksiyonunda kuadriseps ve hamstring kaslarının MIMS sinde önemli bir iyileşme gösterdiği görülmüştür. . SP li çocuklarda kas gücünün optimizasyonu bağlamında plyo eğitiminin yapılması konusu önceki çalışmalarda neredeyse yok denecek kadar azdır. Plyo eğitimini takiben güç kazanımı, büyük olasılıkla motor ünite alım modelinin güçlendirilmesi ve artmış motor nöron uyarılabilirliği, daha iyi ko-kontraksiyon ve artmış sinerjik kas aktiviteleri artış göstermiştir. Villeral ve arkadaşları plyo eğitiminin yetişkin ve prepubertal çocuklarda kas gücünü artırmadaki etkinliğini bildirmişlerdir. Ayrıca Jonson ve ark. Plyo eğitiminin küçük çocuklarda motor performansı ve kas gücünü iyileştirmek için güvenli bir egzersiz modu olduğunu öne sürdü. Ek olarak, Ingle ve arkadaşları erken pubertal çocuklarda karmaşık bir plyo ve direnç eğitimine yanıt olarak dinamik kas gücünde önemli bir iyileşme göstermişlerdir.

Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları, tek taraflı SP li çocukların fiziksel rehabilitasyonuna plyo eğitiminin dahil edilmesinin kas gücü ve yürüme performansında önemli bir iyileşme sağladığını bulunmuştur. Önümüzdeki araştırmalar, plyometrik eğitimin uzun vadeli etkisini incelemelidir ve ayrıca farklı SP tipleri olan çocukları da içerebilir.

Klinik Çıkarım: SP li çocuklarda pliometrik egzersiz eğitimi kas gücü yürüme analizi gibi parametrelerde güzel sonuçlar doğurmaktadır. Paretik çocuklarda daha etkili bir tedavi için pliometrik egzersizler önerilebilir.

Hazırlayan: Fzt. Sefer Ali İnanıcı 
Elnaggar RK, Elbanna MF, Mahmoud WS, Alqahtani BA. Plyometric exercises: subsequent changes of weight-bearing symmetry, muscle strength and walking performance in children with unilateral cerebral palsy. J Musculoskelet Neuronal Interact. 2019 Dec 1;19(4):507-515. PMID: 31789302; PMCID: PMC6944802.

Daha fazla oku: Serebral Palsili Kişiler İçin Egzersiz ve Fiziksel Aktivite Önerileri Nelerdir?