Serebral palsi (SP), gelişmekte olan fetüs veya bebekte beyin lezyonlarının neden olduğu bir grup bozukluğu tanımlanır. 1000 canlı doğumda 1,5 ila 2,5 insidans oranları ile SP, çocuklarda en yaygın nörogelişimsel durumdur. SP, öncelikle hareket ve duruş bozukluğuna yol açar, bu da etkinliklerde ve katılımda sınırlamalara yol açabilir. Yaygın olarak bildirilen birincil motor bozukluklar; kas spastisitesi, bozulmuş seçici motor kontrol ve artmış kas koaktivasyonudur. Birincil motor bozuklukların ilerlemesini takiben, SP li çocuklar sıklıkla kas gücünde azalma gösterir.

SP’li çocuklarda ki bu kas güçsüzlüğünün günlük yaşam aktivitelerini kısıtlamaya önemli bir katkı sağladığı düşünülmektedir. Kas güçsüzlüğü nedeniyle, SP li bireyler yürüme gibi günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmek için nispeten daha yüksek kuvvetler oluşturmak zorundadır. Kas gücünün azalmasının, yürüme sırasında potansiyel olarak kas yorgunluğuna yol açabilecek daha yüksek göreceli kuvvetlere yol açtığı yaygın bir inanıştır.

Kas yorgunluğu geleneksel olarak kuvvet üretme kapasitesinde herhangi bir egzersiz kaynaklı azalma olarak tanımlanır, genellikle iki bileşene ayrılır; periferik ve merkezi yorgunluk. Periferik yorgunluk genellikle nöromüsküler kavşağın distalindeki süreçlere bağlı olarak kuvvet üretme kapasitesinde bir kayıp olarak tanımlanırken, merkezi yorgunluk, istemli aktivasyonda ilerleyici bir egzersizin neden olduğu azalma olarak tanımlanır. Yüzey elektromiyografisi (EMG), periferik yorgunlukla ilişkili nöromüsküler aktivasyondaki bu değişiklikleri gözlemlemek için yaygın olarak kullanılmaktadır.  Bu çalışmada, EMG’de medyan frekansta bir azalma ve RMS sinyallerindeki artış, kas yorgunluğunun belirtileri olarak yorumlanmıştır.

Bilimsel çalışmalar ne diyor?

Yapılan bir çalışmanın amacı, SP li çocuklarda ve tipik olarak gelişen akranlarında yürüme sırasında bacak kaslarında kas yorgunluğu belirtilerinin olup olmadığını araştırmaktır. SP li çocukların çeşitli bacak kası gruplarında azalmış güç seviyeleri bildirildiğinden,tipik olarak gelişen akranlarına kıyasla SP li çocukların farklı alt ekstremite kaslarında uzun süreli yürüyüş sırasında kas yorgunluğunun daha belirgin belirtilerinin gözlemleneceği hipotezi öne sürülmüştür. Ek olarak, SP li çocukların distal kaslarında kas güçsüzlüğünün daha belirgin olduğu gösterildiğinden distal kasların daha belirgin kas yorgunluğu belirtileri göstereceği hipotezi öne sürülmüştür.

Tek taraflı ve bilateral SP tanısı almış 13 çocuktan uygun bir örnek alınmıştır.Potansiyel katılımcılar, önceki 3 ay içinde botulinum toksin A tedavisi ve / veya önceki 12 ay içinde ameliyat görmüşlerse, hariç tutulmuştur. Spastisite klinik Tardieu Skalası kullanılarak değerlendirilmiştir.

Yürüme Testi

Tüm katılımcılar 40 metrelik bir yolda kendi seçtikleri rahat yürüme hızında (5 Dakikalık Yürüme Testi) ileri geri 5 dakika yürümüşlerdir. SP li çocuklar, gerektiğinde normal ayakkabılarını ve ayak bileği ayak ortezlerini giymişlerdir. Test performansı, ortalama yürüme hızını hesaplamak için kullanılan 5 dakikada katedilen mesafe olarak tanımlanmıştır. Üç eksenli ivmeölçerler (Axivity, Newcastle upon Tyne, İngiltere), ayrı yürüyüş döngülerini belirlemek için her iki ayakkabının ön ayağına yerleştirilmiştir. 2000 Hz de örneklenen tibialis anterior, rektus femoris, gastroknemius medialis, soleus ve semitendinosus un yüzey EMG si kablosuz EMG (Myon, Schwarzenberg, İsviçre) kullanılarak iki taraflı olarak kaydedilmiştir. EMG ve hızlanma sinyallerini senkronize etmek için yürüme testinin başında ve sonunda topuk düşürme egzersizi yapılmıştır.

SP li on üç çocuk ve tipik olarak gelişmekte olan 14 akran dahil edilmiştir. SP li çocuklarda ve tipik olarak gelişen akranlarında katılımcı özellikleri benzerdir SP li çocuklar önemli ölçüde daha kısa mesafeler kat etmişlerdir.

Bu araştırma çalışması, spastik SP li çocuklarda kendi kendine yürüme hızında yer üstü yürüyüş sırasında alt ekstremite kas yorgunluğunun belirtilerini bildirerek, EMG medyan sıklığında bir düşüş ve 5 dakikalık kendi kendine yürüme çalışması boyunca EMG‐RMS de bir artış değerlendirmektedir. 

Gastroknemius medialis ve soleus kasları için, SP’li çocuklarda en az etkilenen bacakta değişim oranı tipik olarak gelişmekte olan çocuklardan daha büyüktür. Bu gözlemler, bu alt bacak kaslarında, SP li çocukların tipik olarak gelişmekte olan akranlardan daha fazla kas yorgunluğu belirtileri gösterdiğini göstermektedir.

Bu çalışmada değerlendirilen diğer bacak kasları için, özellikle üst bacak rektus femoris ve semitendinosus, EMG medyan frekansı ve EMG‐RMS, SP li çocuklarda ve tipik olarak gelişmekte olan akranlarında sabit kalmıştır ve bu nedenle bu kaslarda kas yorgunluğu mevcut değildir. Bu nedenle, SP li bu nispeten iyi işleyen çocuk grubunda, kas yorgunluğunun alt bacak kaslarında daha belirgin bir şekilde ortaya çıktığı (ancak üst bacak kaslarında değil) ve tipik olarak gelişmekte olan akranlardan daha belirgin olduğu görülmektedir. Bu alt bacak kas yorgunluğu, SP li çocuklarda bildirilen yürüme kapasitesinin azalmasına katkıda bulunan faktörlerden biri olabilir.

SP li çocuklarda baldır kasının güç üretme kapasitesinin azalması, yürüme sırasında baldır kasında göreceli olarak yüksek taleplere neden olabilir ve bu kas grubunu yorgunluğa daha yatkın hale getirir.Bu nedenle, plantar fleksörlerin zayıflığı ile bu kas grubunun yürüme sırasında uygulamak zorunda olduğu görece yüksek kuvvetlerin birleşimi, kas yorgunluğunun neden en belirgin şekilde baldır kaslarında meydana geldiğine dair makul bir açıklama görevi görür. Bu bilgi, klinisyenlerin ve terapistlerin, yürüme sırasında kas yorgunluğunu azaltmak için tedaviyi çoğunlukla alt bacak kaslarına odaklamasının faydalı olabileceğini göstermektedir.

SP li çocuklarda görülen aşırı ko-kontraksiyon, yürüme sırasında oluşan kas yorgunluğuna katkıda bulunan faktörlerden biri olabilir.Ortak kontraksiyonun eklem stabilitesine ulaşmada yararlı olabileceği gerçeğine rağmen, aşırı ko kontraksiyon, her iki kas da aktif olduğu için yürüme sırasında yüksek metabolik maliyetlere yol açabilir.

Kas yorgunluğundan sorumlu bir başka faktör de kas spastisitesi olabilir. Spastisitesi olan bireylerin kaslarındaki bu biyomekanik değişiklikler yorgunluğa yatkınlıklarına katkıda bulunabilir.Spastisitesi olan çocukların spastisitesi olmayan (veya daha az) çocuklardan daha fazla yorulup yorulmadığını araştırmak için gelecekteki araştırmalar yapılmalıdır.

Sonuç olarak, bu keşifsel çalışma, hafif-orta derecede SP li çocukların alt bacak kaslarının, özellikle de baldır kaslarının, etkilenen bacaklarında yürüme sırasında tipik olarak gelişen akranlarından daha belirgin kas yorgunluğu belirtileri gösterdiğini gösterdiğinden araştırma alanına bilgi katmaktadır.

Klinik Çıkarım: Klinisyenler ve terapistler, SP li çocuklarda yürüme sırasında kas yorgunluğunu azaltmak için kuvvet antrenmanı programlarını alt bacak kaslarına odaklamalıdır. Hafif-orta şiddetli SP li çocuklarda kendi kendine yürüme sırasında alt bacak kaslarının seçici kas yorgunluğunun arttığı gözlendi. Bu, sınırlı yürüme kapasitesine katkıda bulunabilir.Serebral palsili (SP) çocuklar, tipik olarak gelişen akranlarından daha fazla alt bacak kas yorgunluğu belirtileri gösterir.SP li çocukların üst bacak kaslarında hiçbir kas yorgunluğu belirtisi görülmemiştir.

Hazırlayan: Berna Kılıç
Eken, M. M., Brændvik, S. M., Bardal, E. M., Houdijk, H., Dallmeijer, A. J., & Roeleveld, K. (2019). Lower limb muscle fatigue during walking in children with cerebral palsy. Developmental Medicine & Child Neurology, 61(2), 212-218.

Daha fazla oku: Serebral Palside Postüral Problemler