Pelvik taban, birkaç önemli ürolojik, jinekolojik, gastroenterolojik ve pulmoner gibi fonksiyonlarda rol oynayan bir kas yapısıdır. Pelvik taban disfonksiyonu; üriner ve fekal inkontinans, pelvik organ prolapsusu ve cinsel problemler gibi yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyen sonuçlara yol açabilir. Pelvik taban disfonksiyonlarına katkıda bulunduğu bilinen başlıca risk faktörleri arasında hamilelik ve doğum, obezite, kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve menopoz sayılabilir.

Pelvik taban kas eğitimi, yetersiz pelvik taban kaslarını tedavi etmek için çok etkili olsa da, klinisyenler pelvik taban disfonksiyonlarının önlenmesine de odaklanmalıdır. Araştırmalar, yetişkin kadınların pelvik taban hakkında bilgilerinin eksik olabileceğini ileri sürmektedir. Bu nedenle, bu çalışma kadınların pelvik taban hakkındaki bilgilerini değerlendirmek için tasarlanmıştır. Tedavi arama davranışını etkilemek için gereklidir ve pelvik taban kas eğitimi yapılan tedavi için uyumu artırabilir. Whitford ve arkadaşlarının 2007 yılında yaptığı çalışmada, bilgilendirme oturumlarına katılan kadınların, pelvik taban disfonksiyonlarının önlenmesi ve tedavisi için ilk basamak olduğu bilinen rutin pelvik taban kas egzersizlerini yapma olasılığının daha yüksek olduğunu göstermişlerdir. Bu araştırmanın birincil amacı,hiç doğum yapmamış genç kadınlarda pelvik taban fonksiyonlarının bilgisini değerlendirmektir.

Bu çalışmaya 18-27 yaş arası ve hiç hamile kalmamış (nulipar) 212 genç kadın katılmıştır. Katılımcılar 5 demografik özellikler, 6 pelvik taban yapısı ve fonksiyonu, 12 pelvik taban disfonksiyonları ve risk faktörleri, 3 cinsel fonksiyon ve disfonksiyonlar, 4 pelvik taban eğitimi, 5 eğitim ve bilgi toplamayı ve 1 tane de pelvik taban hakkında olan kaygılar ile ilgili toplam 36 soruluk bir anket doldurmuştur. Ayrıca katılımcılar topografik bilgilerini değerlendirmek için bir kadın bedeni görüntüsünde pelvik tabanın yerini işaretlemişlerdir.

193 kadın (%93) pelvik tabanın içerisinde kaslar olduğunu biliyordu ve 187 kadın (%92) pelvik tabanı kadın bedeni figüründe doğru yerleştirdi. 17 katılımcı (%8) pelvik tabanı karına veya femur başına yerleştirdi.

Katılımcıların yaklaşık %73 ü (155 katılımcı) pelvik tabanın en az bir işlevini ve %43 ü (91) birden fazla işlevini biliyordu. Pelvik tabanın kapatma (115 [% 56]) ve destek fonksiyonu (91 [%44]) en yaygın bilinen işlevlerdendi. Sadece 20 kadın (%10) pelvik tabanın cinsel fonksiyonlardaki rolünü biliyordu.

190 kadın (%90) pelvik taban kaslarının bilinçli olarak kasılabileceğinin farkındaydı ve 116 kadın (%57) içe doğru bir kaldırma ve/veya kasılma için sıkıştırma hareketi yaptıklarını söyledi. 75 kadın (%37), pelvik taban kaslarının aynı zamanda dışa doğru bir itme hareketi içerdiğini söyledi. 121 kadın (%58) pelvik tabanda kaç tane açıklık olduğunu bilmiyordu. Kadınların sadece %13 ü (28) “üç” cevabını vermiş ve isimlerini verebilmiştir.

Pelvik taban disfonksiyonlarının en önemli nedenleri ile ilgili soruların cevapları Tablo 1 de gösterilmektedir. 6 kadın (% 3) daha önce pelvik taban eğitimi almıştı. 0 dan 10 a kadar bir VAS ölçeğinde (0: bilgi yok; 10: alanda uzman), kadınlar pelvik taban hakkındaki genel bilgilerini ortalama 2.4 olarak derecelendirdiler. 168 katılımcı (%81) pelvik taban hakkında hiç bilgi almamışlardır. Kadınların %25’i (50) üriner inkontinans ve %14’ü ise (28) fekal inkontinans konusunda endişelerini dile getirmişlerdir.

Tablo 1. “Pelvik taban disfonksiyonunun en önemli nedenleri” N (%)

Katılımcı sayısı = 208 (4 eksik)

Tablo 2,hamilelik ve doğumun en çok beklenen sonuçlarını göstermektedir. Bu sonuçları idrar, dışkı ve cinsel olmak üzere üç kategoriye ayırdığımızda, kadınların sadece %9 unun (19) her üç kategoride de sonuç beklediği saptanmıştır. 153 katılımcı (%89) vajinal doğum, uzamış eylem ve forseps ile doğumun pelvik taban disfonksiyonları için risk faktörleri olabileceğini biliyordu. 148 katılımcı (%86) bir perineal rüptürün epizyotomiye göre pelvik taban kaslarında daha şiddetli bir lezyona neden olabileceğini düşünüyordu. Kadınların çoğu perineal yırtık sorusuna "vajina" yırtığı cevabını verdi. 158 katılımcı (%75) “pelvik organ sarkması” nedir bilmiyordu. Katılımcılar hangi organların pelvise inebileceğini bilmiyorlardı.

Tablo 2. “Hamileliğin / doğumun sonuçları” N (%)

Katılımcı sayısı = 183 (29)

Klinik Çıkarım: Bu makaleden hareketle pelvik tabanın ne olduğunu, ne gibi fonksiyonlarının olduğunu ve ne gibi sorunlara sebep olabileceği kadınlar tarafından çok bilinmemektedir. Klinik anlamda rehabilitasyona gelen kişilerin bu konuda bilinçlendirilmesi gerçekten çok büyük önem taşımaktadır.

Hazırlayan: Fzt. Pelin Zöhre
Neels, H., Wyndaele, J. J., Tjalma, Wiebren A. A. De Wachter, S., Wyndaele, M. & Vermandel, A.  (2016). Knowledge of the pelvic floor in nulliparous women. Journal of Physical Therapy Science, 28(5), 1524–1533.    doi:10.1589/jpts.28.1524     
Fonti Y., Giordano R., Cacciatore A. & et al.: Postpartum pelvic floor changes. J Prenat Med, 2009, 3: 57–59.

Daha fazla oku: Pelvik Taban Fonksiyonlarında Obturator İnternus Kasının Rolü Nedir?