Bel ağrısına dair merak ettikleriniz… Ne yapmanız gerekiyor? Beliniz neden bu kadar ağrıyor? MR çektirmenize gerek var mı? Ameliyat olmanız gerekiyor mu?

Ne yapmanız gerekiyor?

Ciddi bir yaralanma geçirmediyseniz (araba kazası, bir yerden düşmek vs.) ciddi bir patolojinizin (kırık vb.) olması muhtemel değildir. Akut bel ağrısı vakalarının çoğu hassaslaşmış eklemlerden ve / veya kaslardan kaynaklanır. Bu hassasiyet genellikle kas spazmıyla sonuçlanır ki bu spazm beyninizin — gerçek olsun yada olmasın — algılanan hasara karşı belinizi koruma yöntemidir.

Ağrıyı ZORLAMAYIN: Bunun bir anlamı yoktur, kas spazmı beynin yaralanma derecesine bakmaksızın belinizi koruma yöntemidir. Ağrınızı artırmayan hareketleri bularak, beyninize her şeyin yolunda olduğunu ve tekrar hareket etmenize izin verebileceğini gösterin. Bir fizyoterapistiniz varsa eğer, ağrısız hareketleri bularak, egzersizlere başlamanız kolaylaşacaktır.

Isı paketleri ve genel sıcak uygulamalar daha rahat hareket etmenizi sağlayabilir ancak tek başına yeterli gelmeyecektir.

Hareket EDİN: Omurganızı hafifçe hareket ettirin! Ağrıyı artırmadan hareket etmeye devam etmelisiniz. Hareketsiz kalmak yada tüm gün yataktan çıkmamak o sırada sizi rahatlatabilir ancak hareket etmeye başladığınızda spazmı, sertliği ve ağrıyı artıracaktır.

Ağrı kesici ve/veya anti-inflamatuarların kullanımı: Yardımcı olabilir. Bunun için hekiminize danışmalısınız. Var olan bilimsel çalışmalar tek başına ağrı kesici yada anti inflamatuar kullanımını desteklemiyor. Özellikle anti inflamatuarlar radiküler ağrı (sinir ağrısı) gibi durumlarda işe yarayabilir. Ancak özetle; sadece bel ağrısı için hemen ilaca başvurmak anlamsızdır illa kullanılacaksa hekim kontrolünde olmalıdır.

Fizyoterapiste DANIŞIN: Bir fizyoterapist farklı fiziksel modaliteler kullanarak, manuel terapi uygulayarak ve hepsinden daha önemlisi vereceği bel eğitimiyle birlikte egzersiz reçetenizi hazırlayarak kısa zamanda daha iyi hareket etmenizi sağlayacaktır.

BELİNİZ NEDEN BU KADAR CANINIZI YAKIYOR?

Akut bel ağrısı maalesef canınıza okuyabilir! İyi haber ise bir çok durumda bel ağrısı bir kaç hafta içinde geçmektedir. Deneyimlediğiniz ağrı miktarı, gerçekte ağrınıza neden olan şeyin miktarı ile doğru orantılı değildir. Yani ufak bir kas spazmı bile şiddetli bir ağrı yaşamanıza sebep olabilir.

Ayak bileğinizi burktuğunuzda nasıl bir gün içinde iyileşmesini beklemiyorsanız, beliniz ağrıdığında da aynı gün içinde iyileşmesini beklemeyin.

Endişe ETMEYİN!: Okuyunca çok basit geleceğini biliyorum ancak beliniz hakkında endişelenmek belinizin ağrısını daha da çok artırabilir.

MR/RÖNTGEN ÇEKTİRMEYE GEREK VAR MI?

Kısadan hisse: Çok büyük olasılıkla yok!

Bel omurları için görüntüleme teknikleri (MR/XR/BT) kullanımına dair bazı kriterler vardır (bunlardan ibaret olmamakla birlikte);

BELİNİZ NEDEN BU KADAR CANINIZI YAKIYOR?

6 haftadan uzun süren ve konservatif tedavilerle iyileşmeyen bel ağrısı ve radikülopati (bel ile ilişkili sinir ağrısı)

İlerleyici olarak kötüleşen nörolojik problemlerle seyreden bel ağrısı (reflekslerde bozulma, his kaybı, kuvvet kaybı)

Kanser, enfeksiyon, kırık gibi ciddi ve spesifik patolojilerin belirtileri varsa

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ İÇİN NEDEN KRİTERLER VAR?

Ne yazık ki, MR/Röntgen/BT gibi görüntüleme yöntemlerini kullanmak neredeyse bir salgın haline geldi. Ağrısı olsun olmasın, ufak bir şikayetle sağlık kurumuna başvuran insanlar çok erken veya gereksiz yere radyolojiye gönderilmektedir. Bireyler— herkeste görülebilecek — anormal bulgular verebilmekte ve daha sonrasında ağrıyı azaltmayan, pahallı, aşırı invaziv ve gereksiz müdahalelere maruz kalabilmektedirler.

Diskin fıtıklaşması gibi açıklanamayan tesadüfi bulguların hasta tarafından bilinmesi, nosiseptif etkiye sebep olarak kişinin daha fazla ağrı deneyimlemesine yol açabilir. Çünkü kişi artık belinde bir yaralanma, bir problem olduğuna inanmıştır. İstemediğimiz bu, nosebo etkisi bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

UNUTMAYIN: Disk fıtıklaşmaları, kemik çıkıntıları, kireçlenmeler ve disk dejenerasyonları, hiç bir ağrısı olmayan, daha önce hiç bir bel problemi yaşamamış bir çok kişide görülebilir.

2014 Amerikan Nöro-radyoloji Dergisi, görüntüleme sonuçları ile ağrı arasındaki ilişki hakkında sistematik bir inceleme (çok yüksek kanıt düzeyinde araştırma) gerçekleştirdi. Bu araştırmanın önerisi, insanların spesifik olmayan bel ağrısı için taranmaması gerektiği yönündeydi.

2018 yılında Wang ve arkadaşları yaptıkları çalışmada çok eğlenceli bir sonuç ortaya koydular! Bel ağrısının ilk ayında MR çektiren kişilerin ameliyat olma olasılığı 8 kat artarken, tıbbi maliyetlerinin ise 5 kat arttığını gösterdiler.

Ameliyata ihtiyacınız var mı? Çok büyük ihtimalle HAYIR!

Bel ağrısının ameliyatla sonuçlanması çok nadir görülür. Cerrahinin garanti altına alınması ve etkili olması için önce konservatif tedaviyi bırakmamış olmanız ve radyoloji sonuçlarınızda klinik şikayetlerinizle tam olarak eşleşen net bulgulara sahip olmanız gerekir. Cerrahi, giderek kötüleşen nörolojik semptomları olan vakalar için önerilmektedir.

Sonuç olarak, en temel tedavinin hareket etmeye devam etmek olduğunu unutmamalısınız. Ağrınızı artırmadan hareket etmeye devam etmeniz, beyninize endişelenecek bir şey olmadığını düşündürerek, spazmı azaltma uyarısı verdirecektir. Ağrısız bir şekilde hareket etmek ve bel ağrınızı azaltmak için fizyoterapiste danışmanız ise size zaman kazandıracaktır.

Hazırlayan: Uzm. Fzt. Bahar Ayberk

Daha fazla oku: Kronik Bel Ağrısında Lumbal Stabilizasyon ve Yürüme Egzersizleri ve Etkileri