Lenfatik sistem, lenf düğümlerini (lenf bezleri), dalak, timus bezi ve kemik iliğini içerir.

Lenfoma, lenfatik sistemle sınırlı olabilir veya ekstranodal hastalık olarak ortaya çıkabilir. 

Lenfoma iyileşme oranları, diğer birçok malignite ile karşılaştırıldığında nispeten yüksektir (%90 a kadar).

Prognoz sadece histolojik alt tip ve dereceye değil, aynı zamanda evreye de bağlıdır, bu nedenle görüntüleme tedavide çok önemli bir rol oynar. 

Lenfoma tedavisi kemoterapi, immünoterapi ilaçları, radyasyon tedavisi, kemik iliği nakli veya bunların bazı kombinasyonlarını içerebilir.

Lenfoma tüm kanserlerin yaklaşık %4 ünü oluşturur. Gelişmiş ülkelerde daha yaygındırlar.

Çocuklarda lenfoma, tüm kanserlerin %10-15 ini oluşturur ve en yaygın üçüncü malignite türüdür.

Lenfomalar, olgun lenfositlerden kaynaklanan bir malignitedir. Etiyoloji bilinmemektedir, ancak potansiyel lenfatojenik risk faktörleri şunları içerir:

• Viral enfeksiyon, örn. EBV, HTLV-1, HIV, HCV, HSV
• Bakteriyel enfeksiyon, örn. Helikobakter pilori
• Kronik immünsupresyon, örn. nakil sonrası
• Önceki kemoterapi (özellikle alkalize edici ajanlar) ve ilaç tedavisi, örn. Digoksin

Etiyoloji tam olarak bilinmese de hastalık şunlarla başlayabilir:

Hastalıkla savaşan bir beyaz kan hücresi (lenfosit) genetik bir mutasyon geliştirdiğinde; mutasyon, hücreye hızla çoğalmasını söyleyerek birçok hastalıklı lenfositin çoğalmaya devam etmesine neden olur.

Mutasyon, diğer normal hücreler ölürken kanser hücrelerinin yaşamaya devam etmesine izin verir. Bu durum lenf düğümlerinde çok fazla hastalıklı ve etkisiz lenfosit olmasına neden olur ve lenf düğümlerinin, dalağın ve karaciğerin şişmesine neden olur. 

Lenfomalar şu anda hematopoietik ve lenfoid doku tümörlerinin 2008 WHO sınıflandırmasına göre sınıflandırılmaktadır. Ana sınıflandırma şu şekildedir:

• Hodgkin lenfoma (Hodgkin hastalığı) (%40)
• Hodgkin dışı lenfoma (%60)
• Olgun B hücreli lenfoma
• Olgun T hücreli ve NK hücreli lenfoma
• Nakil sonrası lenfoproliferatif bozukluklar
• Lenfomaların çoğunluğu (%85) B hücresi, kalanı (%15) ise T hücresidir.

Tedavi

Lenfoma da dahil olmak üzere kan kanserleri son derece heterojendir ve genellikle kombinasyon halinde çeşitli tedavi seçeneklerini içerebilir. 

Hodgkins lenfoma tedavisinde tipik olarak bir tür kemoterapi, radyasyon tedavisi, immünoterapi veya bir kombinasyon kullanılır. Kemik iliği veya kök hücre nakli de bazen özel durumlarda yapılabilir. Hodgkins lenfoma hastalarının çoğu, başarılı bir tedaviden sonra uzun ve sağlıklı bir yaşam sürer. 

Non-Hodgkins lenfoma tedavisi gören birçok kişi, bir çeşit kemoterapi, radyasyon terapisi, biyolojik terapi, immünoterapi veya bunların bir kombinasyonunu alacaktır. Bazen kemik iliği, kök hücre nakli veya CAR T hücre tedavisi kullanılabilir. Özel koşullar altında ameliyat yapılabilir, ancak öncelikle tanı amaçlı biyopsi yapılır.

Non-HodgkinS lenfomanın ağrısız veya yavaş büyüyen formları şu anda tedavi edilemese de prognoz hala çok iyidir. Hastalar ilk tanı konulduktan sonra 20 yıl veya daha fazla yaşayabilir. Hastalığın indolent formu olan bazı hastalarda, ilerleme belirtileri görülene kadar tedavi gerekli olmayabilir. Tedaviye yanıt da zamanla değişebilir. Başlangıçta işe yarayan tedavi bir dahaki sefere etkisiz olabilir, bu da yeni veya deneysel tedavi seçenekleriyle ilgili en son bilgileri her zaman takip etmeyi gerekli kılar. 

Hangi lenfoma tedavilerinin kullanılacağı, hastalığın tipine ve evresine, hastaların genel sağlığına ve tercihlerine bağlıdır. 

Tedavinin amacı, mümkün olduğu kadar çok kanser hücresini yok etmek ve hastalığı remisyona sokmaktır.

Lenfoma tedavileri şunları içerir:

-Aktif gözetim: Lenfomanın bazı türleri çok yavaş büyür (Durumu izlemek için periyodik testlerden geçirin).

-Kemoterapi.

-Radyasyon tedavisi.

-Kemik iliği nakli: Kök hücre nakli olarak da bilinen bir kemik iliği nakli, kemik iliğini baskılamak için yüksek dozda kemoterapi ve radyasyon kullanmayı içerir. Daha sonra hastanın vücudundan veya bir donörden alınan sağlıklı kemik iliği kök hücreleri kanınıza aşılanır. 

-Diğer tedaviler: Lenfomayı tedavi etmek için kullanılan diğer ilaçlar, kanser hücrelerinizdeki belirli anormalliklere odaklanan hedeflenmiş ilaçları içerir. İmmünoterapi ilaçları, kanser hücrelerini öldürmek için bağışıklık sisteminizi kullanır. Kimerik antijen reseptörü (CAR)-T hücre tedavisi adı verilen özel bir tedavi, vücudun mikroplarla savaşan T hücrelerini alır, onları kanserle savaşmaları için tasarlar ve vücuda geri verir. 

İlaç tedavisinin yanı sıra hastanın yaşam kalitesini arttırma amaçlı hekim önerisiyle birlikte fizyoterapist tarafından palyatif tedavi de yapılabilir.

Hazırlayan: Fzt. Ayşe Demirtaş
https://radiopaedia.org/articles/lymphoma
https://lymphoma.org/aboutlymphoma/treatments

Daha Fazla Oku: Lenfödem ve Fizyoterapi