Fizyoterapi ve Formula 1

Fizyodemi May 2023
F1 Driver Numbers: Full list of driver numbers in Formula 1 and why they  chose it | The SportsRush

Başarılarımın Esas Sahibi…
Bu sözler 7 kez dünya şampiyonu Lewis Hamilton’dan kendisinin 2015’ten beri fizyoterapisti olan Angela Cullen’a armağan ettiği sözlerdir. ‘O olmasa asla başaramazdım’ diyen Hamilton, ‘Çalıştığımız dönemde bir kez bile negatif olduğunu görmedim. Her sabah uyandığımda karşımda pozitif sözler, gülen bir yüz ve sıcak bir destek buldum. Bu benim için çok önemli. Eğer benim hafta sonlarım yarışlarda iyi geçiyorsa bu onun sayesinde. Her zaman motive, her zaman destek veriyor, her zaman moralimi yüksek tutuyor. Yaşadığım tüm sıkıntıları hep çözdü.’ diyerek fizyoterapistinin hayatında ne kadar önemli olduğunu dile getirmiştir.

Kısaca F1 olarak adlandırılan Formula 1; tek kişilik, açık tekerlekli otomobil yarışlarının en yüksek düzeyini oluşturan yarışlar dizisidir. Bu seri yılda ortalama 20 yarıştan ve her yarış ortalama 300 km’den oluşur ve bu da ortalama olarak 1 saat 30 dk. ya denk gelmektedir. Bu süre zarfında pilotlara her tur belli bir G kuvveti biner ve bu da pilotların vücudu için çok zorlayıcıdır. G kuvveti dediğimiz şey; insan vücudunun santimetrekaresinde oluşan basınçtır. Örneğin 70 kilosunuz ve 3 G kuvvete maruz kaldınız. Vücudunuzda oluşan basınçla birlikte tam 210 kg büyüklüğünde kuvvet hissedersiniz ve bu da insanda baş dönmesi, mide bulantısı gibi semptomlara yol açar. Şunu da belirtmek gerekir ki, dünya üzerinde duran bir insandaki G kuvveti +1 iken, ayda bu kuvvet 0’dır.  

Son yıllarda araçlardan daha fazla yere basma gücü elde etmek için yapılan yeni çalışmalarla birlikte araçlar virajları savrulmadan daha hızlı dönebiliyor fakat bu da pilota binen G kuvvetini akıl almaz boyuta çıkarıyor. Düzlükte tam gaz giderken pilotlara yaklaşık olarak 0 ile 1 G kuvveti arasında yük binerken düzlük sonu frenlemelerde ve yüksek hızlı virajlarda  5.5-6 G kuvvetine kadar çıkabilmektedir. Bu kuvvetler Formula 1 pilotlarının boyun kasları başta olmak üzere core(çekirdek) kasları ve göğüs kaslarını da etkiler. Bu yüzden boyun, göğüs ve çekirdek kaslarını güçlendirmek G kuvvetinden dolayı oluşan basıncın toleransını artırır.

F1 Pilotları İçin Önemi
Formula 1, çoğu insan en yüksek fiziksel performans gerektiren sporları düşündüğünde akla ilk gelen sporlardan değildir. Genelde insanlar pilotların araca oturup sadece sürdüklerini ve bunun çok kolay bir şey olduğunu sanarlar. Ancak işin aslına baktığımızda asla öyle bir durum yoktur. Popüler inanışın aksine vücut 90 dakikalık bir yarışta çok fazla şey yaşar. 330 km/h in üstüne çıkan hızlarda aracı kontrol etmek olağanüstü bir güç ve dayanıklılık gerektirir. Örneğin fren pedalına tek seferde 130 kg’ın üzerinde bir kuvvet uygulanabilmektedir ve ortalama bir yarışta fren pedalına uygulanan kuvvet 1 turda 900 kg’dır. Başka bir örnek vermek gerekirse pilotlar her bir yarışta ortalama 3-4 kg kadar ağırlık kaybederler ve bunun yaklaşık 2-3 kg’ı sıvıdır ve kokpitin ve havanın sıcak veya nemli olup olmamasına göre değişebilir. Kalp atış hızı normal bir insanda dakikada 60-100 arasındadır fakat pilotlarda 200 ün üstüne çıkabilmektedir. Bütün bunlarla başa çıkabilmek için ister sezon içi olsun ister sezon sonrası veya öncesi olsun, pilotlar diyetlerine ve egzersizlerine mutlaka ama mutlaka önem vermelidir. 

F1 Pilotları Neden Antreman Yapar?
Motor sporları bir yarış disiplinidir ve her sürücünün amacı, bitiş çizgisine ilk önce ulaşmak için tüm yarış mesafesi boyunca arabalarından maksimum hızı ve en hızlı tur süresini çıkarmaktır. Bu, sürücünün hataları en aza indirirken arabasını sınırlara kadar zorlayabilme yeteneğine ve kapasitesine sahip olmasını gerektirir. Bu, güç, kuvvet-dayanıklılık ve kardiyovasküler dayanıklılıktan reaksiyon zamanı, koordinasyon ve bilişsel performans gibi zihinsel/görsel niteliklere kadar fizyolojik niteliklerin bir bileşenini gerektirir. Bir sürücünün sahip olması gereken bu fiziksel ve bilişsel nitelikler, bir dizi anahtar hareket modelinde ortaya çıkar.

Bunlar;
  • Frenleme için kalça ve dizde çabuk bir kuvvet oluşturmak
  • Sürekli oluşan G kuvvetlerine direnmek için çekirdek bölgede ve boyunda kuvvet oluşturmak
  • Aracı kontrol etmek ve virajlarda döndürmek için göğüs kasları ve üst uzuv kaslarını güçlendirmek
  • Aracı 300 km’den fazla hızlarda kontrol ederken milisaniyelik reaksiyonlar verebilmek
  • Uzun süre yüksek kalp atım seviyelerini sürdürmek için kardiyovasküler enduransı artırmak
  • Bilişsel performansı ve ani karar verme yeteneğini sürdürmek ve geliştirebilmek için gerekli dayanıklılığı sağlamak
  • Sürücü araç içerisindeyken yapması gereken ve sahip olduğu yetenekleri geliştirmeyi amaçlayan bu temel özellikleri ve nitelikleri fizyolojik, biyomekanik ve bilişsel bir bakış açısıyla belirlememizi sağlar. 

Peki Bu Pilotların Antreman Programı Nasıl?
Pilotlar kış dönemi olsun sezon içi olsun kondisyon, dayanıklılık, güçlendirme hız-koordinasyon ve çeviklik antremanlarını aksatmadan devam ettirirler ve ayrıca kilo yönetimine yönelik çalışmalar yaparlar çünkü pilotlar için her bir milisaniye önemlidir ve her bir kg onları yarışta az da olsa yavaşlatacağından dolayı optimum seviyeyi korumaya çalışırlar. Bu yüzden hem beslenmelerine hem de antremanlarına sıkı sıkıya bağlıdırlar. Genel olarak pilotlar dayanıklılık antremanı için bisiklete binerler ve günde 2 saate yakın kullanırlar. Ayrıca pilotlar dayanıklılık için koşu yaparlar, yüzme, kayak, kürek çekme gibi sporlarla da uğraşırlar. Dayanıklılık antremanlarına genel olarak kış arasının ikinci yarısında ve sezon içerisindeki yaz arasında ağırlık verirler. 

Neden Dayanıklılık Antremanı?
Dayanıklılık; insanın uzun süre devam eden yüklenmelerde yorgunluğa karşı koyabilmesidir. Dayanıklılık tümüyle yorgunluk ile ilgilidir. Diğer bir tanımı ise dayanıklılık yüklenmeler altında bile çalışma kalitesini düşürmeden uzun süre devam ettirebilme yetisidir. Dayanıklılık eğitimi, vücudun aerobik kapasitesini sürdürme yeteneğini artırmak için yapılır. Tabiki, en önemlisi uzun süren yarışlarda oluşan G kuvvetlerine dayanabilmektir. 

Ayrıca;
  • Daha sonra pilota eklenecek iş yükünü daha iyi tolere edebilmek
  • Uzun süren yarışlar için gerekli psikolojik kapasiteyi geliştirmek
  • Yarışlardan sonra rahatlamak ve gevşemek 
  • Pilotların stres ve anksiyeteden uzak durmasını sağlamak
  • Maksimum oksijen kapasitesini artırmak için yapılabilir.


Yazar: Fzt. H. Onur Ferhatoğlu

Referanslar: 
https://www.trainwithpush.com/blog/constructing-an-sc-needs-analysis-for-racing-drivers-and-motorsport
https://www.reflexion.co/blog/formula-1-training
https://www.timeslive.co.za/sunday-times/lifestyle/health-and-sex/2019-04-07-believe-it-or-not-formula-one-drivers-are-some-of-the-fittest-athletes-around/

Paylaş:

Yorumlar (0)

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış.

bu içerikleri beğeneceğinizi düşünüyoruz

Campus Online Kariyer Rehberi

Fizyodemi

Daha fazla benzer içerikten haberdar olmak için abone olun

Size özel bir deneyim sunmak için yasal düzenlemelere uygun çerezler(cookies) kullanıyoruz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.