Gençler çok yüksek spor katılım oranlarına sahiptir ve spor katılımının çocuk ve ergenler için daha fazla motor beceri geliştirme, sosyalleşme, takım çalışması becerisi edinme ve stres azaltma gibi fiziksel ve psikososyal birçok faydası vardır. Ancak spor aynı zamanda birçok ülkede bu popülasyondaki yaralanmaların %30 undan fazlasını oluşturan ve önde gelen bir yaralanma nedenidir.

11-18 yaş arası çocuk ve gençlerde sporunda yıllık tıbbi müdahale gerektiren tahmini yaralanma insidansı oranı %35’tir. Alt ekstremite yaralanmaları toplam yaralanmaların %60 ından fazlasını oluşturur. Spor yaralanması ayrıca spor katılımının azalmasına ve ilişkili tüm nedenlere bağlı morbiditeye, aşırı kilo/obeziteye ve travma sonrası osteoartrite yol açabilir. Takım sporlarına katılım yaralanma riskini artırmaktadır. Erkek çocuklar için takım sporlarında en yüksek yaralanma oranları buz hokeyi, ragbi, basketbol, futbol, güreş, koşu ve futbolda bildirilmektedir. Kızlar için ise takım sporlarında spora özgü en yüksek yaralanma oranları basketbol, futbol, buz hokeyi, hentbol, koşu ve çim hokeyinde bildirilmektedir.

Bilimsel çalışmalar ne diyor?

Tüm yaralanmaları önlemek imkansızdır ancak yaralanma önleme stratejileri yaralanmaların sayısını ve ciddiyetini azaltabilir. Takım ve okul ortamlarında, yaralanma önleme stratejileri çoğunlukla alt ekstremite yaralanmalarını önlemek amacıyla takım veya sınıf temelli nöromüsküler eğitim stratejilerine odaklanmıştır. Bu nöromüsküler eğitim stratejileri öncelikle önceki yaralanma, azalmış kuvvet, dayanıklılık, esneklik ve denge gibi intrinsik risk faktörlerini hedefler.

Bu çalışmada, çocuk ve genç sporcularda yaralanmaları önleme açısından nöromüsküler antrenman stratejilerinin etkinliğini değerlendirmek amacıyla bir sistematik derleme yapılmıştır.

Çalışmanın sonuçlarına göre alt ekstremite yaralanmalarının azaltılması için genç takım sporlarında nöromüsküler yaralanma önleme antrenmanlarının önemli bir genel koruyucu etkisi ve diz yaralanmalarında azalma olduğu düşünülmektedir.

Kuvvet, propriyosepsiyon/denge, çeviklik ve güç bileşenlerini içeren çok yönlü nöromüsküler antrenman programları en fazla önleyici etkiyi gösterirken germeye odaklanan programların önleyici bir etkisi bulunamadı. Nöromusküler antrenman programları atlama ve/veya pliometrik egzersizler de içerdiğinde daha fazla koruyucu etki gösterdiler. Anternmanların çoğu alt extremite yaralanmalarına odaklandığı için en çok etki alt extremite yaralanmalarının azaltılmasında gözlendi. 

Klinik Çıkarım: Çocuk ve genç sporcularda alt ekstremite yaralanma riskini azaltmada güç, denge ve çeviklik bileşenlerini içeren çok yönlü nöromüsküler antrenman programlarının önleyici etkisi vardır.

Hazırlayan: Fzt. Cansu Akkuş

Referans: Emery, C. A., Roy, T. O., Whittaker, J. L., Nettel-Aguirre, A., & Van Mechelen, W. (2015). Neuromuscular training injury prevention strategies in youth sport: a systematic review and meta-analysis. British journal of sports medicine, 49(13), 865-870.

Daha fazla oku: Dinamik Nöromusküler Stabilizasyon