Diastasis Rektus Abdominis e Giriş

Orta hatlar arası bir ayrım olan Diastasis Rektus Abdominis (DRA), hem hamile hem de doğum sonrası kadınları etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur.  Karın ön ve yan duvarlarında yer alan kasların fasyal bağlantıları gövdenin orta hattında birleşerek linea alba olarak adlandırılan yapıyı oluşturur. Linea alba elastik bir bağ dokudur. Büyüyen bebeğin karın duvarına uyguladığı mekanik stresler, hormon değişiklikleri ya da doğumun mekanik stresi ile linea alba ve karın kasları esner. Orta hattan ayrılarak parantez halini alır. Bu durum Diastasis Rektus Abdominis olarak tanımlanmaktadır. Diastasis Rektus Abdominis tanısı konulabilmesi için; göbek deliği seviyesi, 4.5 cm altı ve üstünde bir ya da daha fazla noktada 2 cm’den büyük ayrılma veya bu bölgede karın kasının kasılmasıyla beraber gözle görülebilen şişkinlik olması gerekmektedir. Diastaz genellikle göbek deliği seviyesinde ve üstünde daha sık oluşur. 

Çoğu gebelik vakasında lomber hiperlordozlu veya lomber hiperlordozsuz anterior pelvik tilt yaygındır. Pelvik ve karın kaslarının yerleştirme açısı, postürdeki bu değişikliklerden etkilenebilir, dolayısıyla postural biyomekaniği etkiler. Obezite, multiparite, fetal makrozomi, gevşek karın kasları, polihidramnios ve çoğul gebelikler başlıca predispozan faktörlerdir.

DRA, karın duvarının bütünlüğünün, mekanik kontrolünün ve fonksiyonel gücünün azalmasına, gövde mekaniğinin değişmesine, pelvik stabilitenin bozulmasına ve postürün değişmesine neden olabilir. Lomber omurga ve pelvis yaralanmaya karşı daha savunmasız durumda kalır, bu da bel ağrısını ve pelvik instabiliteyi olumsuz etkiler. Ek olarak, solunum, doğum, eliminasyon, gövde fleksiyonu, gövde rotasyonu, gövde lateral fleksiyonu ve karın iç organlarının desteklenmesi, pelvik taban fonksiyonlarında probleme yol açabilir. 

Yapılan araştırmalar sonucu DRA ve pelvik taban kas zayıflığının bağlantılı olduğu görülmüştür. DRA ile stres üriner inkontinans, fekal inkontinans ve pelvik organ prolapsusu arasında ilişkinin varlığı literatürde kanıtlanmıştır. DRA cerrahi müdahale olmadan fizyoterapi müdahaleleri ile tedavi edilebilmektedir.

Bilimsel Çalışmalar Ne Diyor?

Yapılan bir çalışma derin çekirdek stabilite egzersiz programının diastasis recti nin kapatılması ve doğum sonrası kadınların yaşam kalitesinin iyileştirilmesi üzerindeki etkinliğini belirlemiştir.

Çalışmaya doğum sonrası 3-6 aylık süre zarfında DRA’sı olan ve BMI≤29, 40 kadın dahil edilmiştir.

Müdahale Grubu: Her hasta için karın bölgesine sarılmış büyük bir havlu veya çarşaf kullanımını içeren, toplam 8 hafta boyunca haftada 3 kez derin çekirdek stabilitesini güçlendirme programı (diyafram nefesi, pelvik taban kasılması, plank ve izometrik karın kasılması ve ayrıca geleneksel karın egzersiz programı) uygulanmıştır. Bu gruptaki kadınlardan her egzersiz için 20 tekrardan oluşan üç set yapmaları, her tekrarda 5 saniye kasılma ve ardından 10 saniye gevşeme yapmaları istenmiştir. Tüm katılımcılara aynı günlük egzersiz programı ev rutini programı olarak da önerilmiştir.

Kontrol Grubu: 8 hafta boyunca haftada 3 gün statik karın kasılmalarını içeren geleneksel karın egzersizleri programı (Posterior pelvic tilt, Reverse Sit- Up exercise, Trunk Twist and Reverse Trunk Twist exercise) uygulanmıştır. Bu gruptaki tüm kadınlardan, her egzersiz için 5 saniye kasılma ve ardından 10 saniye gevşeme ile her egzersiz için üç set 20 tekrar yapmaları istenmiştir. Tüm katılımcılara aynı günlük egzersiz programı ev rutini programı olarak da önerilmiştir.

8 haftalık müdahale sonrası Digital nylon calipers ile rektus içi ayrılma miktarını değerlendirilmiş ve Fiziksel İşlev ölçeği (PF10) ile de yaşam kalitesi belirlenmiştir.

Her grup içinde Recti ayrım oranının azaldığı ve yaşam kalitesinin arttığı görülmüştür fakat müdahale grubunda istatiksel olarak da anlamlı daha fazla iyileşme saptanmıştır.

Klinik Çıkarım

Bu çalışmanın sonuçları dikkate alındığında, derin çekirdek stabilite egzersiz programının diastasis recti tedavisinde ve doğum sonrası kadınların yaşam kalitesini iyileştirmede etkili olduğu ve bu nedenle diğer tedavilere eşlik eden alternatif bir konservatif tedavi olarak kullanılabileceği sonucuna varılabilir. 

Hazırlayan: Fzt. Nida Müdüroğlu 
Acharry, N., & Kutty, R. K. (2015). Abdominal exercise with bracing, a therapeutic efficacy in reducing diastasis-recti among postpartal females. Int J Physiother Res, 3(2), 999-1005.
Lee, D. G., Lee, L. J., & McLaughlin, L. (2008). Stability, continence and breathing: the role of fascia following pregnancy and delivery. Journal of bodywork and movement therapies, 12(4), 333–348. https://doi.org/10.1016/j.jbmt.2008.05.003
Thabet, A. A., & Alshehri, M. A. (2019). Efficacy of deep core stability exercise program in postpartum women with diastasis recti abdominis: a randomised controlled trial. Journal of musculoskeletal & neuronal interactions, 19(1), 62–68.

Daha Fazla Oku: Derin Core Stabilizasyon Egzersiz Programının Diastasis Recti Abdominis ile Postpartum Kadınlarda Etkinliği Nasıldır?