Giriş

Hemiplejik serebral palsili çocuklar, günlük yaşam aktivitelerini (GYA) gerçekleştirmeyi  ve günlük yaşama katılımı etkileyecek bir üst extremite bozukluğuna sahiptir. Bu çocuklarda kuvvet eksikliği, öngörülebilir kavrama modelleri, spastisite ve parmak bütünlüğünde bozulma gözlemlenir. Bu çocuklar manuel(tek el kullanım gerektiren) aktiviteleri gerçekleştirmekte zorlanırken, bimanuel (her iki elinde kullanımını gerektiren) aktiviteleri daha kolay gerçekleştirebilirler. “Core Stabilizasyonu” vücut merkez pozisyonu ve hareketi kontrol etme yeteneği olarak tanımlanabilir. Core Stabilizasyon egzersizleri ;doğru postürü korumak için omurga, pelvis ve omuzlarla bağlantı kuran karın içindeki derin kaslara yönelerek extremitelerin hareketliliği için bir temel sağlar. 

Metodoloji

Katılımcılar geleneksel egzersizlerin uygulandığı “kontrol grubu” ve core stabilizasyon egzersizlerin uygulandığı “deney grubu” olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.

Kontrol Grubu

Kontrol grubuna uygulanan  program 12 hafta boyunca haftada 3 gün her egzersiz arası 2 dakika dinlenme olmak üzere 1 saat boyunca uygulanmıştır.

Kontrol Grubuna Verilen Egzersizler

1. Üst ve alt extremite proprioceptif egzersizler

2. Sırt kasları, karın kasları ve ayak bileği dorsifleksörleri güçlendirme 

3. Diz( fleksörler ve extansörleri) güçlendirme 

4. Kalça (fleksörler, ekstansörler, abdüktörler, iç ve dış rotatörler) için güçlendirme egzersizleri

5. Ayakta durma egzersizleri (tutunarak ayakta durma, kollar serbest bağımsız ayakta durma,  ve çocuktan bir ayağını kaldırmasını istemek, tek ayak üzerinde durmak, denge tahtası üzerinde durmak)

6. Farklı  hızlarda ve farklı yönlerde yürüyüş eğitimi

7. Yukarı – aşağı ve yerinde atlama ve geniş atlama

Deney Grubu

Çalışma grubu, üç seviyeden oluşan ek core stabilizasyon egzersizleri almıştır. Her seviye 4 hafta sürmüştür. Her seviyenin zorluğu propriosepsiyon, denge ve stabiliteye göre değişip egzersizler sabit bir yüzey olan  “mat” üzerinde başlamış ve hareketli bir zemin olan “pilates topu ” ile sona ermiştir. Setler arası 30 saniye dinlenme süresi verilmiştir.

Deney Grubuna Verilen Egzersizler

SEVİYE 1 (BASİT SEVİYE) 

Abdominal Drawing : Sırtüstü pozisyonda karnı içe doğru çekme (20 tekrar /3 set)

Abdominal Drawing +çift dizi göğse doğru çekme (20 tekrar 3 set) 

Supine Twist : Sırtüstü pozisyonda omurgayı sağa sola bükme (20 tekrar/ 3 set) 

SEVİYE 2 (ORTA SEVİYE) 

Pelvik köprü (3-5 tekrar /3 set)

Pilates topuyla spinal twist (10-20 tekrar /3 set) 

SEVİYE 3 (ZOR SEVİYE) 

Pilates topu başın altında olacak şekilde  köprü pozisyonunda 3 – 5 saniye bekleme ardından gevşeme (10-20 tekrar /3 set) 

Plank (yüzüstü köprü) (3-5 tekrar /3 set)

Klinik Çıkarım

Tedavi  öncesi ve sonrası değerlendirmelere göre deney ve kontrol grubunda anlamlı iyileşmeler gözlemlenmiştir. Hemiplejik çocuklarda geleneksel egzersiz programına core stabilizasyon egzersizleri entegre edilerse üst extremite fonksiyonlarında iyileşme sağlanacaktır. Core Stabilizasyon egzersizleri üst ekstremite verimliliğini artırmak için gövde stabilitesini iyileştirir. Çünkü proximal stabiliteyi geliştirmek distal mobiliteyi iyileştirecektir.

Hazırlayan : Fzt. Yaprak BÜYÜKTANIR

Abd-Elfattah, H. M., & Aly, S. M. (2021). Effect of core stability exercises on hand functions in children with hemiplegic cerebral palsy. Annals of Rehabilitation Medicine, 45(1), 71-78. 

Daha Fazla Oku: Robotik Terapinin Serebral Palsili Çocukların Üst Ekstremite Fonksiyonlarına Etkileri