Yaygın hareketsiz davranışlar arasında ofis işleri, araba kullanmak, toplu taşıma araçlarını kullanmak ve ekran başında geçirilen zaman yer almaktadır. 

Araştırmalar uzun oturma sürelerini kas sertliği, yorgunluk, rahatsızlık gibi kas-iskelet rahatsızlıklarıyla ilişkilendirmektedir. Ayrıca uzun süre sandalyede oturmanın pasif sırt kas sertliğinin artmasına neden olduğunu göstermektedir. Sandalyede oturma sırasındaki düşük kas aktivitesinin ve oturma pozisyonlarının sitatik doğasının kan akışı, kas dokusu oksijenasyonu ve inflamasyonun düzenlenmesi üzerinde olumsuz etkilerle kas metabolizmasının kısıtlanmasına neden olduğu öne sürülmektedir. Sandalyede oturma sırasında dinamik kas kasılmalarını ortaya çıkaran müdahele stratejileri, kas metabolizmasını geliştirerek pasif kas sertliğinde artışa karşı koymalıdır.

Bilimsel Çalışmalar Ne Diyor? 

Bu çalışma yukarıda bahsedilen teorik çerçeve için deneysel kanıt sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışma 4,5 saatlik oturma periyodu sırasında alt sırtın pasif kas sertliği üzerindeki duyusal ve motor eşikteki yüzeyel elektrik stimülasyonunun etkilerini karşılaştırmak, sandalyede oturma sırasında kas aktivitesini ortaya çıkaran müdahele stratejilerinin pasif kas sertliğindeki artışa karşı olduğu hipotezini test etmek amacıyla 15 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir.

Deney Şekil 1’de anlatılmaktadır.

Katılımcılara NMES( Nöromusküler elektrik stimulasyonu) ile uyarı verilmiştir. Her katılımcı, KONTROL, NMESsensor ve NMESmotor olmak üzere üç koşulu test etmek için 10 gün boyunca 4,5 saat oturma periyodu tamamlamıştır. Belli zaman aralıklarıyla 4,5 saat içerisinde 17 kez NMES uygulanmıştır.

Sonuç

Kontrol koşul sonucu ile 4,5 saatlik uzun oturma sonrası lomber omurgada +%16,5 ve torasik omurgada +%9,4’lük sırt kas sertliğinde artış meydana geldiğini bulmuşlardır.

Oturma periyodu sırasında uygulanan motor eşik seviyesindeki stimülasyonun kas sertliğinde -%10,8 oranında azalmaya yol açtığını kanıtlamışlardır.

Bel sırt kas sertliğinin elektrik stimülasyonu sonrası başlangıç ölçümünün altına düştüğü bulunmuştur. Motor eşik seviyesindeki stimülasyon sadece artan kas sertliğini telafi etmekle kalmayıp aynı zamanda masaj müdahalelerine benzer bir şekilde kas gevşemesini de desteklemektedir.

Azalmalar daha çok lomber bölge ile alakalı olup torasik bölgede anlamlı farklar bulunmamıştır.

Duyusal düzeyde stimülasyonun  kas sertliği üzerine bir etkisi bulunamamıştır. 

Klinik Çıkarım 

Bu çalışmanın başka bir önemli pratik anlamı ise NMES’in profesyonel sürücüler veya engelliler gibi uzun süreli oturmaya zorlanan insanlar için bir müdahale stratejisi olarak potansiyelini ortaya çıkarmasıdır.  

Hazırlayan: Fzt. Berna KILIÇ
Kett, A. R., Milani, T. L., & Sichting, F. (2021). Sitting for Too Long, Moving Too Little: Regular Muscle Contractions Can Reduce Muscle Stiffness During Prolonged Periods of Chair-Sitting. Frontiers in Sports and Active Living, 3.  

Daha Fazla Oku: Spastisite