Siyatik, yaygın olarak yayılan bacak ağrısını tanımlamak için kullanılır. Bu durum siyatik siniri oluşturan lumbosakral sinir köklerinin (L4-S1) inflamasyonu veya sıkışması sonucu oluşur. Hastalar genellikle diz altından ayağa ve ayak parmaklarına yayılan keskin bir bacak ağrısı hissederler. Ağrı ani veya yavaş başlangıçlı olabilir. Çoğu kişide bu durumla birlikte bel ağrısı şikayetini bildirir. L5 veya S1 sinir kökünü etkileyen disk hernileri daha sık görülür ve bacağın arkasında, yanında ayak ve ayak parmaklarında ağrıya sebep olabilir. L4 sinir kökünün etkilenmesi durumunda ağrı uyluğun ön ve yan tarafında lokalizedir. Aynı bacakta karıncalanma, uyuşma  ve kas kuvveti kaybı sinir kökü tutulumunu düşündüren diğer semptomlardır. 
 

Neler sebep olabilir?

Sinir kökü kompresyonu ve inflamasyon, siyatiğin patogenezinde rol oynar. Yaşa bağlı dejeneratif değişikliklerden ve bazen travmalardan kaynaklanan disk hernisi en sık nedenidir. Diğer nedenler arasında foraminal stenoz, yumuşak doku stenozu sayılabilir. Nadiren neoplazm, travma, enfeksiyon, piriformis sendromu disk hernisi semptomlarını taklit edebilir. 

Tanı nasıl konulur?

Çoğunlukla kişinin semptomlarına ve muayene bulgularına dayanır. Bacak ağrısının bel ağrısından daha kötü olması, diz altı ağrı hissedilmesi siyatik şüphesini arttırır. Ağrının başlangıcı, dağılımı, bacaklarda karıncalanma hissi, uyuşma ve kas zayıflığı gibi semptomlar sorgulanmalıdır. Her ne kadar siyatik için spesifik bir test olmasa da muayenede pozitif bulguların birleşimi olasılığı arttırır. 

Siyatikten şüphelenilen hastalarda radikülopati muayene örneği  

Yakın zamanda yapılan bir kohort çalışmasında lomber disk hernisi nedeniyle oluşabilecek siyatik durumunu düşündürebilecek bazı kriterler önermiştir. Bunlar: tek taraflı bacak ağrısı, <60°’de pozitif düz bacak kaldırma testi, tek taraflı motor güçsüzlük ve asimetrik ayak bileği refleksi. Kanser, travma ve enfeksiyon gibi ciddi patolojiler hariç tutulmalıdır. İdrar retansiyonu ve azalmış anal sfinkter tonusu gibi durumlarda hastanın  derhal yönlendirilmesi gerekir.

Görüntüleme gerekir mi?

Siyatik ile birlikte görülen ya da tek başına görülen nonspesifik bel ağrısında rutin görüntüleme önerilmez. Ancak kişinin semptomları 12 haftadan uzun sürerse veya kişinin ilerleyici nörolojik defisitleri, kötüleşen ağrısı varsa görüntüleme önerilebilir. 

Kırmızı bayraklar

• Şiddetli veya ilerleyici nörolojik defisitler
• Üriner retansiyon belirtileri olan kauda ekina sendromu şüphesi ve/veya azalmış anal sfinkter tonusu
• Kanser veya enfeksiyon şüphesi
• Travma geçmişi
• Konservatif tedaviye rağmen semptomların 12 hafta boyunca devam etmesi

Konservatif tedavi

İlk tedavi, kompresyon/inflamasyon azalırken ağrı yönetimini amaçlar. Günlük yaşamın mümkün olduğunca az etkilenmesi hastaların aktif kalması ve yatak istirahatinden kaçınması ile mümkün olur. Bacak ağrısının progresyonu, nörolojik defisitlerin izlenmesi ve takip edilmesi gerekir. 

Kişinin uygunluk düzeyi gözlemlenerek egzersiz önerilebilir ve manuel terapi ile desteklenebilir. 

Hazırlayan: Fzt. Birgül Dıngırdan

Koes, B. W., Van Tulder, M. W., & Peul, W. C. (2007). Diagnosis and treatment of sciatica. Bmj, 334(7607), 1313-1317.

Daha Fazla Oku: Siyatik