Ankilozan spondilit (AS), aksiyel iskeleti etkileyen, bel ağrısına ve fonksiyonel bozulmaya neden olan inflamatuar bir hastalıktır. Hastalık, omurga ve eklemlerde iltihaplanma ve ağrıya neden olur, bu da fiziksel aktiviteyi ve omurga hareketliliğini azaltır ve yorgunluk, tutukluk, uyku bozuklukları ve depresyona neden olur.  Egzersizler, ağrıyı azaltmak kadar spinal mobiliteyi ve fiziksel uygunluğu sürdürmek veya iyileştirmek için önemlidir ve AS tedavisi için kanıta dayalı önerilere dahil edilir.  
 

Bilimsel Çalışmalar Ne Diyor?

Ankilozan spondilit tanısı konan, yaşları 18 ile 60 arasında değişen 60 hastanın katıldığı bir çalışma yapılmıştır.

Müdahale Grubu (30)

Bir fizyoterapist gözetiminde maksimum 4 hastadan oluşan bir grupta bir pilates topunda direnç egzersizleri yapılmıştır. 16 hafta boyunca, bu hastalar 50 dakikalık seanslarda haftada 2 kez 8 egzersiz yapılmıştır. Yükler başlangıçta değerlendirilmiş olup ve yüklerin ilerlemesini değerlendirmek için 4, 8, 12 ve 16 hafta sonra yeniden değerlendirilme yapılmıştır.

Tüm egzersizler 10 tekrardan oluşan 3 set halinde yapılmıştır. Ağırlık ilerlemesi şu şekildedir: 0 ila 4. haftalarda, egzersizler 1RM nin %50 si ile; 4 ila 12. haftalarda, egzersizler 1RM nin %60 ı ile ve 12 ila 16. haftalarda egzersizler 1RM nin %70 i ile yapılmıştır. Setler arasında 2 dakikalık bir dinlenme periyodu belirlenmiştir.

A-) Topun üzerinde oturur, serbest ağırlığın direncine karşı ön kolun fleksiyonu ve ekstansiyonu.

B-) Topun üzerinde otururken, iki el ile dambılı tutar, kollarını yere dik olacak şekilde kaldırır ve önkolun fleksiyon ve ekstansiyonunu gerçekleştirilir.

C-) Kürek çekme - ayakta durma pozisyonu, bir bacak yukarıda ve topun üzerinde ve kontralateral uzuv ekstansiyonda ve üst kısım kürek çekmeye benzer bir hareket gerçekleştirir. 

D-) Squat ayakta durma pozisyonu, beldeki topun desteğiyle, ellerde ağırlıklarla çömelme hareketi gerçekleştirir.

E-) Topun üzerinde oturur pozisyonda üst ekstremitenin dirence karşı abduksiyonu. 

F-) Crucifix - topun üzerinde sırtüstü pozisyonda üst uzuvların abduksiyonu

G-) Mekik - topun üzerinde sırtüstü, göğüs bölgesinde ve bel omurgasında bir yük ile, gövdenin fleksiyonunu gerçekleştirir.

H-) Reverse crucifix - topa prone pozisyonunda, diz çökmüş şekilde kolların tam ekstansiyonu gerçekleştirir.

Kontrol Grubu (30)

KG sadece tıbbi tedavi almıştır.

Değerlendirme Parametreleri:

• BASFI (Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index)
• HAQ-S (Health Assessment Questionnaire for Spondyloarthritis)
• 6-minute walking test (6MWT) 
• Timed up and go test (TUG)
• Kas gücünü değerlendirmek için bir tekrar maksimum testi (1 RM) 
• BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index)
• BASMI (Bath Ankylosing Spondylitis Metrology Index)
• Göğüs hareketliliğini değerlendirmek için göğüs ekspansiyonu 
• SF-36 Health Survey
• Tedaviden hasta memnuniyeti (Likert skalası) 

Sonuçlar

BASFI , HAQS ve TUG ile değerlendirilen fonksiyonel kapasite açısından gruplar arasında istatistiksel farklılık bulunamamıştır. 

BASMI ve torasik genişleme ile değerlendirilen spinal mobilite değerlendirmesinde gruplar arasında bir fark bulunamamıştır.

SF-36 anketin herhangi bir alanında gruplar arasında herhangi bir farklılık gözlemlenmemiştir.

6 dakikalık yürüme testinde gruplar arasında istatistiksel farklılıklar bulunmuştur.

1 maksimum tekrar kuvvet testinde gruplar arası anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Likert ölçeğinde gruplar arası anlamlı farklılıklar görülmüştür.

SONUÇ OLARAK

Pilates topunun kullanıldığı progresif kas güçlendirmenin AS li hastalarda kas gücünü, yürüme performansını ve hasta memnuniyetini artırmada etkili olduğu görülmüştür. Egzersiz programı, hastalık aktivitesi üzerinde zararlı etkiler olmaksızın iyi bir tolerans göstermiştir.

Hazırlayan: Fzt. Nida Müdüroğlu
Souza, M. C., Jennings, F., Morimoto, H., & Natour, J. (2017). Swiss ball exercises improve muscle strength and walking performance in ankylosing spondylitis: a randomized controlled trial. Revista brasileira de reumatologia, 57(1), 45–55. https://doi.org/10.1016/j.rbre.2016.09.009

Daha Fazla Oku: Pilates Egzersizleri