Bazı çocuklar bir dizi motor görevi kolayca yerine getirirken, bazı çocuklar ise vücut hareketlerini koordine etme ve kontrol etme konusunda önemli zorluklar yaşarlar. Gelişimsel koordinasyon bozukluğu (GKB) olan çocuklarda, herhangi bir tıbbi duruma bağlı olmaksızın motor koordinasyon gelişiminde belirgin bozulmalar, zayıf postüral kontrol, günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma ve düşük akademik başarı görülebilir.
 

GKB’li çocukların tipik bir özelliği zayıf postüral kontroldür. GKB li çocukların %73-87 sinin aslında denge kontrol problemleri gösterdiği bildirilmiştir. Statik denge kontrolüne sahip olmayan çocuklar, normal fonksiyonel aktiviteleri geliştirmek için gerekli olan dengeleyici çerçeveden yoksundur. Denge kontrolünün gelişimi, diğer tüm becerilerin gelişimi için temel oluşturduğundan, GKB li çocuklarda postüral stabiliteyi sürdürme yeteneği, ele alınması gereken önemli bir alandır. Postüral kontroldeki herhangi bir bozulma, çocukların aktivite katılımını sınırlayabilir, düşme risklerini artırabilir ve motor beceri gelişimini geciktirebilir.

Yapılan bir çalışmada GKB  tanısı konulan 20 öğrenci iki gruba ayrılmıştır. Deney grubu 12 haftalık bir trambolin denge eğitimine katılım sağlar iken, kontrol grubu normal okul programında beden eğitimi derslerine katılım sağlamıştır.

Trambolin denge eğitim programı, müdahale grubuna 12 hafta boyunca haftada 3 kez uygulanmıştır ve her bir eğitim ünitesi yaklaşık 45 dakika sürmüştür. Eğitim yürüme egzersizlerini, tek ayak üzerinde zıplamayı, bir veya iki bacakta sıçrama ve inişleri, açık veya kapalı gözlerle yüksekten inişleri ve farklı yönlerde dönüşleri içeriyordu. Katılımcılar, çeşitli portatif veya sabit jimnastik ekipmanlarının kullanıldığı istasyonlarda devre antrenmanlarını takip ettiler.  

Sonuçlar, bir trambolin istasyonu programını içeren 12 haftalık denge eğitimi devresine katılan müdahale grubunun motor koordinasyon ve denge performansındaki gelişmeler belirgindir. 

Denge görevindeki performans iyileştirmeleri, çocukların trambolinin dengesiz yüzeyine uyum sağlama ve dengeyi koruma çabalarının karmaşık duyusal motor uyarımındaki değişikliklerden kaynaklanıyor olabilir. Duyusal bilgiyi tolere etme veya işleme zorluğu , GKB li çocuklarda görülebilen bir özelliktir ve bu, proprioseptif sistemlerindeki eksiklikleri yansıtır. Bu da yeterli bilgi edinilmesini ve görsel ve propriyoseptif uyaranlara tepkiyi etkileyerek denge yeteneği ve iyi duruşun sürdürülmesi açısından kötü sonuçlara yol açar. Bu nedenle, GKB li çocuklar için eğitim müdahaleleri, görsel, propriyoseptif, işitsel ve dokunsal girdiler sağlayarak duyusal sistemi düzenlediğine inanılan faaliyetler dahil olmak üzere duyu-motor organizasyonuna odaklanmalıdır.

Klinik Çıkarım

Trambolin gibi ilgi çekici ekipmanlarla yapılan denge eğitiminde çocuklar, hem eğlenceli hem de terapötik olabilen çeşitli hareket etkinliklerine aktif katılım sağlarlar. Bu bağlamda, trambolin kullanılarak yapılan denge eğitiminin fonksiyonel sonuçları iyileştirmede etkili bir müdahale olabileceği önerilebilir ve denge ve motor koordinasyon performansını iyileştirmek için alternatif bir fiziksel aktivite modu olarak önerilmektedir.

Hazırlayan: Fzt. Nida Müdüroğlu

Giagazoglou, P., Sidiropoulou, M., Mitsiou, M., Arabatzi, F., & Kellis, E. (2015). Can balance trampoline training promote motor coordination and balance performance in children with developmental coordination disorder?. Research in developmental disabilities, 36, 13–19. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2014.09.010 

Daha Fazla Oku: Denge Egzersizleri