“Egzersiz ile İlişkili Bacak Ağrısı Olan Bireylerde Ağrı ve Alt Ekstremite Fonksiyonu Üzerine Rijit Bant ve Egzersiz, Elastik Bant ve Egzersiz İle Egzersizin Karşılaştırılması: Kanıt Düzeyi Yüksek Çalışma “

Egzersiz ile ilişkili bacak ağrısı, hareket sırasında diz ile ayak bileği arasındaki ağrı ile karakterize en sık görülen alt bacak rahatsızlığıdır.

Çalışmanın amacı; egzersiz ile ilişkili bacak ağrısına yönelik tedavide, yalnızca alt ekstremite kas kuvvetlendirme eğitiminin ve alt ekstremite kas kuvvetlendirme eğitimi ile birlikte anti pronasyon rijit bantlamanın ve anti pronasyon elastik bantlamanın karşılaştırılmasıdır.

Yöntem; 12 ay sürmesi planlanan çalışma, katılımcıların rasgele seçildiği, kontrol grubu içeren klinik bir çalışmadır. Çalışmada yanlılık olmaması açısından değerlendirmeyi yapan araştırmacı grupların dağılımını bilmemektedir.

• Çalışmaya 18-40 yaş arasında kadın, herhangi bir travmaya bağlı olmadan sinsi başlayan, ağırlık aktarma ile artan en az 1 aydır mevcut diz ve ayak bileği arasında ağrısı olan 45 katılımcı alınacaktır.
• Alt ekstremite ameliyatı geçirmiş, kardiyak bir durumu olan, radikülopati semptomu veya nörolojik tutulum gösteren, adezif banta alerjisi olan kişiler çalışmaya dahil edilmeyecektir.
  1. Yalnızca alt ekstremite kas kuvvetlendirme eğitimi
  2. Alt ekstremite kas kuvvetlendirme eğitimi ile anti pronasyon rijit bantlama
  3. Alt ekstremite kas kuvvetlendirme eğitimi ile anti pronasyon elastik bantlama olacak şekilde 6 hafta uygulanacaktır.
• Plantar derin ayak kaslarının eğitimi
• Kalça abdüktör ve eksternal rotatör kas eğitimi
• Plantar derin ayak kaslarının eğitimi
• Kalça abdüktör ve eksternal rotatör kas eğitimi
• Anti pronasyon rijit bantlama (Augmented Low-Dye tekniği ile)
• Plantar derin ayak kaslarının eğitimi
• Kalça abdüktör ve eksternal rotatör kas eğitimi
• Anti pronasyon elastik bantlama (Augmented Low-Dye tekniği ile)

Yapılacak bantlamanın amacı; ayak ortasının vertikal mobilitesini azaltmak ve mediyal longitudinal arkı arttırmaktır.

Verilecek olan egzersizin yoğunluğu; tek ayak üzerinde dururken navikular yüksekliğin değişkenliğine bakılarak verilecektir. Zayıf stabilite için ağırlıksız egzersiz, orta düzey stabilite için ayakta egzersiz, iyi stabilite için tek ayak üstünde egzersiz verilmesi planlanmaktadır. Egzersiz yoğunluğu katılımcının performansına göre arttırılacak ya da sabit tutulacaktır. Egzersiz süresi; derin ayak kasları için 3 dakika, gluteal kaslar için 20 saniye 3 tekrar olacak şekilde ayarlanmıştır.

• Değerlendirme sonrası katılımcılara ilk hafta günlük aktivite düzenlemesi yapıldıktan sonra 1. haftanın sonunda 30 dakika fizyoterapi seansında öneri ve egzersiz eğitimi verilecektir.
• Katılımcılar egzersizlerini her gün yapmaları ve yaptıklarını kayıt etmeleri için bilgilendirilecektir.
• 2. haftanın sonunda egzersiz programı yeniden düzenlenecektir. Katılımcılara 4 hafta boyunca egzersizlerine devam etmeleri ve yoğunluklarını kademeli olarak arttırmaları söylenir. Katılımcılar her hafta fizyoterapist tarafından telefon ile kontrol edilecektir.
• 1. haftanın ortasına kadar 2. gruba rijit, 3. gruba elastik bantlama yapılır ve katılımcıya gece bantı çıkarması istenir. Ertesi gün test için çağırılır. 1. haftanın sonunda 30 dakika fizyoterapi seansında öneri ve egzersiz eğitimi verilir ve eğitim sonrası tekrar bantlama yapılır.
• İlk grupta olduğu gibi egzersizlerini her gün yapmaları ve yaptıklarını kayıt etmeleri istenir.
• 2. haftanın ortasına kadar tekrar bantlama yapılır. Katılımcıdan bantı test seansından bir gece önce çıkarması istenir. 2. haftanın sonunda 30 dakika fizyoterapi seansında öneri ve egzersiz eğitimi verilip egzersiz programı düzenlenir.
• Katılımcıya 4 hafta boyunca egzersizlerine devam etmeleri ve yoğunluklarını kademeli olarak arttırmaları söylenir. Bu süreçte bantlama yapılmayacaktır. Katılımcılar her hafta fizyoterapist tarafından telefon ile kontrol edilecektir.

Sonuçlar 1., 2., 6. hafta yüzyüze, 12., 18., 24. ve 30. hafta telefon ile alınacaktır.

Orta ayak vertikal mobilitesi ölçümü, uygulamadan önce ve sonra 1., 2., ve 6. haftalarda yapılacaktır. Ölçüm bir platform ve modifiye çap pergeli ile, iki ayak üstünde ve bacaklar gevşek halde oturarak ölçülecektir.

Ağrı skalası için Vizüel Analog Skalası (VAS), ayak fonksiyonelliği için Ayak ve Ayak Bileği Yeterlilik Testi (FAAM), Hastaya özel fonksiyonel skala (Patient Spesific Functional Scale), yapılan müdahalelerin katılımcıda yarattığı etki için (Global perceived effect) 6 puanlık bir skala ve katılımcıların fiziksel aktivite seviyelerini belirlemek için fiziksel aktivite anketi kullanılacaktır.

Bu çalışma egzersiz ile ilişkili bacak ağrısı için alt ekstremite kas eğitiminin ve anti pronasyon bantlamanın etkinliğini araştıran ilk kanıt değeri yüksek çalışmadır. Daha önceki çalışmaların kanıt düzeyleri düşük olduğundan çalışmanın sonuçlarının etkin bir kanıt sunacağı düşünülmektedir.

Rijit bantlama ile çalışmada yer alacak olan 2 egzersiz tipinin egzersiz ile ilişkin bacak ağrısı için etkili olduğu bazı çalışmalarca gösterilmekte ancak elastik bantlamaya yönelik karşılaştırmalı bir çalışma bulunmamaktadır.

Çalışma sonucunda hangi tip uygulamanın daha etkin olduğuna veya müdahaleler arasında fark olmamasına göre egzersiz ile ilişkin bacak ağrısı için oluşturulacak rehabilitasyon programı belirlenebilir.

Çalışmanın uzun süreli olması ise yapılacak olan müdahalelerin etki süresinin ölçülmesi açısından önemlidir.

Çalışmanın limitasyonları; yaş aralığının geniş olmasından ve sadece kadın katılımcıları içermesinden dolayı sonuçlar genellenemeyecektir.

 

Daha Fazla Oku: Bacak Ağrısında Nörodinamik Tedavi Etkili Midir?