Progresif supranuklear palsi (PSP) kronik progresif nörodejenaratif bir hastalıktır.Erken dönemde postüral instabilite ve düşmeler görülür.Bu bozukluklar büyük olasılıkla beyin sapının ve daha yüksek kortikal fonksiyonların siinerjistik olarak işlevselliğini kaybetmesi sonucunda oluşmaktadır. Hastayı birkaç yıl içinde tekerlekli sandalyeye mahkum etmektedir. PSP için tam bir tedavi yöntemi yoktur.Fizyoterapi ve rehabilitasyonun etkinliği üzerine literatür çok azdır.

Biyofeedback, kişinin kendi vücudu ile ürettiği sinyal ile duysal bilgisini artırarak performansını artırmayı hedefleyen bir eğitim tekniğidir. İşitsel biyofeedback (İBF) sisteminin ise son yıllarda denge problemi olan hastalarda (periferal sinir sistemi problemleri gibi) denge üzerinde olumlu etkilerini gösteren çalışmalar mevcuttur.

Konu ile ilgili bilimsel çalışmalar ne diyor?

Konu ile ilgili yapılan bir çalışmada bir santral sinir sistemi hastalığı olan PSP‘de postüral kontrol eksikiğinde İBF temelli postür ve dinamik balans eğitiminin faydalı olabileceği hipotez edilmiştir.Postür ve dinamik balansı geliştirmeye yönelik 6 haftalık bir tedavi programı uygulanmıştır.Çalışmaya dahil edilme kriterleri başka birinin yardımı olmaksızın en azından teknik destek ile ayakta durabilme ve ciddi komorbiditesi olmaması iken dışlama kriterleri major depresyon (Beck Depresyon Skalası >15),demans (ICD-10),Mini Mental Durum Skoru <24 olması,duyma problemi (Odyometre) olması ve stabil olmayan medikal problem (PSP ilaç dozajı) yaşaması olarak belirtilmiştir.57-74 yaş arası 8 PSP hastası dahil edilmiştir.

Eğitimin amacı sadece postüral kontrol ve postüral stabiliteyi değil aynı zamanda dinamik balansı artırmaktır.Eğitim zorluğa ve karmaşıklığın artışına göre 6 postür ve balans kategorilerine göre önceden belirlenmiş egzersizlerden oluşturulmuştur. Bu 6 kategori:

Oturmada postüral kontrol

Ayakta duruş

Transfer

Salınım

Uzanma

Farklı yönlere adımlama

olarak ifade edilmiştir.

Katılımcılar denge açısından Berg Denge Testi ile,fonksiyonel mobiliteleri Timed Up and Go testi ile,oturmadan ayağa kalkma parametresi Five Chair Rise ile,parkinsona spesifik özellikler UPDRS ile,hayat kalitesi PDQ-39 ile,günlük yaşam aktivitelerinde cesaret, düşme korkusu Activity Specific Balance Confidence ile,depresyon durumu ise Geriatrik Depresyon Skalası ile değerlendirilmiştir.

Sonuçlarda postür ve dengede istatistiksel olarak anlamlı bir düzelme gözlenmiştir.Fonksiyonel mobilite ve Parkinson’a spesifik özelliklerde anlamlı bir değişim gözlenmemiştir. PDQ-39 ile ölçülen hayat kalitesinde hastaların iletişim ve bilişsel skorlarının arttığı saptanmıştır.

Klinik Çıkarım:PSP hastalarında, postür ve dinamik balansı hedef alan İBF temelli fiziksel eğitim hem fonksiyonel hem psikososyal gelişmelere neden olmuştur. Bu çalışma ev temelli eğitim stratejileri geliştirmek için ilk adım sayılabilir.

Referans
Anat Mirelman, Talia Herman, Martina Mancini, Clemens Becker. Improvement of balance after audio-biofeedback. A 6-week intervention study in patients with progressive supranuclear palsy.  Zeitschrift für Gerontologie + Geriatrie 43(4):224-8