No products in the cart.
Sporcu Sağlığı
Koşu Biyomekaniği
Koşmak lokomotor aktivite bakımından yürümeye benzer. Fakat önemli farklılıklar vardır.
Koşu gereklilikleri :
- Daha yüksek denge
- Daha fazla kas kuvveti
- Daha fazla eklem hareket açıklığı
Daha fazla dengeye ihtiyaç vardır, çünkü yürürken mevcut olan çift destek süresi koşarken mevcut değildir. Ayrıca, her iki ayağın yerden kalktığı, destek yüzeyiyle temas etmediği bir çift uçuş periyodu eklenir. Koşucunun uçuş periyodunda geçirdiği süre, koşucunun hızı arttıkça artar. Koşu döngüsü sırasında, basınç merkezindeki yer reaksiyon kuvvetinin (GRF) vücut ağırlığının % 250’sine yükseldiği gösterilmiştir.
Koşu biyomekaniğini incelemesi açısında faydalı bir makale olan Novacheck ’97: The Biomechanics of Running’i okuyabilirsiniz.
Eklem Hareketi
Duruş fazının başlaması: Kalça topuk vuruşunda yaklaşık 50 derece fleksiyondadır, duruş fazının geri kalanı boyunca ekstansiyona gitmeye devam eder, parmak kalkışından sonra 10 derece hiperekstansiyona ulaşır. Kalça geç swing fazında 55 derece fleksiyondadır. Swing fazının bitiminden önce, topuk vuruşuna hazırlanmak için kalça 50 derece ekstansiyona uzanır.
Topuk vuruşu oldukça diz yaklaşık 40 derece fleksiyona gelir sonra yükleme cevabı sırasında 60 derece fleksiyona gelir. Diz bundan sonra ekstansiyona gelmeye başlar ve parmak kalkışından hemen önce 40 derece fleksiyona ulaşır. Swing fazı ve uçuş periyodunun ilk kısmı sırasında, diz orta swing fazı sırasında maksimum 125 derece fleksiyona ulaşmak için bükülür.
Diz daha sonra 40 dereceye kadar ekstansiyona gelerek topuk vuruşuna hazırlanır. Topuk vuruşu sırasında ayak bileği yaklaşık olarak 10 derece dorsifleksiyondadır ve daha sonra hızla 25 derece dorsifleksiyona gelir. Plantarfleksiyon neredeyse anında gerçekleşir, koşmanın duruş aşamasının geri kalanı boyunca devam eder ve swing fazına da girer. Plantarfleksiyon, swing fazının ilk birkaç saniyesinde maksimum 25 ° ‘ye ulaşır.
Ayak bileği daha sonra geç swing fazı boyunca 10 ° dorsifleksiyon yapar ve topuk vuruşuna hazırlanır. Alt ekstremite swing fazında mediale rotasyon yapar ve topuk vuruşunda mediale rotasyon yapmaya devam eder. Ayak topuk vuruşunda pronasyondadır.
Kas Aktivitesi
Gluteus maksimus ve gluteus medius hem duruş fazının başlangıcında hem de sallanma fazının sonunda aktiftir. TFL, duruş fazından itibaren ve aynı zamanda sallanma fazının sonunda aktiftir. Erken ve orta sallanma arasında da aktiftir. Adductor magnus geç duruş fazından erken sallanma fazına kadar döngünün yaklaşık %25’inde aktiftir. İliopsoas döngünün %35-60’ı için sallanma fazı sırasında aktiftir. Kuadriseps, duruş fazının ilk % 10’u için eksentrik çalışır. Rolü, diz fleksiyonunu kontrol etmektir. Duruş fazının ilk kısmından sonra aktif olmayı durdurur, o zaman salınım fazının son% 20’sine kadar etkin olmaz.
Medial hamstringler duruş fazının başlangıcında (duruşun% 18-28’i) aktif hale gelirler, aynı zamanda sallanma fazının çoğunda da aktif olurlar (başlangıç salınımının% 40-58’i, ardından sallanmanın son% 20’si). Kalça ekstansiyonunu sağlamak ve dizi konsantrik kasılma yoluyla kontrol etmek için hareket ederler. Geç swing fazında, hamstringler diz ekstansiyonunu kontrol etmek ve kalçayı tekrar ekstansiyona almak için eksantrik olarak hareket eder. Gastroknemius kas aktivitesi,topuk vuruşundan yüklendikten hemen sonra başlar ve döngünün %15’ine kadar aktif kalır.
Daha sonra swing fazının son %15’inde tekrar aktif olur.Tibialis anterior kası koşu sırasında hem duruş hemde sallanma fazında aktiftir.Döngünün yaklaşık %73’ünde aktiftir (yürürken %54’e kıyasla). Koşmada sallanma fazı yürüme döngüsünde olan %40’ına kıyasla toplam döngünün %62’sidir bu nedenle tibialis anterior koşarken çok daha aktiftir.
Elastik Destek Stratejisi
Koşucularda diyagonal elastik destek mekanizması kullanılır. Bu, vücudun karşı dönüşü ile etkinleştirilen sabit bir diyagonal germe ve serbest bırakma ile üretilir. Kuvvet, dönüşümlü olarak bu kuvvet yollarında sürekli olarak yukarı ve aşağı akar. Kuvvet dağılım modeli, kuvvetin bir alanda yoğunlaşmasını önler, ancak kuvvetin vücutta geniş dağılımına izin verir.
Kinetik Zincir ile Rotasyon
Kinetik zincir, daha büyük bir hareket oluşturan bir dizi eklem hareketi olarak tanımlanabilir. Koşmada kollar ve bacakların öne doğru hareketleri ile esas olarak sagital hareketler kullanılır. Fakat rotasyonel komponentide vardır. Bu rotasyon koşma ekonomisi ile ilişkilidir. Bu karşı rotasyon, ayak yere temas ettiğinde spinal kuvvetlerinin dağılmasını sağlar. Koşucular hamstringlerde veya omuzlarda bir kısıtlama hissinden şikayet edebilir, ancak incelendiğinde pelvisin rotasyonunda gerçekten bir sınırlama olduğu ve soruna neden olduğu bulunabilir.
Hazırlayan: Birgül Dıngırdan