“Pes Planusu Olan Hastalarda 4 Hafta Boyunca Gluteus Maksimus ve Abduktör Hallucis Kuvvetlendirme Egzersizlerinin Naviküler Düşme ve Yürüyüş Sırasında Alt Ekstremite Kas Aktivitesine Etkileri “

Ayaklar vücut ağırlığını destekler ve iş yaparken kaldıraç görevi görür. Vücut ağırlığı normalde ayağın merkezine düşer ve denge ayağın kas aktivitesi ile sağlanır. Eğer ayakta bir hastalık olursa ya da ayak deforme olursa, ayak bu şartlar altında fonksiyonlarını gerçekleştirmeye adapte olur. Gluteus maksimus kasının zayıflaması, kalça ekleminde internal rotasyona ve ayakta pronasyona sebep olan ayak deformitelerinin bir sebebidir.

Medial longitudinal ark (MLA), kemik yapılar, ligamentler ve ayak ekstrinsik ve intrinsik kaslarının yardımıyla kontrol edilir. Bu kaslar arasında abduktör hallucis (AbdH) kası aşırı ayak pronasyonunu kontrol eder. AbdHin ayrıca MLAın stabilizasyonunda önemli olduğu ve yürüyüşün parmak kalkışında elzem olduğu da bildirilmiştir . AbdH i kuvvetlendirmek için pek çok egzersiz olsa da parmak abduksiyonu egzersizinin, kısa ayak egzersizi (short foot exercise) ile karşılaştırıldığında daha yüksek seviyede AbdH kas aktivitesi meydana getirdiği görülmüştür; her iki egzersiz de oturma pozisyonunda yapıldığında istatistiksel olarak anlamlı fark görülmemiştir

Bu çalışmanın amacı, abduktör hallucis ve gluteus maksimus kuvvetlendirme egzersizlerinin pes planusu olan bireylerde ayağa etkilerini incelemektir.

• Çalışmaya 18 sağlıklı yetişkin birey dahil edildi.
• Artrit, ayak- ayak bileği cerrahisi, diyabet, ayak anomalisi ya da alt ekstremitelerinde mevcut kesi hikayesi olan bireyler çalışmaya dahil edilmedi.
• Naviküler düşme testine göre 10 mm den fazla pronasyonu olan bireyler çalışmaya dahil edildi.
• Bireyler iki gruba ayrıldı. 1. grup hem gluteus maksimus kuvvetlendirme hem de abduktör hallucis kuvvetlendirme egzersizleri, 2. grup sadece abduktör hallucis kuvvetlendirme egzersizleri yaptı.
• Aynı anda hem gluteus maksimus hem de AbdH kaslarını kuvvetlendiren bireylerin yaş ortalaması 21.89 ± 1.69 yıl, boy ortalaması 163 ± 7.26 cm ve ortalama kilosu 57.56 ± 14.33 kg idi.
• Sadece AbdH kasını kuvvetlendiren bireylerin yaş ortalaması 22.3 ± 2.06 yıl, boy ortalaması 164.7 ± 8.53 cm ve ortalama kilosu 62.22 ± 12.04 kg idi.
• Çalışmaya katılan bireyler, egzersizlerini haftada 3 kez laboratuvarda haftada 2 kez evde olmak üzere haftada toplam 5 kez 4 hafta boyunca yaptılar.
• Hem gluteus maksimus hem de parmak abduksiyon egzersizlerini yapan bireyler gluteus maksimus kuvvetlendirme egzersizlerini yüzükoyun pozisyonda 20 tekrarlı 3 set halinde yaptılar. Parmak abduksiyon egzersizlerini oturma pozisyonunda kalça ve diz eklemi 90° fleksiyonda iken 100 tekrarlı yaptılar.
• Diğer grup sadece 100 tekrarlı parmak abduksiyon egzersizlerini yaptı.
• Gluteus maksimus,vastus medialis, tibialis anterior ve AbdH in EMG sinyallerini kaydetmek ve işlemek için yüzey elektromyografik (EMG) DTS sistemi kullanıldı. En çok stabil olan 3 yürüyüş siklusuna karar verildikten sonra topuk vuruşu , taban teması ve parmak kalkışı kas aktivitesinin ortalama değerleri hesaplandı.
• Naviküler düşme (ND) hem gluteus maksimus hem de parmak abduksiyon egzersizlerini yapan grupta 5.53±1.58,sadece parmak abduksiyon egzersizlerini yapan grupta 7.63±2.27 bulundu. Sonuç olarak, naviküler düşme (ND) hem gluteus maksimus hem de parmak abduksiyon egzersizlerini yapan grupta sadece parmak abduksiyon egzersizini yapan gruba göre anlamlı derecede daha fazla azaldı.
• Hem gluteus maksimus hem de parmak abduksiyon egzersizlerini yapan grupta topuk vuruşunda gluteus maksimus (11.97±7.26 %) ve vastus medialisin (13.25±8.38%) % MVC (maksimum istemli kontraksiyon) değerleri, parmak kalkışında AbdH in (13.1±13.47 %) % MVC değeri anlamlı olarak arttı.
• Sadece parmak abduksiyon egzersizleri yapan grupta parmak kalkışında AbdHin (%11.58±13.46) % MVC değeri anlamlı olarak arttı.
• 4 hafta sonra % MVC değerleri için iki grup arasında anlamlı fark bulunmadı.

‘’Sonuç olarak, pes planusu olan bireylerde ayağa yönelik diğer egzersizlerle birlikte gluteus maksimus kasının kuvvetlendirilmesi normal yürüyüşün kazanılmasında etkili bir metoddur.

Goo YM, Kim TH, Lim JY. The effects of gluteus maximus and abductor hallucis strengthening exercises for four weeks on navicular drop and lower extremity muscle activity during gait with flatfoot. J Phys Ther Sci, 2016, 28:911-915.