Arka plan: Çeviklik, takım sporu sporcularının önemli bir özelliğidir. Çeviklik performansını etkileyen faktörlerin yanı sıra bu kaliteyi değerlendirmek ve geliştirmek için uygun test protokolleri ve eğitim stratejilerine artan bir ilgi vardır.

Amaç: Bu sistematik derlemenin amacı (1) takım sporlarında çeviklik testlerinin güvenilirliğini ve geçerliliğini değerlendirmek, (2) çeviklik performansını etkileyebilecek faktörleri detaylandırmak ve (3) farklı müdahalelerin çeviklik performansı üzerindeki etkilerini belirlemektir.

Yöntemler: İnceleme, Sistematik İncelemeler ve Meta-Analizler için Tercih Edilen Raporlama Öğeleri yönergelerine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. PubMed, Google Scholar, Science Direct ve SPORTDiscus veritabanlarında arama yapılmıştır. Özelleştirilmiş bir değerlendirme kriterleri kontrol listesi kullanarak müdahale çalışmalarının metodolojik kalitesini değerlendirilmiştir. Işık, video ve insan uyaranlarının kullanıldığı test süresi için sınıf içi korelasyon katsayısı değerleri 0.80-0.91, 0.10-0.81 ve 0.81-0.99 olarak belirlenmiştir. Video uyaranı (0.10-0.30) kullanan genç sporcular için düşük seviyeli bir güvenilirlik rapor edilmiştir. Daha yüksek seviyedeki katılımcıların, daha düşük seviyedeki meslektaşlarından ortalama olarak %7,5 daha hızlı olduğu gösterilmiştir. Tepki süresi ve doğruluğu, ayak yerleşimi ve sıralı hamle hareketinin çeviklik performansı ile ilişkili olduğu gösterilmiştir. Gücün katkısı belirsizliğini korumaktadır. Müdahalelerin çeviklik performansı üzerindeki etkinliği %1 (titreşim eğitimi) ile %7,5 (küçük taraflı oyun eğitimi) arasında değişmektedir.

Sonuçlar: Çeviklik testleri genellikle iyi bir güvenilirlik sunar, ancak bu bilgi, çeşitli senaryolara yanıt veren genç katılımcılarda tehlikeye girebilir. Bir insan ve/veya video uyarıcısı, standart oynatma yeteneği arasında ayrım yapmak için en uygun yöntem gibi görünmektedir. Karar verme ve algısal faktörler genellikle ayırt edici faktörler olarak öne sürülür; bununla birlikte, altta yatan mekanizmalar nispeten bilinmemektedir. Araştırmalar ağırlıklı olarak çevikliğin fiziksel unsuruna odaklanmıştır. Küçük boyutlu oyunlar ve video eğitimi, çevikliği geliştirmek için etkili yöntemler sunabilir, ancak pratik sorunlar ikincisini engelleyebilir.

Hazırlayan: Fzt.Sefer Ali İNANICI 

Paul DJ, Gabbett TJ, Nassis GP. Agility in Team Sports: Testing, Training and Factors Affecting Performance. Sports Med. 2016 Mar;46(3):421-42. doi: 10.1007/s40279-015-0428-2. PMID: 26670456.

Daha Fazla Oku: Kadın Hentbol Takımı Oyuncularında Propriyoseptif Antrenman Diz Eklem Pozisyon Hissini Nasıl Etkiliyor?