“Tendinopati Tedavisinde Eksantrik Mi Yoksa Konsantrik Egzersizler Mi Kullanılmalı ? “

Tendon dokusu hareket açığa çıkarmak için kas kontraktil kuvvetlerin iletiminde önemli rol oynamaktadır. Bu fonksiyonu nedeniyle de ciddi miktardaki yüklere dayanabilecek şekilde tasarlanmıştır. Lokomosyon sırasında aşil ve patellar tendonlar vücut ağırlığının yaklaşık 8 katına kadar yükü kaldırabilir. Tendona tekrarlı yüklenme tendinopati de dahil olmak üzere sık kullanım yaralanmalarına neden olur. Tendinopati tendon bölgesinde aktivite sırasında oluşan ağrı, palpasyonda lokalize hassasiyet, lokal ödem ve azalmış performans ile karakterize bir problemdir.

Tendinopati hem elit hem de rekreasyonel sporcular için büyük bir problemdir. Spesifik olarak, tüm spor yaralanmalarının %30-50 sini, elit endurans koşucularında %50’yi ve sedanter kişilerinde %6’sı hayatlarının bir döneminde tendon yaralanması yaşamaktadır. Dahası, performanstaki düşüş ve semptomlar yıllar sürebilmektedir. Tam yaralanma mekanizması hala gizemini korumaktadır ancak tendon dokusunun mekanik yüklenmeye nasıl adapte olduğunu anlamak, tendon patogenezini anlamanın anahtar noktasıdır ve sonuçta bize sık kullanıma bağlı yaralanmalardan korunmanın temelini verir.

Tendinopati, tendon ve aşırı yüklenilmiş tendon çevreleri için sık kullanılan bir tanımdır. Bu yaralanmaların daha önceleri uzun süreli inflamasyon (kronik tendinit) sonucu oluştuğu kabul edilirdi. Ancak şimdilerde, uzun süren inflamasyonun kronik tendinopatide oynadığı rol tartışılmaktadır. Tendinopatinin yavaş ve sinsi ilerleyişi, insanlarda ne zaman başladığını belirlemeyi güçleştiriyor. Bu nedenle, yapılan hayvan deneylerininse erken dönem sonuçları tutarsızdır. Erken dönemde inflamasyonun tendinopatiye katkısı da araştırmayı güçleştirmektedir. Bu limitasyonlar ışığında aşil tendinopatisi olan kişilerde tendon dokusunun 1 saatlik koşunun ardından yükselen bir inflamatuvar işaret göstermediği bulunmuştur. Tendinopatide tendon dokusu inflamasyonundan ziyade genel doku dejenerasyonu (kollajen dejenerasyon ve nekroz), ile rejenerasyon (neovaskülerizasyon, düzensiz lif yapısı, artmış ground substansı) bulgularına rastlanmıştır.

Bu makalede, yüklenme rejimi gerilme kısalma egzersizleri (eksantrik bileşeni hızlıca konsantrik bileşenin takip ettiği) olarak tanımlanmıştır. Örneğin; patellar tendon için ‘’hasta ayakta durma pozisyonundan, dizlerini bükerek ansızın squat pozisyonuna geçer ardından ayakta durma pozisyonuna geri döner’’.

Tendinopati tedavisi için birçok seçenek olmasıyla birlikte, yüklenme rejimlerinin iyi klinik sonuçlar verdiği bilinmektedir. Erken dönemde yapılan çalışmalar izole eksantrik kontraksiyonu içeren egzersizlerin iyi sonuç verdiğini göstermiş ve bu durum tendinopati tedavisinde eksantrik yüklenme paradigmasını ön plana çıkarmıştır. Ancak bu çalışmada belirtildiği üzere izole eksantrik kontraksiyon ile yüklenme temelli eğitim için yeterli kanıt yoktur. Tendon adaptasyonunu etkileyen temel mekanizmalar; yüklenme/strain şiddeti ve süre ile ilişkilidir ve eksantrik egzersiz ile yüksek tendon yüklenmelerinin daha iyi sonuç verdiğine dair teorik temel yoktur. Farklı egzersiz rejimlerini ve dozlarını karşılaştıran klinik araştırma sayısı yetersizdir ve var olan kanıtlar ise izole eksantrikleri bir miktar öne çıkarmaktadır. Ancak, bu çalışmaların eksantrik egzersizleri başka yüklenme rejimlerine göre karşılaştırmalı yüklenme şiddetini araştırmaya yönelik karşılaştırmadığı bilinmelidir. Bununla birlikte, tedavi protokollerinin ayrıntılarının çeşitliliği ve bazen yetersiz raporlanması, yüklenme şiddeti, hareket hızı ve egzersiz seansları arasındaki iyileşme süresi gibi parametrelere göre optimal egzersiz rejiminin ne olabileceğini yorumlamasına engel olabilir.

Yüklenme şiddeti ve modellerinin etkilerini belirlemek için gelecekte yapılacak çalışmaların aynı yüklenme derecesinde ve çeşitli dozlarda izole eksantrik ve konsantrik aktiviteyi karşılaştırması önerilmektedir. Eksantrik egzersizlere yönelim tendinopati rehabilitasyonunun diğer yanlarını gölgede bırakmaktadır.

 

‘’Bu makaleden ne öğrendik : 
Tendinopati rehabilitasyonunda sıklıkla tercih edilen izole eksantrik yüklenme egzersizlerinin, konsantrik yüklenme dahil diğer yüklenme egzersizleri terapilerine bir üstünlüğünü gösteren klinik kanıt yoktur.

Couppé C, et al. Eccentric or Concentric Exercises for the Treatment of Tendinopathies? J Orthop Sports Phys Ther 2015.45:853-863.