Torakal bölge eklem hareket açıklığı günlük yaşam aktiviteleri ve golf, atıcı sporlar, tenis, kürek gibi sportif aktiviteler için gereklidir.Torakal bölgedeki bazı disfonksiyonlar solunum problemlerine neden olabilir ya da postüral problemlerle birlikte görülebilir. Ayrıca torakal bölgede eklem hareket açıklığının daha fazla olması alt ve üst ekstremiteyi etkileyebilir.

Hareket açıklığının kısıtlanması kontraktil ve kontraktil olmayan yapılar nedeniyle olabilir ve her bir kısıtlılığa yönelik müdahaleler ilgili dokunun kaynağına bağlı olarak değişebilir.

Örneğin kontraktil yapıların limitasyonu: kas gerginlikleri, tetik noktalar yumuşak nokta mobilizasyonları germe egzersizleri ile ele alınabilir. Kontraktil olmayan yapılardaki kısıtlılıklar hipomobil ya da hipermobil eklemler nedeni ile olabilir. 

Hipermobil eklemlerde genellikle nöromusküler kontrolü geliştirmek amacıyla terapötik egzersizler ele alınırken; hipomobil eklemlerde eklem mobilizasyonunu içeren manuel uygulamalar yapılabilir. 

Torasik omurgadaki vertebral ve kostovertebral eklemlerin hipomobilitesi, toraksın tam eklem hareket açıklığına ulaşmasını engelleyebilir.

Torakal Bölge Manuel Terapi

Traksiyon, masaj, tetik nokta tedavisi, yardımlı eklem hareket açıklığı, pasif eklem hareket açıklığı, termoterapi, kriyoterapi, germe (kas, sinir, eklemler, fasya), enstrüman yardımlı yumuşak doku mobilizasyonları sayılabilir.

Mobilizasyonlar

Eklem mobilizasyonları, Maitland tarafından bir eklemde kayma veya traksiyon oluşturmayı amaçlayan, küçük genlikli bir pasif hareket olarak tanımlanmıştır. Fizyoterapide sıklıkla mekanik ve nörofizyolojik etkiler yaratmak amacıyla kullanılır.

Manipülasyonlar

Torakal bölge manipülasyonları güvenliği konusunda fazla literatür bilgisi yoktur ancak kontraendikasyonlar olduğunda asla uygulanmamalıdır.

Egzersizler

Hipomobilite durumlarında hareketi arttırır, hipermobilite ve postüral problemlerde kuvveti arttırır.

Torakal bölge kuvvetlendirme ve germe egzersizlerine örnekler

Kedi-inek germe egzersizi

Omuzların altında eller, kalçanın altında dizler olacak şekilde emekleme pozisyonundan başlanmalıdır, Kamburunuzu çıkarırken nefes alın, başınızı yukarı doğru kaldırırken nefes verin. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta lordozun çok fazla artmış olması bazı kişiler için uygun olmayabilir bu nedenle dikkatli olunmalıdır.

Open book egzersizi

 

Bu esneme egzersizi torakal bölgede rotasyonu, mobiliteyi geliştirmek  için iyi bir egzersizdir. Avuç içleriniz birbirine değecek şekilde dizleriniz bükülü ve kollarınız düz önünüzde olacak şekilde sol tarafınıza yatarak başlayın. Sağ eliniz vücudunuzun diğer tarafında, avuç içi yukarıda olana kadar sağ elinizi bir kitap veya kapı gibi açarak sağ elinizi yavaşça kaldırın başta kolu takip etmelidir birkaç nefes beklendikten sonra başlangıç pozisyonuna dönülür.

Foam roller üzerinde torakal ekstansiyon

Foam roller gövdeye dik olarak yerleştirilmelidir. Sırtınızın üst kısmı köpük rulonun üzerinden geriye doğru uzanacak şekilde geriye doğru eğilin. Köpük rulo sırtınızın üst kısmını desteklerken omuzlar yere doğru uzanır. 

Kapı germesi (pektoral kaslar)

Ön kollar kapıya yerleştirilmeli lumbar lordoz kontrol edilerek tüm vücut halinde skapular arasında öne doğru esnenebilir.

Ekstansör kasları esnetmek ve ön boyun fleksör kaslarını germek için baş duvarda yaslı şekilde bir başka egzersiz uygulanabilir. Kişi sırtı duvara yaslanarak çenesini geri çeker. Üst servikal omurga fleksiyonu ve alt servikal omurga ekstansiyonu olacaktır. Bu pozisyonda 15 saniye beklemelidir. Kişi lordozunu kontrol etmede problem yaşıyorsa sırtüstü pozisyonda da yapılabilir.

Postüral eğitim

Uygun olmayan ve yanlış bir postür sırt ağrısı, omurga disfonksiyonu, eklem dejenerasyonu, yuvarlak omuz gibi problemlere neden olabilir. Postürün gelişimi için düzenli egzersiz, ergonomik düzenlemeler, vücut farkındalığı oldukça önemlidir.

Hastanın katılımı, problemi ve nedenini anlaması oldukça önemlidir. Postüral eğitim farkındalık adımları:

Uygun olmayan postürün ne olduğunu açıklamak

Doğru postürü göstermek, yapılması gereken her adımı açıklamak:

Göbek deliği içeri ve aşağı 

Dizler hafif bükülü

Omuzlar geriye yani skapular retraksiyon, bu harekete eşlik etmek için omuzda dış rotasyon yapılmasına yardımcı olabilir.

Göğüs yukarı

Çene hafif içeride

Kişi bu postürü deneyimlemelidir her adımın üzerinden geçilmelidir. Postürün gün içinde de korunumu için bantlama, anımsatıcılar gibi uyaranlar kullanılabilir. Omurganın stabilitesini sağlamak için tüm postüral kasların çalışması önemlidir. Postüral kasların eğitimi, örneğin denge eğitimi ile sağlanabilir.

Bir denge egzersizi örneği, tek bacak duruşu – Bu egzersizde aşağıdaki talimatları vermek önemlidir: Üst sırt ve karın kasları ve pelvik taban her zaman çalışıyor olmalıdır. Kürek kemiklerini geriye doğru yuvarlayın, boynunuzu “uzatın”, bacağınızı yukarı kaldırmayın.

Özetle torakal bölgedeki ağrılar büyük çoğunlukla kas gerginlikleri, postüral problemler nedeni kaynaklı olduğundan bu problemler tedavi planında mutlaka ele alınmalıdır. Fizik tedavide  yukarıda verilen bazı tekniklerin kullanılması örn. sırt, omuz kaslarını geren ve kuvvetlendiren ev egzersizleri, masaj, postür eğitimi, eklem hareketleri, ısı ve / veya buz terapisi vb. gibi yöntemler uygulanabilir. 

Hazırlayan: Fzt. Birgül Dıngırdan

Referans
Lifecare North sports Clinic Thoracic spine Available from: https://www.lifecare.com.au/clinic/northern-sports-physiotherapy-clinic/news/thoracic-spine/ (last accessed 16.4.2020)
Jump up↑ Johnson KD, Grindstaff TL. Thoracic region self-mobilization: a clinical suggestion. International journal of sports physical therapy. 2012 Apr;7(2):252.Available from:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3325630/ (last accessed 16.4.2020)

Daha fazla oku: Omuz ve Torakal Omurga Mobilizasyonu için Halo Egzersizi