Anjina pektoris (kısaca anjina olarak bilinir), genellikle kalbe giden kan akışının bozulmasına bağlı olarak kalp kaslarının yetersiz oksijenlenmesinden kaynaklanan ani göğüs ağrısı veya rahatsızlık nöbetleri ile kendini gösteren bir hastalıktır. Anjina esnasında göğsün ortasında basınç, dolgunluk, sıkışma, ağrı; boyun, çene, omuz, sırt veya kolda rahatsızlık hissedebilir.

Göğüs ağrısına diğer semptomlar (mide bulantısı, nefes darlığı veya boyun, omuz, çene, kol veya sırtta ağrı gibi) eşlik edebilir. Anjina pektoris tipik olarak koroner kalp hastalığı ile birlikte ortaya çıkar ve sıklıkla fiziksel efor veya duygusal stres ile tetiklenir.

Anjina pektorisin ana nedeni koroner arter hastalığıdır. Ancak bu durum kalp yetmezliği, kardiyak aritmiler veya anemiden kaynaklanabilir.

Koroner arter hastalığı dünya çapında önde gelen bir ölüm nedenidir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2016 yılında yaklaşık dokuz milyon ölümden bunun sorumlu olduğunu bildirmiştir.

Tıp uzmanları anjinayı üç türe ayırır:

-Stabil anjina (en yaygın)

-Anstabil anjina

-Varyant (Prinzmetal) anjina.

Anjina diğer kardiyovasküler durumlarla çok yakından ilişkili olduğundan, hastalığın doğru şekilde teşhis edilmesi kesinlik gerektirir.

Stabil Anjina

Kalp normalden daha fazla çalıştığında; örneğin egzersiz yapmak, bahçe işi yapmak, fazla yemek yemek, soğuk havada dışarı çıkmak veya duygusal stres yaşamak gibi durumlar stabil anjina için tetikleyici olabilir.

Kısa süreli stabil bir anjina atağıyla ilişkili ağrı genellikle birkaç dakika dinlendikten sonra veya anjina için ilaç aldıktan sonra geçer. Çoğu stabil anjina atakları 1 ile 15 dakika arasında sürer. Anjinası olan her insan için geçerli olan belirli bir patern yoktur, her insanda biraz farklı olabilir, ancak bir paternin olması onu stabil kılan şeydir. 

Anstabil Anjina

Kişi dinlenirken bile, herhangi bir zamanda anstabil(kararsız) bir anjina atağı olabilir. Fiziksel eforla veya fiziksel efor olmadan ortaya çıkabilir. 

Kararsız angina tahmin edilemez; ataklar ne sıklıkta ortaya çıktıklarına, onları neyin tetiklediğine ve ağrının ne kadar şiddetli olduğuna göre büyük ölçüde değişebilir. Bununla birlikte, kararsız anjina atakları daha şiddetli olma eğilimindedir ve stabil anjina ataklarından daha sık meydana gelir.

Dinlenme veya anjina ilacı almak, genellikle 15-20 dakikadan fazla süren anstabil anjina atağı ile ilişkili ağrıyı her zaman gidermez. Anstabil anjina, yakında bir kalp krizinin olma ihtimalini gösterdiğinden hemen acil tedavi aranmalıdır.

Prinzmetal (Varyant) Anjina

Genellikle eforla veya duygusal stresle tetiklenen tipik anjinadan farklı olarak, Prinzmetal anjina neredeyse her zaman bir kişi dinlenme halindeyken, genellikle gece yarısı ile sabahın erken saatleri arasında ortaya çıkar ve ataklar çok acı verici olabilir. 

Prinzmetal anjinası nadir oluşur. Yüz anjina vakasından yaklaşık ikisini temsil eder ve genellikle diğer anjina türlerine sahip olanlardan daha genç hastalarda görülür. Varyant anjinadan kaynaklanan ağrı, koroner arterlerdeki bir spazmdan kaynaklanır.

Koroner arterler aşağıdakilerin bir sonucu olarak spazm yapabilir:

Soğuk havaya maruz kalma

Stres

Kan damarlarını sıkılaştıran veya daraltan ilaçlar

Sigara içmek

Kokain kullanımı

Medikal Yönetim

Tıbbi tedavinin hedefleri semptomların giderilmesi, aterosklerotik kalp hastalığının daha da ilerlemesinin önlenmesi ve akut koroner sendrom insidansının ve mortalitenin azaltılmasıdır. 

Tedavi şunları içerir:

-Yaşam tarzı değişiklikleri: Değişiklikler arasında obez hastalar için kilo kaybı, sigarayı bırakma tedavisi, yüksek kolesterolü düşürmek için ilaçlar, yüksek tansiyonu düşürmek için düzenli egzersiz programı ve stres azaltma teknikleri yer alır.

-İlaç kullanımı: Doktorun reçete ettiği vazodilatörler, statinler, nitratlar, beta blokörler, antikoagülanlar vb.

Yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlar anjinayı hafifletmiyorsa veya kalp krizi riski yüksekse, doktorunuz anjiyoplasti veya koroner arter baypas ameliyatı önerebilir.

 

Fizyoterapi

Anjina, bireyin dolaşmak, alışveriş yapmak veya merdiven çıkmak gibi normal günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmesini engelleyebilir. Fizyoterapi anjinayı en aza indirmeye, kardiyovasküler zindeliği arttırmaya ve daha fazla kardiyak komplikasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Anjinalı bir bireyin tedavisi şunları içerebilir:

-Kardiyovasküler egzersiz

-Fitness ve endurans

-Esneklik ve hareket açıklığı

-Kor stabilite ve dinamik denge çalışması

-Ağırlık yönetimi

-Yaşam tarzı değişiklikleri
 

Hazırlayan: Fzt. Ayşe Demirtaş
Regmi M, Siccardi MA. Coronary Artery Disease Prevention. InStatPearls [Internet] 2019 Sep 24. StatPearls Publishing. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK547760/ 
Chatterjee D. Medical management of angina: treatment of associated conditions and the role of antiplatelet drugs 

Daha fazla oku: Kalp Kapak Cerrahisinde Kardiyak Rehabilitasyon